Lityum engeli!
Elektrikli otomobil satışları tüm dünyada artmaya devam ederken, batarya üretimi için gerekli “lityum” konusunda küresel çapta bir tedarik sorunu sürüyor.
Türkiye dahil tüm dünyada elektrikli otomobillere geçiş konusunda hızlı bir değişim sürerken, bataryaların büyük bölümünde kullanılan lityum konusunda küresel çapta sıkıntıların devam ettiği belirtiliyor.
Elektrikli araçlara geçişi, tüm dünyada tahmin edilenden çok daha güçlü ve hızlı bir şekilde gelişirken, bu araçlarda kullanılan bataryalar için gümüşi beyaz renkli hafif metale talep de aynı hızla artıyor. Nitekim orta büyüklükteki bir elektrikli otomobilin 300 kilogramlık bataryasında (50 kWh) yaklaşık 8 kilo lityum bulunuyor. Ancak yeni lityum kaynaklarının çıkarılmasına yönelik projeler, doğal su kaynaklarını tehdit etmesi ve tabiata zarar vermesi nedeniyle ciddi tepkilere ve protestolara neden oluyor. Deutsche Welle’nin haberine göre, bu da lityum konusunda sıkıntı yaşanması anlamına geliyor.
Alman Maden Kaynakları Ajansı (DERA) verilerine bakıldığında, 2016 yılında dünya çapında 43 bin ton lityum çıkarıldı. 2022’deyse bu miktar, 130 bin tona ulaşarak üç katına çıktı. DERA’ya göre, 2030 yılına gelindiğinde şimdikinin en az 4 kat daha fazla lityuma ihtiyaç olacak.
Aslında bolca var
Aslında lityum, yer kabuğunda bol miktarda mevcut ancak çok ince bir tabaka halinde tüm yerküreye dağılmış durumda. Araştırmacılar, okyanuslardaki lityum miktarının yaklaşık 200 milyar ton olduğunu tahmin ediyor. Karadaki kayalar ve tuz göllerindeki lityum yataklarının miktarıysa 98 milyon tona yaklaşıyor. Bunun yaklaşık 26 milyon tonunun önümüzdeki yıllarda çıkarılabileceği var sayılıyor.
2022 yılında küresel lityum talebinin yüzde 47’si Avustralya’daki madenlerden, yüzde 35’i Güney Amerika’daki tuz göllerinden, yüzde 15’i Çin’den ve her biri yüzde 1’in biraz altında olmak üzere Zimbabve, Portekiz ve Kuzey Amerika’dan karşılandı. Dünyanın en büyük lityum yatakları Bolivya, Arjantin ve Şili’nin yeraltı tuz göllerinde bulunuyor. Buralardaki rezervin yaklaşık 42 milyon ton olduğu tahmin edilirken, Şili, rezerv konusunda ilk sırada. İran da, yakın zamanda büyük bir rezerv bulduğunu açıkladı. ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu’nun verilerine göre, 2022 yılında bölgede yaklaşık 45 bin ton lityum çıkarıldı.
İsveç Çevre Araştırmaları Enstitüsü’ne göre lityum çıkarılması sırasında ortaya çıkan karbondioksit emisyonları, nispeten düşük seviyede. Bu miktar, 50 kWh gücündeki bir elektrikli otomobil bataryası için 50 ila 100 kg CO2’ye karşılık geliyor. Ancak farklı yöntemlerle, bu miktarın da düşürülmesi hedefleniyor.
Öte yandan gelecekte, eski batarya ve pillerden lityum geri kazanımının daha da önemli hale geleceği ifade ediliyor. DERA’nın tahminlerine göre, geri dönüşüm 2030’larda lityum talebinin ciddi bir bölümünü karşılayacak. Ancak şu andaki batarya miktarı ve kalitesi, ekonomik ve teknik açıdan geri dönüşüm için pek yeterli değil. Bu nedenle eski lityum bataryalar, güneş parkları gibi büyük batarya depolama tesislerinde değerlendiriyor.
Audi F1 aracını Çin’de tanıtacak
Formula 1’e katılacağını açıklayan Audi’nin, bu konudaki detayları Şanghay Otomobil Fuarı’nda açıklayacağı bildiriliyor.
2026 sezonunda şampiyonaya katılacak olan Audi, Sauber takımının da motor tedarikçisi olacak. 18-27 Nisan arasında düzenlenecek Şanghay Fuarı’nda Formula 1 aracının son halini ve motor detaylarını paylaşması beklenen Audi’nin burayı seçmesinin, Çin’in hem VW Grubu’nun en önemli pazarı hem de Formula 1’in en büyük seyirci grubuna sahip ülkesi olmasından kaynaklandığı belirtiliyor.
Alman üretici, 2026’da yeni F1 kurallarına uygun olarak geliştirdiği motoruyla yarışacak, Sauber’e de destek verecek. Nitekim yeni kurallara göre motorlarda sentetik yakıt kullanılması ve elektrik kullanımının yüzde 50 artırılması isteniyor. 2030’da ise yarışların sıfır emisyonlu olması hedefleniyor.
Yaris 10 milyona ulaştı
Toyota’nın popüler küçük modeli Yaris, tüm dünyada 10 milyonluk satış adedini aşmayı başardı. Türkiye’de de aranılan modeller arasında bulunan Yaris, bu başarısıyla Corolla, Camry, RAV4, Hilux ve Land Cruiser gibi 8 haneli rakamlara ulaşarak “efsane Toyota modelleri” arasındaki yerini aldı.
Sınıfında referans olarak gösterilen ve sunduğu yeni teknolojilerle segmentine öncülük eden Yaris, 25 yıldır istikrarlı şekilde Avrupa’da en çok satan modellerinden biri olmayı başardı. Halen 4. nesliyle satışta bulunan Yaris, 2022’de satışa sunulan Yaris Cross ile SUV tarzıyla da müşteri portföyünü genişletti. 1999’da ilk nesil Yaris’in tanıtılmasından bu yana Avrupa’da Yaris ailesinin toplam satışları 5 milyon 155 bin adedi aştı. Bununla birlikte geçtiğimiz yıl, Toyota’nın Avrupa satışlarının üçte birinden fazlasını, Yaris temsil etti. Bazı pazarlarda “Vitz” adıyla da tanınan Yaris’in, Japonya, Brezilya, Çin, Tayvan, Endonezya, Malezya, Pakistan, Tayland, Fransa ve Çek Cumhuriyeti olmak üzere 10 üretim merkezi bulunuyor.
Automechanika gün sayıyor
Otomotiv satış sonrası endüstrisinin bir numaralı ticaret fuarı olan Automechanika’nın, İstanbul’da düzenlenecek ayağı gün sayıyor. 8-11 Haziran tarihleri arasında açık olacak “Automechanika Istanbul”, TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Fuarın, 1.000’in üzerinde katılımcı firma ve 50 binin üzerinde ziyaretçiye ulaşarak yeni bir rekora imza atması hedefleniyor. Automechanika Istanbul’un bu yılki odağında ise tedarik zinciri, istihdam ve üretim politikalarında “sürdürülebilirlik” teması öne çıkacak.