Geçen yıl aynı dönemde açığın 5.4 milyar dolar olduğu anımsanırsa, bu, yüzde 17'lik bir artış anlamına geliyor. Yani yılın geri kalanında herhangi bir değişim olmazsa, yıl sonunda 18 milyar dolarlık bir açık oluşacak. Piyasalarda birçok uzman da böylesi bir tahmin yürütüyor.Ancak biz yılın geri kalanında önemli farkların oluşacağı kanısındayız. Ödemeler dengesini oluşturan birçok kalemde değişimler gözlenecek. Kısacası, 18 milyar dolarlık dış açık tahmini biraz abartılı.Böylesi bir açığın ithalattaki artıştan kaynaklandığı biliniyor. Geçen yıldan bu yana ithalat artışı (cif) yüzde 23. Üç ayda 26 milyar dolarlık ithalat yapıldığına göre, yıl sonunda 102 milyar dolarlık ithalat faturası öngörülebilir. Ancak ithalattaki bu artışın kaynağı doğru belirlenmeli. Artış, iç talep genişlemesinden kaynaklanıyorsa, talebi kısmak, yani para ya da maliye politikasını sıkı hale getirmek gerekir. Maliye politikasındaki başarı rakamlara yansıyor. Bütçe disiplininde çok ciddi bir başarı var. Öte yandan birçok meslektaşımız para politikasının sıkılığından, yani faizlerin aşırı yüksekliğinden dem vuruyor. Kısacası, iç talebin frenlenmesi gereksiz. Kaldı ki, tüketim malı ithalatında durgunluk gözlendiği gibi, CNBC-e Tüketici Güven Endeksi de son 4 aydır düşüyor.Bize kalırsa, ithalattaki artışın en önemli etmeni yurtdışında fiyatların artması. Özellikle enerji ve demir-çelik fiyatlarında. Ancak son dönemde fiyatlar gevşemeye başladı. Özellikle demir fiyatlarında. Öte yandan, ilk 3 ayda turizm gelirlerinin yüzde 14 arttığı gözleniyor ki, gerçekleşme bunun çok üstünde olacak. Kısacası, durum geri kalan dönemde değişecek.Sermaye ve finans verilerine gelince. Geçen yıldan bu yana portföy yatırımlarında bir artış gözleniyor. Ancak yılın geri kalanında ABD ekonomisindeki canlanmaya bağlı olarak bu akım durabilir, hatta tersine dönebilir. Doğrudan yabancı sermaye giriş rakamları ise yılın tümü hakkında yanlış bir izlenim veriyor. Gerçekleşmenin çok yukarılarda olacağı biliniyor. Özetle, cari işlemlerde açık, beklenen ölçüde büyümeyecektir. Finansmanının ise, bu yıl sıcak paradan çok doğrudan yabancı sermaye olacağı görülüyor. Ancak bütün bunlar dış açık sorunumuzu ortadan kaldırmıyor. Geçen hafta Merkez Bankası bu yılın ilk üç ayına ait ödemeler dengesi rakamlarını açıkladı. Rakamlar ilk üç ayda cari işlemler açığının (dış açık) 6.3 milyar dolara vardığını gösteriyor. Geçen yıla göre açık 1 milyar dolar fazla. Her çeyrekte aynı rakam şaşsa, yıl sonunda açık 4 milyar dolar fazla; yani 20 milyar dolar olacak demek. Yahut mevsimsellik olmasa, yıl sonunda 24 milyar dolara ulaşacak. Tabii bunlar pek mümkün değil. Ama durum ciddi. hgunes@milliyet.com.tr
