Ya "ısınacağız" ya "ışınacağız"

Rusya'dan boru ile Türkiye'ye yılda 6 milyar metreküp doğalgaz geliyor. Cezayir'den gemi ile likit halde doğalgaz (buna LNG diyorlar) taşıyoruz. Bunu likit halden uçucu hale dönüştürüp 4 milyar metreküp gaz elde ediyoruz. İşte şimdilik bir yıl içinde kullanabileceğimiz doğalgaz imkanı budur. Toplam 10 milyar metreküp eder.
1998 yılında gelen gazın tümünü tükettik. 1998 yılında gazın yarısından çoğunu elektrik üretmek için yaktık. Dörtte biri ile konutları ısıttık. Kalan dörtte biri de sanayide çarkları döndürdü.
1999 yılında doğalgaz ile elektrik üretecek yeni santrallar devreye girdi. Giriyor. Sanayiin doğalgaz talebi arttı... Her şeyin üzerinde şehirlerde daha çok ev doğalgaz ile ısınır, ocak yakar hale geldi.
Bu nedenle 2000 yılında Türkiye'nin doğalgaz talebi 20 milyar metreküpe sıçradı.
Doğalgaz ile çalışan kurulu elektrik santrallarının çalışması tam kapasite elektrik üretmesi için 12 milyar metreküp doğalgaza ihtiyaç var. Sanayiin talebi 3.5 milyar metreküp. Doğalgaz bağlanan konutların içindeki ocakların yanabilmesi, kaloriferlerin ısıtabilmesi için 3.3 milyar metreküp gazı pompalamak gerekiyor.
İşte bu nedenle Türkiye bir tercih yapmak zorunda. Ya evlere gaz vereceğiz, evler ısınacak... Bu durumda elektrikler sönecek... Ya da elektrikleri yakmak için evlerden gazı kısacağız, bu kış insanlar donacak, ocaklar sönecek... Felaketlerden felaket beğeniniz...
Kısa dönemli çözüm: Gazı bulunan bir ülke ile anlaşmaya varıp, boru döşemek yıllar alacağından, kısa sürede çözüm, likit doğalgazı gemi ile taşıyıp, eksiğimizi kapatmak.
Bu felaketin suçlusu kim: Cümle hükümetler, cümle Enerji bakanları... Doğalgaz olmadan doğalgaz kullanacak santralları yaptıranlar. Doğalgaz olmadan sanayii doğalgaz kullanmaya itenler. Doğalgaz olmadan evlere doğalgaz borusu döşetenler. Ülkeye yeterli doğalgaz getirme becerisini gösteremeyenler...
Türkiye'ye gelen tüm doğalgazın yarısından fazlasını kullandığı halde tam kapasite çalışamayan santralların sayısı 7'dir. Bunlara ek olarak 39 kuruluş da kendi elektriğini üretiyor. (Bunlara oto - prodüktör deniliyor). Halen gaz yetişmeyen santralların kurulu gücü 6.523 MW. ve bunların yıllık gaz tüketimi 5.4 milyar metreküp.
Bunları çalıştıracak doğalgaz olmadığından, kış aylarında santralların gazı kesiliyor. İnsanlar ısınsın diyerek konutlara gaz veriliyor. Santralların gazı kesilmese konutlardaki insanlar gaz bulamadıklarından donacak...
Bütün bunlar bilinirken TEAŞ Bursa'da doğalgaz ile çalışacak yeni bir santral kurdurdu.
Yap - işlet modeli ile Aliağa'da, Gebze'de, Adapazarı ve Ankara'da 4 santralın ihalesi tamamlandı. İhale şartlarına bu santralları yapacakların kendi gazlarını kendileri bulma şartı konulmadı. Bu şart konulsa idi, olmayan gaza yeni talipler yaratılmazdı.
Sayın okuyucularım, dua edelim ki, ülkede ekonomik kriz var. Ekonomik kriz nedeniyle sanayiin elektrik tüketimi düştü, üretimi düştü. Elektrik ve sanayi için daha az doğalgaz kullanılıyor. Yoksa evlerdeki ocaklar bugüne kadar çoktan sönerdi. Veya elektrikler... Çünkü ikisinin birden yanması imkansız.



Kaynak: Doğalgaz dergisi, Mayıs / Haziran 1999, sayı 62, sayfa 41



Kaynak: Doğalgaz dergisi, Eylül / Ekim 1999, sayı 64, sayfa 43