Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Tekelin sigara fabrikalarını bizim hatalı "özelleştirme politikamızı" belirleyenler ve uygulayanlar (Anadolu deyimi ile) "mundar" etti. Bu fabrikalar bundan sonra hem satılamaz, hem de yabancıların sigara fabrikalarıyla rekabet edemez. Sonunda İzmit SEKA fabrikası gibi teker teker hepsini kapatırız. Makinelerini hurdacıya, arsalarını yap - satçıya veririz.Sayın okuyucularım, Tekel, kolay tekel olmadı. Bu halkın yıllardır ödediği vergiler ile devleşti. Zamanının en modern fabrikalarını kurdu. Dünyanın sigara devleri, Türkiye sigara pazarına girmek için "kapının önünde dizilmişti." Milliyet Ekonomide dün Ahmet Erhan Çelikin bir haberi yayımlandı. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, cuma günü dört satırlık bir açıklama yaparak, "Tekel Sigara Sanayi İşletmelerinin varlık satışı (özelleştirme) ihalesini iptal etmişti." İhaleye teklif gelmemesini "şaşkınlıkla" karşılayan Özelleştirme İdaresi yetkilileri, "söyleyecek sözleri olmadığını" belirtmişti. Ama biz, bilet parasını belirleyerek onları kapıdan içeri alacak yerde, "bacadan girmelerine izin verdik". Yabancılara Tekelin sigara fabrikalarını satacak yerde, onların "bacadan" (dolaylı yollardan) piyasaya girmelerine izin verdik.Yabancı sigara devlerinin (1) Türk tütünü dışındaki tütünlerle iç pazar için sigara üretmelerine, (2) Yabancı tütün harmanını dışarıdan hazır olarak getirerek, Türkiyede kÉğıda sararak sigara olarak pazarlamalarına, (3) Dev reklam, tanıtma ve pazarlama güçleri ile piyasayı ele geçirmelerine izin verdik.Sigara pazarında Tekelin payı yüzde 100 iken, dünya sigara devlerinden Amerikan Philip Morris pazarın yüzde 35ini, Japon JTI yüzde 11 ini, İngiliz BAT yüzde 4ünü ele geçirdi.Yabancılar, piyasa payı alabilmek için bir zamanlar Tekelin çok sevilen markalarının bile peşinde idi. Samsun, 2000, Yeni Harman gibi eski, yeni markaları satın almak istiyordu. Ama artık bunlara gerek kalmadı.Geçen ay Manisa Organize Sanayi Bölgesinde gezerken nefis bir fabrika binası, mimarisi, rengi ve görkemi ile dikkatimi çekti. "Imperial Tobacco firması burada sigara üretecek. İç pazarda Dunhill markası ile sigara satacak. 50 milyar dolar yatırım yapılıyor. Fabrikada 50 kişi çalışacak" dediler. Yabancılar "bacadan" girdi Sayın okuyucularım, bu sütunda geçen yıl temmuz ayında da yazmıştım. "50 milyon dolara sigara fabrikasının en yenisini, en modernini kurduktan sonra, 50 kişi çalıştırarak yılda 2 milyar sigara üretme imkanınız var ise, siz 1 milyar 150 milyon dolar ödeyerek, 2001 yılından bu yana özelleştirme programında alıcı bekleyen, bu nedenle teknolojisi eskiyen, yenilenemeyen, pazar payını kaybeden Tekelin sigara fabrikalarını satın alarak, Tekel kadrosundaki 29 bin kişi ile sigara üretmeye talip olabilir misiniz?"Bunlar yetmiyormuş gibi, Tekel için teklif süresinin bitiminden bir hafta önce "IMF adına vergi tahsilatına çıkmış, sinekten vergi almanın çareleri peşindeki Maliye Bakanı" Avrupada sigara 5 euro, bizde 2 euro. Vergilerimizin toplamı birkaç Tekel eder..." diye beyanat vermiş ise, hangi sermaye grubu, hangi maliyet hesabı ile Tekelin fabrikalarına fiyat teklifi verebilir?Artık bundan sonra Tekelin sigara fabrikalarının satılıp satılmayacağını, kaça satılacağını tartışmayacağız. Elde kalan ve (özelleştirilmeyi beklerken çökertilen, pazar paylarını yitiren) dünya sigara devleri karşısında yaşama şansı kalmayan bu fabrikaları nasıl kapatabileceğimizi, işçilerini ne yapacağımızı, fabrika arsalarını kimlere vereceğimizi konuşacağız.(Ne ise... Bu konuda tecrübemiz var... İzmit SEKA KÉğıt Fabrikasını nasıl kapattı isek, işçilerini nasıl belediye işçisi yaptı isek... Tekelde de aynını yaparız... Olur biter... Çelebi böyle olur, bizde özelleştirme dediğin!) guras@milliyet.com.tr Yenisi 50 milyon dolar