İstanbul’da yaşıyorsanız veya İstanbul’a yolunuz düşer ise çoluk çocuk, Yıldız Parkı’nı geziniz, park içindeki Yıldız Porselen Fabrikası’na uğrayınız, satış mağazasını uğrayınız. Belki hoşunuza giden, kesenize uyan birkaç parça el işi porselen eşya satın alırsınız.
Osmanlı sarayları TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı’na bağlandı. Bu dairenin başı TBMM Başkanı. Yıldız Saray ve Yıldız Parkı ve de parkın içinde kurulu sarayın porselen fabrikası da şimdilerde TBMM Başkanı’nın yetki ve sorunluluk alanında.
TÜRSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği) Başkanı Başaran Ulusoy, Milli Saraylar Dairesi ile bir anlaşma yaptı. Yıldız Porselen Fabrikası’nın çevresi düzenlendi. Binanın önüne bir satış mağazası inşa edildi. Fabrikanın ürünleri bu mağazada teşhir ediliyor. Satılıyor.
Yıldız Parkı eskiden koru idi. Kanuni döneminden (1520-1566) itibaren padişahlar bu koruda avlanırdı. Parkın içindeki Yıldız Sarayı’nı Sultan III. Selim (1789-1807) annesi Mihrişah Sultan için yaptırdı. II. Abdülhamit (1876-1909) döneminde Osmanlı’nın ana sarayı olarak kullanıldı.
115 yıllık fabrika
Yıldız Parkı içindeki porselen fabrikası II. Abdülhamit’in talimatıyla 1892-1894 yıllarında sarayın çini ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla “Yıldız Çini Fabrika-i Humayunu” adı ile kuruldu. Fakat çini yanında porselen üretimine de ağırlık verildi. Fransızların ünlü Serves ve Limoges şirketlerinin teknolojik desteği sağlandı. Fransa’dan ustalar ve kalıplar getirtildi. Kurtuluş Savaşı sırasında telgraf hatlarında kullanılan kaolin fincanları üreten fabrika 1957 yılında Sümerbank’a devredildi. Sümerbank özelleştirilirken yönetimi tekrar TBMM Başkanlığı’na geçti.
TÜRSAB’dan Köyüm Özyüksel’in yardımı ile yenilenen Yıldız Porselen Fabrikası’nı gezdim. Saffet Özdede’nin rehberliğinde önce kalıp atölyelerini gördüm. Osmanlı döneminden beri kullanılan tarihi kalıplar var. El dekor bölümü yenilenmiş. Bölüm sorumlusu Hayati Erdem aydınlık bir çalışma salonunda küçük tezgâhlarda porselenleri nasıl renklendirdiğini anlattı. Salonu çoğu kadın, 45 sanatçının porselenleri süslüyor.
Osmanlı sanatı yaşatılıyor
Şeker Yılmaz’ın yönetimindeki fabrika porselen ve çini hamurunu hazırlamaktan, kalıplamaya, renklendirmeye ve pişirmeye kadar tüm işlemleri yapabilecek teknik donanıma sahip. Toplam 140 çalışanı var. Üniversitelerde benzer konularda eğitim gören çok sayıdaki öğrenci fabrikada staj yapıyor. Fabrika yöneticilerinden Ali Yıldırım’la teşhir ve satış mağazasını gezdik. Satış sorumlusu Fatma Karaduman sanat eseri kabul edilen az sayıda üretilen ürünleri gösterdi.
Eskiden Yıldız Porselen sofralık tabak çanak üretimine ağırlık verirdi. Şimdilerde o tür ürünleri özel sektör kuruluşları yaptığından, el yapımı ürünlere yönelinmiş. El yapımı ürünler özelliği olan ve Yıldız Porselen Fabrikası’nın tarihi misyonuna uygun, Osmanlı el sanatlarının devamını sağlayacak ürünler.
En iyisi bütün bunları kendi gözlerinizle görmeniz.