Üretimde çalışanların reel kazancı devamı geriliyor. Yılın ilk üç ayında üretimde çalışanların kişi başı kazancı geçen yılın aynı dönemine göre, reel olarak (enflasyondan arındırılmış şekli ile) yüzde 5.5 oranında azaldı. Yılın ilk 5 ayında sanayide üretim devamlı arttı. Bu yılın ilk 5 ayında ve özellikle mayıs ayında son dönemlerin en yüksek üretimi gerçekleşti. Sanayide üretim çok iyi 2003 yılı mayıs ayı endeksi 108.9 olarak belirlenmiş. 1999 yılından bu yana en yüksek aylık üretim ile karşı karşıyayız.Buna karşı, aylık üretim artışı oranı olan yüzde 4.4 ve de 5 aylık ortalama üretim artışı oranı olan yüzde 6.7 oranları geçen yılın artış oranlarının gerisinde. Ama unutmayınız, geçen yılın aylık ve 5 aylık üretim artışı 2001 yılındaki gerilemeye dayalı idi. Açık anlatımıyla çukurdan çıkışı gösteriyordu. Değerlemelerde bir önceki yıl ile karşılaştırma bakımından artış oranları önemli ama, esas olan sanayi üretiminin miktarı... Onun da göstergesi 1997 = 100.0 endeksinin her ay nasıl değiştiği ve de nasıl büyüdüğü. 2003 yılı mayıs ayında imalat sanayii üretim endeksi 109.8 olarak hesaplandı. Bu gösterge 1999 yılından bu yana ilk 5 ayın en yüksek üretim göstergesi. Aynı şekilde yılın diğer aylarındaki endeks rakamları da geçmiş yılların en iyi üretim eğilimini ortaya koyuyor. Türkiye'de sanayi üretimin yaklaşık yüzde 70'ini gerçekleştiren 918 işyerinden 403 maddenin üretim rakamları DİE tarafından derleniyor. Sonra da 1997 yılı üretimi 100.0 kabul edilerek her ayın üretiminin 1997 = 100.0 değerine göre nasıl değiştiği belirleniyor. 2003 2002 2001 2000 1999Ocak 101.3 85.5 87.6 81.5 78.4Şubat 86.0 81.9 86.1 90.5 85.1Mart 107.7 101.1 83.5 90.2 90.7Nisan 104.1 99.1 84.9 95.6 93.7Mayıs 109.8 104.5 92.5 102.6 100.4Yıllık ortalama 99.3 89.7 99.4 94.0 İmalat Sanayii Üretim Endeksi (1997 = 100) Reel ücret düşüyor 1997 yılı ücret ve kazançları 100.0 kabul edilerek değişim endeks rakamlarına yansıtılıyor. Enflasyon köpüğü ücretlerden temizlenince de reel ücret ve kazanç endeksleri ortaya çıkıyor. İmalat sanayiinde çalışılan saat başına ücret ve de çalışan kişi başına kazanç rakamları DİE tarafından derleniyor ve üçer aylık dönemler itibariyle yayımlanıyor. Kamu Özel Toplam Yıllık Ortalama2003 116.9 79.2 82.2 -2002 121.0 82.8 87.0 87.82001 141.8 99.0 105.3 94.62000 138.3 106.6 111.2 110.21999 114.7 111.2 110.8 108.5 İmalat Sanayii ÜretimindeÇalışan Kişi Başına Reel Kazanç Endeksi (1997 = 100) Birinci Üç Aylık Dönem 2003 yılı birinci üç ayında imalat sanayiinde üretimde çalışanların reel kazancında gerileme var... Özel sektör çalışanlarının 1997 yılında 100.0 olan reel kazancı 2003 yılının ilk üç aylık döneminde 79.2'ye gerilemiş durumda. Özel sektör çalışanı 1999 yılından bu yana daha az kazanır durumda. Ama kamu çalışanı şanslı. Kamu çalışanının 1997 yılında 100.0 olan kazanç endeksi 2003 yılının ilk üç aylık döneminde 116.9 olarak gerçekleşmiş. 2001 yılına göre bir gerileme var ise de, kamu çalışanı özel sektörde çalışandan yüzde 47.6 oranında daha fazla kazanca sahip. Kamu ve özel çalışanlarının durumu birlikte ele alındığında imalat sanayiinde çalışanların 1999 yılının ilk üç ayında 110.8 olan kazanç endeksinin 2003 yılında 82.2'ye gerilediği anlaşılıyor... Açık anlatımıyla çalışanlar üretim artışından yararlanamıyor. Üretimin artmasına karşın çalışanların refahı geriliyor. guras@milliyet.com.tr