Yabancıların üretimdeki payı artmıyor
İstanbul Sanayi Odası (485 özel+15 kamu) 500 büyük sanayi kuruluşunun 2007 faaliyet sonuçlarını toplu olarak yayımladı. Kısaca “ISO- 500” diye adlandırılan bu çalışmaya göre, Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunun 143’ü “yabancı sermayeli sanayi kuruluşu”.
2007 yılında Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunun toplam (net) satışlarının yüzde 33.3’ü (üçte biri) yabancı sermayeli kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmiş.
Geriye dönük rakamlara bakıldığında görülen o ki, “büyük sanayi sektöründe” yabancı sermayeli sanayi kuruluşlarının sayısında önemli bir artış yok. Yabancı sermayeli şirketlerin toplam üretim içindeki payları sabit. İhracattaki yüksek paylarını az miktarda artırarak koruyorlar.
500 büyük firmada çalışan her 100 kişinin 29.3’ü bu 134 yabancı sermayeli sanayi kuruluşunda çalışıyor.
500’ün 143’ü yabancı
Sanayi sektöründeki yabancı sermaye konusunda bir “kuşkumuz”, bir “bekleyişimiz” vardır. İSO-500 rakamları kuşkumuzun da, bekleyişimizin de tersine bir gelişmeyi işaret ediyor.
- Yabancıların (daha önce Türkler tarafından kurulan ve işletilen) çok önemli sanayi tesislerini satın almalarından, Türklerin yapabildikleri yatırım ve üretim alanlarının yabancıların eline geçmesinden kuşkulanıyoruz. Çünkü, bazı büyük sanayi şirketleri yabancılar tarafından satın alındı. Alınıyor.
- Fakat İSO-500 rakamları gösteriyor ki, yabancıların sermaye paylarının tamamını veya bir bölümünü satın aldıkları şirketlere rağmen, “yabancı sermayeli şirketlerin”, 500 büyük sanayi kuruluşu içindeki ağırlığında önemli ölçüde değişme olmamış.
- Bekleyişimiz, yabancıların Türkiye’de ekonomik büyüklükte yatırım yaparak (fabrika kurarak), ileri teknolojiye dayalı, dünya pazarında rekabet şansı olan üretimi gerçekleştirmeleridir.
Fabrika kuracakları bekliyoruz
Bunun için yıllardır gözlerimiz yollarda... Fabrika kuracak yabancı bekliyoruz. Bunun için, “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımı” adı altındaki döviz girişi artınca heyecanlanıyoruz. Öyle ya... 2006 yılında ülkeye 16.9 milyar dolar, 2007 yılında 18.5 milyar dolar net doğrudan yabancı sermaye girişi oldu.
Fakat İSO-500 rakamları gösteriyor ki, o büyük doğrudan yabancı sermaye girişleri, sanayide üretim ve istihdam artıracak projeler için gelmemiş. Hisse senedi, bono alımı için, sanayi üretim ile doğrudan ilgisi olmayan şirketlerin satın alınması için gelmiş.
Tekrarda yarar var: Yabancı sermayenin (1) Bizim kurduğumuz ve işlettiğimiz sanayi kuruluşlarını satın almak için değil, (2) Ekonomik büyüklükte yeni sanayi tesisleri (fabrikalar) kurmak için gelmesini, üretimin ve istihdamın artmasına katkıda bulunmasını bekliyoruz. Ülkede üretim ve istihdam artışına katkıda bulunan ve bulunacak olan yabancı sermayeyi alkışlıyoruz.
