Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu yükselteceği söylentileri dün finans çevrelerinde heyecan yarattı. Belli başlı 3 kredi dereceleme kuruluşu var. Fitch, Standard&Poor’s (S&P) ve Moody’s. Fitch’e göre bizim notumuz “Yatırım yapılabilir seviyenim bir altı olan BB+”.
Ayrıca her kredi notunda bir de “Görünüm” kademesi var. Bunlar Pozitif, Durağan ve Negatif görünüm. Fitch geçen kasım ayında bizim notumuzu BB+’da korurken Görünüm’ü Pozitif’ten Durağan’a indirdi. Şimdi bekleyiş, (1) Görünümün Durağan’dan tekrar Pozitif’e yükseltilmesi veya (2) Görümüm ile ilişkili olmadan kredi notunun “Yatırım Yapılabilir Seviye olan BBB-‘e yükseltilmesi..
İyimserler Görünüm’deki düzeltmenin de ilerisinde bir bekleyiş içindeler. Not, “Yatırım Yapılabilir” seviyeye çıkarılabilir diyorlar. Çünkü, esas olan ülkenin kredi notunun en az “Yatırım Yapılabilir” seviyesinde olması. Not bu seviyeye çıkınca, ülkeye yabancılar daha çok döviz getiriyor, ülke daha ucuza borçlanıyor ve de borçlanmada vade uzuyor.
* Yabancıların getirdikleri döviz ile tahvil, bono ve hisse senedi satın alıyorlar.
* Kamu ve özel sektör yurtdışı finans kuruluşlarından kredi kullandığında, daha uzun vade ve ucuz faiz imkânından yararlanıyorlar.
Ne bekliyoruz?
Fitch’in not artıracağına ilişkin iyimser bekleyişin ardında neler var?
* Fitch 9 Ekim'de Frankfurt’ta gelişmekte olan ülkelerin notunun tartışıldığı bir seminer düzenledi. Seminerde Türkiye’nin durumu tartışılırken bir soru üzerine Fitch Türkiye’nin notunun gözden geçirileceğini söylediler.
* Fitch, 8 Kasım'da İstanbul 'da Türkiye'nin Kredi Görünümü başlıklı konferans düzenleyecek. Yurtdışından gelecek uzmanlar ile beraber Merkez Bankası ve BDDK yetkilileri de sunum yapacak. Seminerde Türkiye'nin not görünümü ve bankacılık sistemi tartışılacak.
* Fitch her yıl notumuzu gözden geçiriyor. Bu yılki gözden geçirme toplantıdan önce yapılacak. Olumlu değerleme halinde not artışı konusunda toplantıdan önce veya toplantı sırasında bir açıklama yapılması olası görülüyor.
* JP Morgan Raporu'na göre Fitch, Türkiye'nin kredi notuna ilişkin değerlendirmeyi 5-7 Kasım arasında yapabilir.
* Garanti Yatırım-Araştırma uzmanlarından Gizem Öztok, “Hemen bir not artışı gerçekleşmese bile 6-9 aylık dönemde bir not artışının beklenebileceğini” söylüyor. Bu değerlemesini ise not kuruluşlarının, dereceleme yaparlarken dikkate aldıkları 3 göstergedeki olumlu değişime bağlıyor. Bu 3 gösterge ve göstergelerdeki olumlu değişimler şunlar:
1) Sürdürülebilir büyüme. Türkiye yüzde 9 büyümeyi bir yana bıraktı, yüzde 4-5 sürdürülebilir büyümeye göre dengelerini kuruyor.
2) Sürdürülebilir cari açık. Yılsonunda GSYH’nin yüzde 6-6.5’i dolayında bir cari açık olasılığı var. Bu çizgiye inmek başarıdır.
3) Enflasyonu düşürme gayretleri sürüyor. Enflasyon şimdilerde yüzde 9’ların üzerinde olsa da yılsonunda yüzde 7’lere çekilebilecek.
Özetle durumda iyileşme var. Büyümede sürdürülebilir çizgi yakalanmış durumda, enflasyon düşüyor, cari açık daralıyor.
Kredi notu artınca ne olur?
Gelelim, çok kişinin merak ettiği soruya: “Yatırım yapılabilir seviyeye gelen kredi notu artışı ekonomiyi nasıl etkiler?”
Gizem Öztok sıralıyor: n Not artışı sonrası yurtdışından borçlanma maliyeti düşüyor. n Artıştan önce döviz kurunda yükselme eğilimi olurken, not artışından sonra sermaye girişleriyle beraber TL değer kazanıyor, döviz ucuzluyor. n Ülkenin risk primi düşüyor. n Yurtdışı kredi imkânının artması yurtiçi kredi piyasalarına da yansıyor, kredi imkânları genişliyor ve kredi faizleri düşüyor. n Portföy kanalıyla hızlanan sermaye girişi büyüme hızına da olumlu yansıyor. Ortalama büyüme oranı kredi artışından sonra yükseliyor. n Bu süreçteki en büyük makro zorluk ise cari açığın yeniden artış trendine girmesi oluyor.
İşte bu nedenle not artışından sonra finansal istikrarın korunması önem kazanıyor. İstikrarın sağlanması gerekiyor.
Son bir not: 3 önemli kredi dereceleme kuruluşundan sadece birinin not artırması yeter mi? Cevap: Tekinin dahi ülke notunu yatırım yapılabilir seviyeye çekmesi, “evet” yeterli.