Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Varlıklı olduğu bilinen, bilinmeyen insanlarımızın hiçbiri, "yurtdışında ölmeyi" düşünmüyor. Bu memlekette yaşıyor, bu memlekette ölmek istiyor. Mezarlıklarda da yer bulmak zorlaştığından öncelikle bir "mezar" yeri satın alıyor.Ama bu memlekette yaşamaya, bu memlekette ölmeye kararlı olan bu insanlar, Türkiyede "mezar alırken, yurtdışında da dolar almaya" devam ediyor.Varlıklısı ile, varlıksızı ile bu ülkede yaşıyoruz... Ama bu ülkenin "parasına güvenemiyoruz"! Varlıklı kesim için şimdi moda "yurtiçinde mezar, yurtdışında dolar almak..." Onun içindir ki, varlıklı kesimin tasarruflarının yarısı, hatta yarısından çoğu yurtdışında.Parasını yurtdışına çıkarmayanların bankalardaki mevduatının yarısı dövizde.Parasını bankalara yatırmayarak, cebinde ve yastık altında saklayanların parasının yarısı dolar veya euroda.Piyasada alışverişte dönen paranın yarısı dolar veya euro.Halbuki paralarını döviz olarak saklayanlar, bu paralara yatırım yapanlar çok az gelir elde ediyor. Türk lirası tasarruflar kısa ve uzun dönemde daha fazla getiri sağlıyor. Sadece 1994 ve 2001 yıllarında döviz tutanlar kazançlı çıktı. Ama, bu kazançlar "spot" kazançlar oldu. Uzun dönemde Türk lirasında kalanlar hep kazandı.Buna rağmen halkımız acaba hala neden dövizde kalmayı sürdürüyor? Neden Türk lirasına geçmiyor? Neden varlıklı kesim çok az getiriye rağmen paralarını yurtdışına postalıyor?Çünkü tasarrufçunun tek arayışı "elindekini kaybetmemek"...Bu yıl Nobel Ekonomi Ödülünü alan Tel Aviv doğumlu Prof. Daniel Kahneman diyor ki: "Tasarrufçu, fon yöneticisi gibi paranın getirisini düşünmez. Tasarrufçu kaybetmekten korkar. Anaparasını sağlama almak ister. Spekülatör ise küçük tasarrufçunun paraları ile oynayarak büyük kazançlar sağlar."Küçüğü ile büyüğü ile Türk tasarrufçusu anaparaya güven arayışında tasarruflarının büyük bölümünü dövize bağladığı için, Türk lirasında kalanlara göre gelir kaybına uğramaktadır. Ama Türk tasarrufçusu, "Türk lirası"na güvenemediğinden, getirisinin giderek azalmasına rağmen dövizden çıkamamaktadır.İstikrar tedbirleri uygulaması başarılı olur, enflasyon kontrol altına alınarak yıllık fiyat artışları yüzde 10un altına iner, Türk lirasının değeri istikrara kavuşur, dolar fiyatı 1 milyon 400 binler dolayında sabitlenir ise, bu "garabet" sona erecek. Türkiyede yaşayan, Türkiyeden "mezar" alanların paralarını yurtdışında dövizde tutmalarına gerek kalmayacak. İçeride yarısı dövizde olan mevduat hesapları çözülecek. Ceplerdeki dövizler Türk lirasına dönecek. guras@milliyet.com.tr Tasarrufların yarısı dövizde