Mehmet Tez

Geçmişi incelerken bazen şunu düşünürüz. Eskiden neler yapılıyormuş da kimse ses etmiyormuş. Şimdi yapsan yer yerinden oynar. Bazen de şunu: Bu ne ki, şimdi bunun katbekat fazlası var, kimsenin kılı kıpırdamıyor. Milli Vanilli belgeseli insanı iki arada bir derede bırakan cinsten. Biraz ondan, biraz bundan.

Milli Vanilli, bilmeyenlere anlatalım, 1989’da pop müzikte global bir fenomen olmaktaydı. Münihli iki DJ’in (Robert Pilatus ve Fabrice Morvan) “Girl You Know It’s True” adlı hit şarkıyla 1988’de başlayan ve bir yıl içinde Grammy kazanmaya uzanan yükselişi, aslında her şeyin sahte olmasının anlaşılmasıyla aniden son buldu. Hiçbir şarkılarını kendileri söylememişlerdi, sadece görüntüydüler ve dudak oynatıyorlardı. Ama elbette kliplerde, basın toplantılarında, televizyon programlarında her şey güzel görünüyordu. Aslında bir kazayla ortaya çıkmasa kimsenin anlayacağı ya da umursayacağı bir durum da değildi bu. Milli Vanilli, 1989 yılında en iyi yeni pop sanatçısı Grammy’sini de aldıktan sonra, onlarca televizyon ve sahne şovunun

Geçen hafta kiminle konuşsam, konu eğitime, oradan da özel okulların yeni açıklanan fiyatlarına geldi.

İngiltere’de olduğumdan merak ediliyor, acaba burada durum nasıl? Ama önce şunu söyleyeyim; burada da okullar pahalı. Hem de çok pahalı. Çünkü dünyanın hiçbir yerinde özel okullar ucuz olsunlar diye kurulmamıştır. Ayrıca iyi okul her zaman maliyetiyle gelir. Anlatayım.

İngiliz sisteminde “state school” denen devlet okulları, “indepenent school” denen özel okullar var. Devlet okulları ücretsiz ve adres sistemine göre öğrenci kabul ediyor. Sınav yok. Sisteme girip oturduğunuz alanda sizi kabul edecek alanda (cathcment area) yer alan okulları sırayla tercih ediyor ve bekliyorsunuz. Sistem sizi uygun yerlere yerleştiriyor. Eğer taşındıysanız, yıl ortasında okul değiştirdiyseniz istisnalar var ama genel olarak sistem bu.

Her şey çok güzel görünüyor ama sistemde boşluklar var. Mesela devlet okullarının iyileri var, vasatları var, çok kötüleri var. Eğer bir devlet okulu üniversiteye öğrenci göndermede çok

Apple’ın yeni ürünü, 2024’te piyasaya çıkacak sanal gerçeklik gözlüğü Vision Pro’nun rakiplerinden farkı gözleri gösterebilmesi. Biri size dışarıdan baktığında gözlerinizi görebiliyor. Ama bu görüntü, camın arkasında duran gerçek gözlerinizin görüntüsü değil. Vision Pro’nun bu şekilde işleyen bir şeffaf camı yok. Dışarıdan bakıldığında görülen, gözlerinize çevrili kameraların görüntüsü. Yani sanal gözlük gerçek gözlerinizi kameralarının onları gördüğü şekilde dışarı yansıtıyor. Çok garip bir görüntü. Sizsiniz ama siz değilsiniz. Neden buna gerek duyulmuş olabilir? Bu suratımıza yapıştırılan ekran daha insancıl görünsün diye mi? Karşımızdakine yabancılaşmayalım diye mi? Galiba insanın en önemli iletişim kanalı olan gözleri istendiğinde kaybetmemek için. Dâhiyane! Gözlerimiz zaten görünürken, gözlerimizin görünmesini sağlayan bu teknoloji gerçekten insanlık için

Her gün 120 bin yeni parçanın yüklendiği müzik platformları neden alarmda? Neden şarkı sayısı hızla artıyor, daha da önemlisi bu kadar şarkıyı kim üretiyor ve yüklüyor?

2023’ün ilk üç ayında Spotify, Apple ve YouTube Music’e yüklenen yeni şarkı sayısı yaklaşık 10 milyon. Yani her gün yaklaşık 120 bin yeni şarkı stream platformlarına giriyor ve dinleyicisini arıyor. 2022’de 93 bin 400 olan günlük yeni şarkı rakamı 2023’ün ilk üç ay verilerine göre yüzde 28.5 artmış. 2023 tamamlandığında 43 milyon yeni şarkının platformlara eklenmiş olacağı tahmin ediliyor.

43 milyon şarkı. Dünyada bir müzisyen patlaması yaşanıyor, herkes ne kadar yaratıcı, yaşasın müziğin demokratikleşmesi falan… Ama bu doğru değil.

Bu rakamın büyük kısmı jenerik sanatçı hesaplarından yüklenen durum ve mod müzikleri. Sabah kahvaltısında caz, akşamüstü latin pop, evde dinlenirken bossanova, uyku müzikleri, meditasyon için new age ve bunun gibi yüz binlerce isim altında sanatçı hesapları ve neredeyse her

İngiltere’de yaz mevsiminin geldiğini anlamanın tek yolu, takvime bakmak. Aylardan haziran oldu mu? Evet. E o zaman yaz! Yani yaz gelmiş olmalı.

Britanya hükümeti hafta sonu sıcaklıkların 30 dereceleri bulacak olması üzerine sarı alarm ilan etti. Sarı alarm demek, her yaştan insan etkilenebilir, sağlık sistemine çok vaka başvurabilir ve sistem kilitlenebilir demek. Korunun demek. Öte yandan, sel, hortum gibi doğa olaylarına karşı da uyarılar geldi. Çok ciddiye alnıyor 30 derece burada. Bizim için sıradan bir ısı olan 30 derece, İngiltere’de insanların sağda solda “Çöl sıcakları geliyor” kıvamında muhabbetini yaptığı endişe verici bir durum. Uzmanlar uyarıyor, küresel ısınmadan bahsediyor ve mevsim normallerinin 10 derece üzeri diye konuşuyor. Yani İngiliz yazının en fazla 20 derecelik bir mevsim olduğu uzmanlar tarafından da teyit edilmiş oluyor.

Bol su içme uyarıları yapanlar, şapka, gözlük tavsiyeleri, eczaneler ve muhtelif marketlerde güneşten korunma ürünlerinin özel raflarla kapılara konması… Kafelerin, restoranların sokaklara taşması. İnsanların

Kızımla ilk kez sinemaya gittim geçen hafta sonu. “Baba, Spider-Man’e gitmek istiyorum” diye geldi. Şu ana kadar hiç sinemaya gitmeyen biri için kararlı bir talepti, hayır diyemedik. Bir bildiği vardır dedik, salona girdik.

Spider-Man’in yeni filminin adı, “Spider-Man Across the Spider-Verse” gibi uzunca bir şey. Ama benim  için hepsi aynı. Örümcek Adam. Biraz dedim kızıma bilgi vereyim filmden önce. Patlamış mısırlarımızı aldık. Tam başlayacağım anlatmaya “Radyoaktif örümcek ısırınca süper güçlere sahip oldu” diye bütün detayları döküldü. Dersine de çalışmış.

Koltuğumuza oturduk. Meğer bu sinemada siparişleri ayağınıza getiriyorlarmış. Çok kibar bir genç garson menü getirdi. Hamburger bile var. 45 dakika süren reklam faslını gole çevirmeyi başarmışlar anlaşılan. Reklamlara bakarken yemeğini de söylüyorsun. İyi dedik verdik siparişimizi. Reklamlar bitti. Film başlamadan bizim kibar garson salonun önüne geldi, herkese sinemaya geldiğimiz için teşekkür etti. “Bu

Televizyon dünyasının şu ara konuştuğu tek konu HBO’nun “Succession”ı. Dizinin final sezonunun ikinci yarısı da stream platformlarına konunca seri izlemeler başladı ve herkes dizideki Amerikalı medya devi Waystar Royco’nun ve sahiplerinin akıbetini konuşmaya başladı.

Belki hiç izlememişsinizdir diye kısa özet: Dizi şunun üzerine kurulu: Acaba imparatorluğu hangi evlat devralacak? Evlatların durumu birbirinden beter ve elbette herkesin asıl merak ettiği ve soluksuz izlediği şey güç ve para nasıl işliyor, o seviyede işler nasıl dönüyor. Bir bakıma zenginin malı züğürdün çenesini yoruyor dizide. Ama tabii oyunculuk, senaryo şahane. Diyaloglar soluksuz izleniyor. Aslında biz Dostoyevski yazınında insanlığı tüm sefilliğiyle ve zayıflığıyla nasıl okuduysak işte “Succession” da bir bakıma ona ulaşmaya çalışıyor.

“Succession”ın en güzel yanıysa tartışmasız müzikleri. Orijinal dizi müzikleri konusu “Game of Thrones”la birlikte yeni bir boyut kazandı. 2011’de ilk sezonu yayınlanan dizinin Ramin Djawadi tarafından bestelenen orijinal

Tom Waits, Nick Cave, Leonard Cohen, belki aksan benzerliği bakımından biraz da Serge Gainsbourg. Eric Cantona’nın şarkısını dinledikten sonra aklımda beliren isimler. Cantona, Fransız aksanıyla, hırıltılı ve kalın sesiyle, konuşur gibi İngilizce şarkılar söylemeye başladı bilmem haberiniz var mı? “The Friends We Lost” (Kaybettiğimiz Dostlar), adlı single bu hafta yayınlandı. Şaşırtıcı derecede iyi bir tarzı var Cantona’nın. Ve bana kalırsa futbol dışında televizyon ve sinema gibi girip çıktığı pek çok işte olduğu şekilde bunu da kendi tarzında başaracak.

Cantona çocukluğundan beri şarkı söylemek istermiş. Ama böyle bir yeteneği olup olmadığının farkında değilmiş. Kader onu futbolcu yaptı ama işte kader her zaman bir B planı yapıyor. Kovid diye bir şeyi 2020’de insanlığın başına musallat ediyor.

Herkesin eve kapandığı bu dönemde Cantona da evde kendi kendine gitar öğrenmeye başlıyor. Ardından sözler yazıyor. Böyle hiç hesapta yokken sayfalar dolusu yazıyor. 57 yaşında futbol, oyunculuk şu bu derken işte müzisyenliğe hatta ozanlığa soyunuyor.

“Kötü gitaristim ama şarkı