Türkiye’nin dış görünümü ‘iyi’
Türkiye’nin dış görünümü iyi. Yunanistan’dan sonra sallantıda olan ülkeler sıralanırken, Türkiye hatıra bile gelmiyor?
Neden? Nedenini anlamak için bu yazının altındaki tabloya bakınız.
- Ülkelerin borçlarının büyüklüğü, borç rakamının milli gelire oranıyla ölçülüyor. Türkiye’nin toplam kamu borcunun milli gelirine (GSYH) oranı 2010 yılında yüzde 49.0 dolayında kalacak.
Yunanistan için bu oran yüzde 124.9, İtalya için yüzde 84.6, İrlanda için yüzde 82.9 ve İspanya için yüzde 66.3 dolayında.
- Avrupa Birliği’nin Maastricht kriterine göre bir ülkenin dış borç yükünün milli gelire oranının yüzde 60’ı aşmaması gerekiyor. Türkiye’nin dış borcunun milli gelire oranının yüzde 49.0 olması Avrupa Birliği kriterlerine göre çok iyi.
- Türkiye’nin bir avantajı daha var. Yunanistan, İspanya, Portekiz, İtalya gibi ülkelerin merkezi hükümetlerinin borç stokunun tamamı euro cinsi borçlardan oluşuyor.
Bizim merkezi hükümetin borç stokunun yüzde 72’si Türk Lirası cinsinden, yüzde 28’i döviz cinsinden borç.
- Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi Türk Lirası borcunu (toplam borcun yüzde 72’sini) yurtiçinde borcu döndürerek sürdürebilme şansına sahip. Sadece toplam borcun yüzde 28’i için dünya piyasalarına çıkacak.
Halbuki euro para birimini kabul eden ülkelerde artık milli parayla borçlanma imkânı kalmadı. Borçlarının tamamı için dünya piyasalarına çıkıyorlar.
- Bir ülkenin bütçe açığının büyümesi demek, hükümetin açığı kapatmak için yeniden borçlanmak zorunda kalması demek. İşte o nedenle Avrupa Birliği ülkeleri için Maastricht kriteriyle, bütçe açığı sınırı getirildi. Bütçe açığının milli gelire (GSYH) oranı yüzde 3’ü geçmeyecek.
- Bizim 2010 yılında bütçe açığımızın milli gelirin yüzde 4.9’u dolayında olması bekleniyor.
Yunanistan’ın yüzde 12.2, İspanya’nın yüzde 10.1, Portekiz’in 8, İtalya’nın yüzde 5.3 oranında bütçe açığı var. İşte bu 2 göstergeye bakanlar Türkiye’yi “durumu sallantıdaki Avrupa ülkeleri sepeti”ne sokmuyor. Türkiye’nin durumu “iyidir” deniliyor.
Türkiye’nin ekonomileri sallanan ülkelerden kötü yanı “işsizliğin yüksek” olması ve “kişi başı gelirin” düşüklüğü. Sallantıda ülkelerin hepsinin (Yunanistan dahil) kişi başı milli gelirleri 20 bin doların üzerine iken, bizde 10 bin doların altında. Türkiye’de resmi işsizlik yüzde 14.6 dolayında iken, İspanya hariç diğer ülkelerde (Yunanistan dahil) işsizlik oranları Türkiye’dekinden iyi durumda.
