Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Yardım için içeride toplanan ve de dışarıdan gelen paraların tek bir havuzda birikmesi, bütün olarak bu havuzdaki giriş ve çıkışların hesabının düzenli olarak açıklanması şarttır.
Evsiz kalanların kısa sürede devamlı iskanlarının sağlanması gerekiyor. Bu konuda dağınık çalışmaların bir araya getirilip, bir elden yürütülmesi şarttır.
Şu anda iki nokta önem taşıyor: Fondaki parayı çoğaltmak. Açıkta kalanlara kısa sürede devamlı yerleşim imkanı yaratmak.
Kamu kuruluşları arasındaki yetki ve sorumluluk belirsizliği ve de çatışması, özel sektörün dağınık çalışması kaynak ve zaman kaybına yol açıyor.
Kamuda ve özel sektörde dağınık uygulamalar, gecikmeler güven kaybı yaratıyor. Ümitler kırıyor.
- Yabancılar yakınıyor: Türkiye'ye yardım edeceğiz... Ama kime yardım edelim? Gönderilen paranın, yardımın yerinde kullanıldığına nasıl emin olacağız? Muhatap kim?
- İçerideki ve dışarıdaki Türkler soruyor: Depreme yardım için para ve eşya göndermek için kimi arayacağız? Gönderdiğimiz yardımın hesabını kim tutuyor? Kim bu işin sorumlusu?..
- Konut yardımına koşan yabancılar, içeride konut için yardıma hazırlananlar endişe içinde: Kaynaklar bölük pörçük heba olacak... Konut yaptırılıyor diyerek içinde oturulamayacak geçici prefabrike evler dikilecek... Birkaç müteahhit zengin edilecek.
Çözüm şudur:
(1) Deprem yardım paralarının tek bir fonda toplanması sağlanmalı ve bu fonun başına, dışarıda ve içeride güven sahibi bir kişi getirilmelidir. Bu kişi içeriye ve dışarıya, fonun kullanımı konusunda devamlı hesap verip güveni taze tutmalıdır. Bu görev politik veya profesyonel bir görev değil, onur görevidir. Geçicidir. (Adaylarım. Dış ve iç finans çevrelerinde tanınan Yavuz Canevi, İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince, Dışbank Murahhas Üyesi Vural Akışık veya Erol Sabancı ile Zekeriya Temizel gibi kişilerdir.)
(2) Konut sorunu çok yönlü, dağınık bir sorundur. İkiye ayrılabilir: Önce mevcut konut stoklarından yararlanma şansı vardır. Sonra, yeni yerleşim alanlarının tespiti projelendirme ve devamlı yerleşime imkan verecek konut üretimi zaman alacaktır. Bu işleri bir bütün olarak yapacak, dışarıda ve içeride güven verecek bir kişi bu işin başına getirilmelidir. Bu görev de bir onur görevidir: (Adaylarım: Yiğit Gülöksüz, Bedrettin Dalan gibi geçmişte "iş üretmiş" kişilerdir.)
Konut edindirme amacıyla fon birikimi sağlandıktan sonra "illa da devlet konut yaptıracak, sonra bu konutları dağıtacak" şeklinde klasik uygulama içinde hapsolunmaya gerek yoktur. Türkiye'de şu anda büyük ölçüde konut stoku (iskana hazır) konut vardır. Depremden zarar görenlere seçim hakkı tanınabilir.
İsteyen deprem konutlarının yapımını bekler. İsteyen fondan yapılacak belli bir ödemeye razı olur. Kendi konutunu kendi bulur. Bu uygulama yeni konut yapma baskısını azaltır.