Birkaç yıl önce New York’un Soho semtinde gezinirken Grand Street’te, dünyanın en ünlü tasarımcılarının mobilyalarının satıldığı De La Espada Design Center’in vitrinindeki eşyalar dikkatimizi çekti. Karım, “Bunlar bizim Autoban‘ın çizimlerini kopya etmişler” dedi. Merakla mağazaya girdik. Görevliler, “Bunlar kopya değil. Türk Autoban firmasının tasarımları. Bu ürünleri İngiltere merkezli firmamız ürettiriyor, dünyada 50’den fazla noktada satıyoruz” dediler.
Autoban 10 yaşında genç bir tasarım grubu. Az sürede çok iş yaptı. Grubun yaptıklarını, Alman Yayınevi Gestalten, bir kitapta topladı. 100’den fazla kitabevinde satılan kitap İngilizce. (Autoban, Form, Function, Experience - Gestalten, 2014, Büyükboy 320 sf. 190 TL.)
Kitapta Autoban’ın imzasını taşıyan restoran, otel, ev, ofis, mağaza tasarımlarından örnekler veriliyor. Kitabın başında SALT Araştırma ve Programlar Direktörü Vasıf Kortun’un Türkiye’de sanat, tasarım ve yaşam biçimleri hakkında değerlemesi ile tarihçi Deniz Erduman-Çalış’ın Türkiye ile Batı arasındaki kültürel alışverişi anlatan yazısı var.
Tasarım yaratıcılık demek
Kitapta Autoban tasarımı mekan ve objelerin fotoğrafları ile projeleri yer alıyor. İlk proje, Autoban’ın ilk tasarımlarından biri olan Ortaköy’deki House Cafe’ye ait.
Kütüphanem Ortaköy’de. 30 yıllık Ortaköy sakiniyim. Vapur iskelesinin yanındaki Simon Kalfa binasının alt katında 10 yıl önce House Cafe açıldığında salonun donanımına hayran olmuştum. Özgün yapıya dokunulmadan salon çok güzel düzenlenmişti. Masa ve sandalyeler farklı tasarlanmış, beton kolonlar bilinçli biçimde renklendirilmişti.
Kahvenin tasarımının Seyhan Özdemir ile Sefer Çağlar’a ait olduğunu öğrendim. O tarihten bu yana iki tasarımcının yaptıklarını izlerim.
Autoban bir tasarım grubu
Üniversiteden sınıf arkadaşı olan ikilinin Autoban isminde bir tasarım grupları var. Daha sonra aralarına katılan Efe Aydar ile birlikte mobilya, mimari çalışmalar, aydınlatma tasarımı yapıyorlar.
Kültürü, malzemeyi, zanaatı, tasarlanan mekandaki yaşamı, tasarlanacak mekana gelip gideceklerin özelliklerini dikkate aldıklarından olacak, tasarımları beğeni görüyor.
THY’nin CIP salonu tasarımları Autoban’a ait. Atatürk Havalimanı tasarımları o kadar beğenilmiş ki, Bakü’de inşa edilen Haydar Aliyev Havalimanı terminalinde tüm iç mekan tasarımını Autoban yapıyor.
Tasarım önemli bir uğraşı. Aynı ahşap sandalyenin, masanın iyi bir tasarıma dayalı olarak iyi bir işçilikle üretildiğinde talebi artıyor, fiyatı artıyor. Genç tasarımcılarımızın sayısı giderek artıyor. Bu da sevinilecek bir durum.