Giren dövizin 22.8 milyar doları döviz açığını kapattı. 23.3 milyar doları ise döviz rezervlerine eklendi.Ülkeye bu kadar çok döviz girdiği içindir ki, döviz fiyatları ucuz..."Döviz hem bol, hem ucuz... Oh ne güzel" diyebilir miyiz? Eğer gelen dövizi işsizlere iş, açlara aş imkânı yaratmak için kullanıyor isek, evet diyebiliriz. Ama ucuz dövizle ithalat yapar, dövizi Türk lirasına çevirerek yer, bitirirsek, yarın hem faizini hem de anapara taksitini ödemekte zorlanırız.Döviz neden bol? Çünkü ihtiyaçtan fazla döviz giriyor. Nereden ve neden geliyor? Yurtdışında bol miktarda tasarruf var. Bu tasarruf en yüksek getiri sağlayan ülkelere yöneliyor. Türkiye'de reel faiz oranı yüksek. Başka ülkeler dövize net yüzde 2-4 faiz verirken biz, net olarak yılda yüzde 10-15 dolayında getiri sağladığımız için bize geliyor.Kimse bir ülkeye "Biz biriktirdik. Yiyemedik. Buyurun siz yiyin" diyerek döviz göndermez. Yüksek getiri dövizin yönünü belirliyor. Türkiye'ye yüksek faizin cazibesiyle bolca döviz girince, önce dövizin fiyatı ucuzluyor. Ucuz döviz, ithalatı cazip hale getiriyor. Ucuz ucuz ithalat yapılınca, insanlar daha çok ithal malı kullanıyor. Ucuz döviz, ihracatçının döviz gelirini düşürüyor. İhracatçı aynı dövizi elde etmek için daha çok mal satmak zorunda kalıyor. 2005 yılında ülkeye belirsiz kaynaklardan 1.9 milyar dolar, bilinen kaynaklardan 44 milyar dolar, toplam 46 milyar dolar döviz girdi. Ucuz ithal malı rekabeti karşısında içeride üretim yapanlar, üretimi azaltmak veya üretimden vazgeçmek zorunda kalıyor. Yerli üretimde yabancı girdinin payı giderek artıyor.İthalat gideri artınca, ihracat zorlaşınca, dış ticaret açığı büyüyor. Dış ticaret açığının büyümesi sonuçta ülkenin döviz açığını büyütüyor.Açığın büyümesine rağmen, yüksek getirinin cazibesiyle ülkeye döviz girişi devam ettiğinden, sorumlular, döviz açığının ve bu açık nedeniyle oluşan borcun büyüklüğünü, faiz yükünü umursamıyor.İhracatçılar ucuz dövizden ihracat yapamadıklarını, üreticiler ucuz dövizden ithal malları rekabetine dayanamadıklarını söylediklerinde, ucuz dövizin nedeninin yüksek faiz olduğunu anlamayanlar, 'piyasadan döviz satın alarak' dövizin fiyatının yükseltilebileceğini sanıyor. Üretici-ihracatçı ağlıyor Merkez Bankası bir günde 5 milyar dolar döviz alıyor. Döviz fiyatı sadece 0.83 kuruş artıyor. Çünkü döviz pazarının giriş çıkış borularına kumanda gücü yok. Bu operasyonlar dövizi pahalandırmıyor. Piyasada döviz üzerinde oyun oynayanların cebine büyük paralar akmasına imkân veriyor. Sonuç: Çözüm, Büyük Türk Büyüklerinin kararına bağlıdır: (1) Bu durum iyi ise, yüksek faiz, ucuz döviz, büyüyen döviz açığı gidebildiği yere kadar gider. (2) Bu durum iyi değil ise, faiz düşebilir. Dövizin getirisi azalır. Döviz girişi yavaşlar. Döviz fiyatı gerçek yerine oturur. (3) Ama şu iyi biline ki, faizleri indirmeden, Merkez Bankası'nın piyasadan döviz satın almasıyla döviz fiyatı yükselmez. Yükselemez. Faizi ucuzlatmak şart guras@milliyet.com.tr