Aynı üretim girdileri ile daha fazla mal ve hizmet üretmeye "verimlilik" adı veriliyor. Verimlilik, herhangi bir üretim sürecinde elde nihai mal ve hizmet üretiminin, bu süreçte kullanılan girdilere oranı olarak açıklanmaktadır. Verimlilik, aynı girdilerle daha fazla katma değer yaratmak demektir. Aynı insan ve aynı makineyle daha fazla üretmek demektir. IMF destekli istikrar programı, Türkiye'de enflasyonsuz büyümenin verimlilik artışına dayalı olarak gerçekleşeceğini varsaymaktadır.
Halbuki ülkemizde genel olarak verimlilik, gelişmiş ülkelere göre 3 - 4 kat daha düşüktür. Sektörler itibariyle verimlilik ölçüleri farklıdır. Türk ekonomisinde büyük ağırlığı olan hazır giyim, gıda, ayakkabı, ağaç mobilya gibi emek yoğun sektörlerde verimlilik çok çok düşüktür. Halbuki bu sektörler, Türkiye'nin toplam ihracatında büyük ağırlığı olan sektörlerdir.
Ülkeler arasında verimlilik karşılaştırmalarında kullanılan gösterge milli gelirin (GSYİH) çalışan toplam nüfusa bölünmesiyle bulunan rakamdır. Tereddütlere kapıyı kapama arayışında bu hesaplama bir de satın alma gücü paritesine dayalı milli gelir rakamı ile yapılmaktadır.
Milli Prodüktivite Merkezi'ne göre, 1998 yılı itibariyle Türkiye'de çalışan kişi başına verimlilik 6.202 dolardır. Avrupa Birliği ülkelerinde 22.144 dolar. Yunanistan'da 14.989 dolar. Türkiye'de çalışan kişi başı yaratılan katma değer 6.202 dolar olunca, işçinin payına düşen ücret de, müteşebbisin kârı da düşük olmakta.
Satın alma gücü paritesi ile Türkiye'de kişi başı verimlilik 19.627 dolardır. Satın alma gücü paritesi ile hesaplandığında Avrupa Birliği'nde ortalama verimlilik 52.003 dolara, Yunanistan'da 37.562 dolara çıkmaktadır. Bizim başka ülkelere göre genelde verimliliğimizin düşük olması bir yana, ülke içinde tarım kesiminde verimlilik, genel verimlilik çizgisinin de çok altındadır. Türkiye'de tarım kesiminde çalışan kişi başı verimlilik 1999 yılı rakamlarına göre 3.900 dolardır.
Tarımda kişi başına verimlilik Yunanistan'da 12.400 dolar, İspanya'da 20.500 dolar, Almanya'da 25.700 dolar, Danimarka'da 42.000 dolardır. Kişi başı verimliliği 3.900 dolar olan Türk tarım çalışanının kendinden on kat fazla verimlilik sağlayan ve bu verimliliğin geliri ile yaşayan Avrupa ülkesi çiftçisinin yanında ne durumda olacağı ortadadır.
Tarımda kişi başına verimlilik 3.900 dolarken, sanayide çalışan kişi başına verimlilik 1999 yılında 13.000 dolar olarak ölçülmüştür.
Bu iki rakam Türkiye'de sanayiin göreceli olarak tarımdan daha verimli bir sektör olduğunu ortaya koymaktadır ama, geliniz görünüz ki, Türkiye'deki sanayii verimi Avrupa ülkelerinin sanayi veriminin gene de çok altındadır. Kişi başı sanayi verimi, Yunanistan'da 22.800 dolar. Almanya'da 61.000 dolar. İspanya'da 42.000 dolar. Belçika'da 76.900 dolardır.