HSBC’nin 7 Aralık’ta işi neydi?

Her ölüm, yaşamla bir hesaplaşmadır. Bir yanın senindir, öbür yanın yoktur.
Sema Cıngıllıoğlu’nu ziyarete gittiğimde böyle bir durumdaydı.
Elindeki kağıdın mürekkebi kurumuş, gözleri ıslak!
Babası ve Demirbank’ın kurucusu Nuri Cıngıllıoğlu’nun ölümünün birinci yıldönümünde, ibadete açılacak Nuri Cıngıllıoğlu Camii’deki mevlüte çağrıydı, yazdığı...
Gönderilere Demirbank çalışanlarından başlamıştı.
Personel "Sevgili babam için..." yazılı anlamlı davet mektubuna kayıtsız kalmamış, kendisine "Acınızı ve duygularınızı paylaşıyoruz" mesajları gönderiyor.

Nuri Cıngıllıoğlu Camii’nin ailede anısı var.
Nuri beyin hastalığının son günlerinde bile sık sık inşaatını gezdiği bir camii. Ölümünden sonra aile caminin yapımını üstlendi. Taşları memleketleri Kayseri’den gelen ve yaklaşık 350 bin dolara malolan caminin her yanı Kütahya’dan gelen çinilerle örülü.
Caminin ibadete açılışını, Kayseri Üniversitesi’ne 7 milyon dolar bağışlayan, ilkokullar yaptıran Nuri Cıngıllıoğlu Vakfı kurucusu babalarının mevlütüne de yetiştirdiler.

Nuri beyin ölümünün 4.ayında Demirbank, daha sonra da ailenin ikinci bankası Ulusal Bank "Yükümlülüklerini yerine getirememekten" BDDK kararı ile Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu’na geçmişti.
Sema hanım, Türkiye’nin zorlu dönemeçlerinden geçerek 48 yılı geride bırakan baba mirası Demirbank’a sahip çıkamamaya yanıyor.
Suçlu kim?
Yüzde 30 - 35 aralığında 6 milyar dolarlık devlet tahvili alıp, faizler yüzde 6000’lere çıktığında ödeme güçlüğüne düşen Demirbank yönetimi mi?
Sema hanım "Dönemin Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, babamın cenazesinde kardeşim Halit’i arayıp ‘Yarın ihaleyi unutma’ diye ricada bulunuyordu. Demirbank’a el konulmadan 2 ay önce yine Erçel benim yanımda arayıp, ‘Halitciğim, ikimiz aynı gemideyiz, destek ver’diyordu" yanıtını veriyor.
Bu da Türkiye’ye özgü "telefon bankacılığı"...
Siyasetçi, bürokrat, işadamı üçgeninde oluşan kamçı!
Çoğu zaman seviyor.
Bazen de dövüyor.

Demirbank’ı 6 Aralık’a götüren süreç aslında finans sektörünün disipline edilmesini amaçlıyordu. BDDK bu nedenle kurulmuştu. Bankalar sermaye yapılarını güçlendirmeye, düşük enflasyon ortamında rekabete dayalı bankacılık yapmaya zorlanıyordu.
Demirbank da dünyanın en büyük ikinci bankası HSBC’nin yönetim kurulu başkanı seyahatte olmasaydı, belki de o günlerde ortaklık sözleşmesini imzalamış olacaktı. Bugün Demirbank’ın yüzde 100’üne 300 milyon dolar seviyesinde para koyan HSBC’nin, o gün bankanın yüzde 70’ine biçtiği değer 1.5 milyar dolardı.
IMF’in dilimleri kadar büyük bir para...

Sema hanım finali anlatıyor:
"Halit 6 Aralık günü Fon’un bankaya el koyduğunu, 07.30’da bankaya gelirken gelişmeleri telelevizyon haberlerinden öğrenen eşinden gelen telefon ile öğreniyor. Asıl ilginç olan 7 Aralık günü. HSBC’nin Uluslararası Başkanı Sir Shaun Wallis ve yine bu bankanın Türkiye Müdürü Piraye Antika, uluslararası mali danışmanlık firması Arthur Anderson’un Yönetim Kurulu Başkanı Şaban Erdikler 50 kadar çalışanla, bankanın toplantı odalarında inceleme yapıyordu. Şimdi soruyorum, 7 Aralık günü hangi yetkiyle HSBC Demirbank’ı inceliyordu?"
Bu sorunun yanıtını verirlerse, yazarım.
Sonuçta Demirbank için kriz ekonomisinde bir yol kazası denilip, geçilecek. Türkiye riskini dışarıda bırakarak bankayı satın alan HSBC’nin sunacağı tüketici hizmetlerini, ballandıra ballandıra anlatmaya bile başlayacağız.
Peki hortumlanan bankalar için ne diyeceğiz?
Tutuklu bankacılar anlayamadığımız bir biçimde salıveriliyor, siyasetçi veya bürokrat kamusal sorumluluğu paylaşmıyor.
Asıl hesaplaşmayı burada yapıyoruz.
Ölümle, yaşam gibi...
Bir yanımız boşaltılıyor, öbür yanımız seyrediyor.