Yılbaşında 17 bin lira olan POAŞ hissesi şimdi 170 bin lira

Petrol Ofisi'nin (POAŞ) hissesi yılbaşında 17 bin liraya satılıyordu. Dokuz ayda fiyatı tam on katı arttı. Şimdi borsada 170 bin liradan alınıp satılıyor. Bu 9 ayda yüzde 1000 kazanç demektir.
Bir ara 192.500 liradan da alınıp satıldı... O gün satanlar borsadan yüzde 1.132 kazançlı çıktı.
Olacak şey mi? Olur... Olur... Burası Türkiye abicim!.. Petrol Ofisi aynı şirket. Aynı işi yapıyor. Türkiye aynı Türkiye... Hatta daha kötüye gitti... Nasıl oluyor da durduğu yerde Petrol Ofisi'nin (POAŞ) hisse senetleri değer kazandı?
Bir şirketin hisse senetlerinin tamamı (borsada satılan, satılmayan, hisselerin hepsi) ne kadar ise, bunlar, borsada bir hissenin işlem fiyatı ile çarpılıyor. Böylece o şirketin kaç lira edeceği (nazari - teorik olarak mesela dedik) hesaplanıyor. Buna şirketin piyasa değeri deniliyor.
POAŞ'ın bir hissesi 170 bin liraya satılınca piyasa değeri 8 milyar dolara ulaştı. Nerede ise Türkiye'nin en "pahalı" şirketi oldu.
Örnek vereyim: Sabancı Holding'in piyasa değeri 3.5 milyar dolar, Koç Holding'in 3.1 milyar dolar, koskoca Tüpraş'ın 4.9 milyar dolar, koskoca Petkim'in 1.7 milyar dolar, koskoca Arçelik'in 1.2 milyar dolar piyasa değeri var. Ama Türkiye'deki 7.535 akaryakıt bayinin 4.626'sına petrol veren, Türkiye'de satılan benzinin yüzde 37'sini, mazotun yüzde 67'sini satan POAŞ'ın piyasa değeri 8 milyar lira...
İşin tersliği nerede? POAŞ özelleştirmede önceliği olan bir kamu şirketi. Geçen yıl özelleştirilmek üzere ihale açıldı. Geçen yıl mayıs ayında POAŞ'ın piyasa değeri (şimdilerde 8 milyar dolar olan değeri) 1.6 milyar dolar idi. O tarihte bu şirketin yüzde 51'lik payı için bir grup 1 milyar 160 milyon dolarlık fiyat verdi. Fakat ihale bozuldu. Eğer bozulmasa idi alıcı fiyatın yarısını 550 milyon doları peşin ödemek zorunda kalacaktı.
Şimdi, özelleştirmede önceliği olan şirketlerin başında gene POAŞ geliyor. Piyasa değeri 8 milyar dolar olan şirketin yüzde 51'inin 4 milyar dolara satılması hiç mi hiç mümkün değil... Bu fiyatı verecek kimse olamaz. Bırakınız bu fiyatı, yüzde 51 pay için geçen yılki 1 milyar 160 milyon dolarlık teklifi verecek babayiğit bile zor bulunur.
İyi de, borsada bu şirketin hisse senetleri nasıl oluyor da 17 bin liradan 170 bin liraya çıkıyor?.. Efendim işin püf noktası şurada... POAŞ'ın tüm hisselerinin sadece yüzde 7'si borsada işlem görüyor. Bu kadar az sayıdaki hisse senedi üzerinde "spekülasyon" yapmak, fiyatlarla oynamak, fiyatları çıkarıp, indirmek kolay oluyor. Bu sadece POAŞ'a özgü bir durum değil ki... Petkim'in ve Tüpraş'ın borsada işlem gören hisseleri toplamın yüzde 4'ü kadar... Toplam hisseler içinde ağırlığı çok az olan, sayıları sınırlı hisseler üzerindeki oyunlarla oluşan fiyatlar gerçek fiyatlardan uzak kalıyor. İşte örneği POAŞ hisselerindeki anormal yükseliş.

Ulaştırma Bakanlığı'nın açıklaması

Havaalanlarındaki yer hizmetleri konusunda Ulaştırma Bakanlığı'ndan şu açıklama yapıldı. Havaş özelleştirilirken, alıcıya sadece 2 yıl süre ile aynı konuda bir başka kamu kuruluşunun hizmet vermeyeceği taahhüdünde bulunulmuştur. Özelleştirmeden bu yana 8 yıl geçmiştir. Yeni bir kamu kuruluşu veya özel şirket ile hizmet vermek için değil, havaalanlarında sadece iki kuruluşun hakimiyetinde kalan yer hizmetlerinde rekabeti ve hizmet yaygınlığını sağlamak için genel bir düzenleme söz konusudur. Bu düzenleme yer hizmetlerinin genel şartlarını belirlemeye dönük düzenlemedir.
Bu düzenleme yapıldıktan sonra gelişen şartlara göre yeni şirketlerin benzer hizmetleri yapmasına ihtiyaç duyulduğunda tahsis yerine ihale açılacaktır.