Komşunun damına baz istasyonu konursa...

Karşı apartmana kurulmuş GSM baz istasyonuna kaldırtmak için nerelere başvurabilirsiniz?

30 - 40 bin doları cebe indirip de apartmanınızın tepesine GSM baz istasyonu kurulmasına izin veriyorsanız bu sizin sorununuz. Ama ya 7 - 8 metre uzaklıktaki karşı komşunuzun durumu?
Galiba bugünlerde en güncel konu, GSM baz istasyonlarını kendi apartmanlarının yanına bile yaklaştırmayanların, tam karşılarındaki apartmana kondurulmuş baz istasyonu nedeniyle rahatsız edilmeleri.
Kanlıca'da Göksu mahallesi Bent yolu sakinleri adına arayan bir okurumuz Turkcell'le anlaşıp, damına GSM baz istasyonu kurdurmak isteyen komşusundan şikayetçi: "Benim evim müstakil. Aramızda 10 metre bile yok. Üstelik apartmanın son 2 katı kaçak. Bu yüzden huzurumuz kaçtığı gibi, yarın - öbür gün evi satmak istediğimde değeri de düşecek" diye yakınıyor.
Mahallece 250 imza toplayıp İl ve İlçe Sağlık Müdürlükleri'ne, kaymakama ve İl Çevre Kurulu'na dilekçeler yazmışlar. Şimdilik hiçbir merciden yanıt alamamışlar. Mahallenin tadı tuzu kalmamış. Okurumuz "Bu konuda ne yapabiliriz?" diye de soruyor.
Yasalar çerçevesinde yapılabilecekleri, çevre hukuku profesörü Nükhet Turgut'a sorduk. İşte yanıtları:
* İlçe belediyelerine şikayet edilebilir. İmar Yasası'na göre bu tür eklentiler için belediyeden izin almak gerekiyor. Ancak çoğu baz istasyonu için bu izin alınmamış. Belediyeden yıkım kararı alınabilir.
* İspat açısından zor bir seçenek olmasına karşın tazminat davası açılabiliyor. Yıkım kararı alınmışsa tazminat davasının kazanılması kolaylaşıyor.
* Medeni Kanun'un komşuluk hukuku hükümlerine dayanarak dava açılabilir. Ancak sağlık açısından tehlikeli olduğunun, dava açan tarafından kanıtlanması gerekiyor.
* Ulaştırma Bakanlığı, lisansı veren birim olduğu için idare hukuku açısından bakıldığında sorumluluğu büyük. Mağdurlar dava açabilir.
* Çevre hukuku açısından valiliklere başvurulabilir.

Baz'a evet diyene 50 bin dolar mı?

İstanbul'dan arayan bir okurumuz iki arada bir derede kalmış: "Evimin damına baz istasyonu kurmak isteyen bir GSM firması 50 bin dolar teklif etti. Ayrıca her yıl da belli bir miktarda kira ödeyecekler. Baz istasyonlarının zararları hakkında çok şey duyuyoruz. Ama bu para da yabana atılacak gibi değil. Sizce ne yapmalıyım?"
İstanbul çapında sayılarının en az 2500 olduğu söylenen GSM baz istasyonları için Turkcell'in de Telsim'in de 2 yıl öncesine kadar 5 bin doların üzerine pek çıkmadıkları söyleniyordu. Ancak baz istasyonlarına tepki çoğalınca, özellikle stratejik bölgelerde artık İstanbullu okurumuzun aktardığı rakamların dahi üzerine çıkmaya başlamışlar. 3. GSM'in yolda olması da rakamların tırmanmasında önemli bir etken.
Duyumlarımıza göre gerek Turkcell gerekse Telsim, baz istasyonu için yer ararken genelde daire sayısı az olan apartmanları ya da zor durumdaki şirketleri seçiyorlarmış. Fiyat ise 10 bin dolardan başlayıp 100 bin dolara kadar uzanabiliyormuş.

Baz istasyonunda yetki, Çevre Bakanlığı'nda olmalı

Çevre Bakanlığı'nın genelgesinden sonra Ulaştırma Bakanlığı da GSM şirketlerine ait baz istasyonlarıyla ilgili bir yönetmelik yayınladı. Ancak değişik kesimlerin yönelttikleri eleştirilere bakılırsa bu yönetmelik de, tartışmaya son noktayı koymaktan uzak görünüyor.
Türkiye'nin çevre hukuku alanında profesörlük ünvanı alan ilk ve tek akademisyeni Nükhet Turgut'a göre birinci yanlış, Ulaştırma Bakanlığı'nın böyle bir yönetmelikle ortaya çıkması. "Avrupa ülkelerinde baz istasyonlarıyla ilgili yönetmelik, mutlaka Çevre Bakanlığı tarafından hazırlanır. Aksi görülmemiştir. Bence fazla tartışmaya gerek yok. Bakanlık bu yönetmeliği iptal etsin. Çevre Bakanlığı yenisini hazırlasın" diyor.
Ayrıca Turgut'a göre yönetmelikte belirlenen tehlike sınırları da son derece tartışmalı değerler.
Çevre Bakanlığı'nın genelgesi okul, hastane, kışla gibi kamuya açık yerlerde, hatta meskun mahalde baz istasyonu kurulmasını yasaklıyordu. Ulaştırma Bakanlığı'nın yönetmeliği ise okul, hastane vs. gibi yerlere ilgili makamların ve mülki amirin izniyle baz istasyonu kurulmasına imkan tanıyor.
Bu ne anlama geliyor?
Prof. Nüket Turgut Ulaştırma Bakanlığı'nın yönetmelik hazırlanırken daha önce baz istasyonları hakkındaki tepkilerini belli eden Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıklarının duyarlılıklarının dikkate almak zorunda kaldığını ifade ediyor. "Eğer söz konusu olan okulsa Milli Eğitim Müdürlüğü'nden ve kaymakamdan ayrı ayrı izin alınacak demektir. Daha önceki beyanatlarına bakılırsa bakanlıklara bağlı birimlerin izin vermemesi lazım. Bu belli ölçüde kısıtlama getirir" diyor.


Yazara E-Posta: mtamer@milliyet.com.tr