Türkiye’den Rusya’ya gönderilen domateslerde, sebzelerde ve meyvelerde insan sağlığına zarar verecek ölçüde “pestisit ve nitrat” belirlendiği için, Rusya’nın Türkiye’den ithalatı durdurduğu belirtiliyor.
Bu birinci kötü haber. Gelelim ikinci ve daha da önemli kötü habere:
Rusya’ya satılamayan domatesler, sebzeler ve meyveler içeride “saf ve bakir Türk halkına” satılmaya başlanmış. Saf ve bakir halkımız da “Oh... Oh... Domates, sebze ve meyve ucuzladı!” diyerek bunları kapışıyor, mideye indiriyormuş.
Önce “pestisit” nedir, onu anlatayım. “Pestisit”, zararlı böceklerin oluşumunu, gelişimini önlemek, böceğin, haşerenin, mantarın, yaban otlarının ve solucanların zararlarını yok etmek amacıyla kullanılan, değişik formüller altında hazırlanan kimyasal ilaçlara verilen isimdir.
1970’li yılların başında Stockholm İnsan Çevresi Konvansiyonu ile ülkeler tarımda kullanılacak ve kullanılamayacak pestisitleri belirledi ve kontrol altına aldı.
Azı yarar/çoğu zarar
Bugün “organik” diye adlandırılan üretim türünde bile pestisitler kullanılıyor. Fakat bunların özellikleri ve sınırları belirlenmiş durumda. Her pestisitin nasıl, ne ölçüde ve ne zaman kullanılacak kaideye bağlanmış. Buna uyulduğunda pestisit ürünün içinde kalmıyor. Kalsa da sağlığa zarar vermiyor.
Kullanımı yasak pestisitler ile, kullanımı serbest, fakat yanlış kullanılan pestisitler ise tarım ürününün içinde kalıyor ve insanın sağlığını olumsuz etkiliyor.
İnsanların kan hücreleri üzerinde olumsuz etkileri var. Sinir sistemini bozuyor. Alt beyin bölümüne yerleşerek solunum kontrol mekanizmasını tahrip ediyor.
Nitrat ise, nitrojen kaynağı olarak topraktan alınan ve bitkiler için gerekli bir besindir. Tüm meyve ve sebzelerin doğal bileşenidir. Günümüzde verimi artırmak için bitkilerin yetiştikleri topraklara nitrat içeren bol miktarda gübre atılıyor. Ölçüsüz miktarda nitratlı gübre tarım ürününün nitrat dengesini bozuyor. Tarım ürünü içindeki nitrat miktarı artıyor. Bunun ise kanserojen etkisi var.
Eğitim ve bilgi eksik
Bizim domateslerde, sebzelerde ve meyvelerde pestisit ve nitrat oranı neden fazla?
- Üreticimiz bu konuda eğitilmiyor. Hangi ürüne hangi ilacın, hangi gübrenin kullanılacağı ve ne kadar kullanılacağı üreticiye anlatılmıyor. (Bunun sorumlusu Tarım Bakanlığı’dır. Bakanlık için çalışan ziraat yüksek mühendisleridir. Üniversitelerimizdir.)
- Üretici daha kolay ve daha çok ürün almak, maliyeti düşürmek arayışında bilerek bazı yanlışlar yapıyor. Ucuz ilaç satın alıyor. Gereğinden fazla ilaç ve gübre kullanıyor. Pestisitlerin ürün üzerindeki etki süresinin sona ermesini beklemeden ürünü seradan veya tarladan topluyor, satmaya çalışıyor.
Antalya’da Grow Fide’nin Başkanı Dr. Hasan Ünal ile konuştum. Hasan Ünal diyor ki: “Antalya’da 2 milyon ton domates üretiliyor. Bunun yüzde 20’si ihraç ediliyor. Bizim domates, yaş meyve ve sebzede hedef pazarımız Rusya’dır. 700 milyon dolara ulaşan yıllık ihracatın her yıl yüzde 40 büyümesini bekliyoruz. AB’nin ve Rusya’nın her ülke için aynı olan sağlık şartlarına uymazsak, dışarıya mal satma şansımız kalmaz. Ama unutmayınız. Sağlık şartı sadece dışarıya mal satmak için değil, bizim halkımız, bizim tüketicimiz için de önemli, hem de çok önemli.”
