İzmir Limanı için birkaç aydır yaşanan kruvaziyer limanı ve Alışveriş Merkezi tartışmaları Kuşadası’nda yıllardır gündemi işgal ediyordu.
Ama artık işgal edemeyecek. Çünkü Çevre Şehircilik Bakanlığı, Kuşadası Kruvaziyer Limanı ve Alışveriş Merkezi ısrarından sonunda vazgeçti.
Kuşadası Belediyesi’ne 23 Temmuz 2012 tarihinde gönderdiği 091737810 dosya ve B.09.0.MPG.0.18.02.00 sayı numaralı yazısı ile de bu kararını bildirdi.
Önce Kuşadası Limanı’nda yaşanan gelişmelere bir bakalım.
1985 yılında onanan imar planı incelendiğinde limanın kentsel sistemin bir parçası olarak tasarlandığı görülüyor.
Söz konusu planla Balıkçı Barınağı’nın güneyinde bir meydan, batısında bir yol ile limana ulaşılıyordu. Bu kullanımlar yoluyla liman Kuşadası kıyısının ve Kuşadası kentsel sisteminin bir parçası haline geliyordu.
Ama ne yazık ki bu plan birilerine yetmedi. Plan değişikliğiyle Kuşadası Limanı kruvaziyer limana dönüştürüldü. Bu nitelik değiştirmesindeki temel etken özelleştirme ile liman işletme hakkının devredilmesi oldu.
Üstelik işletme hakkını devralan kuruluş yararına yeni imar hakları da verildi.
Bu haklar ile gerçekleştirilecek ticari birimlerin kent içindeki ticaretin aleyhine olacağı aşikardı. Özellikle mevki rantlarına neden olması nedeniyle yerel esnafın iktisadi kayıpları ortaya çıktı.
Doğal olarak dava süreçleri başladı. Danıştay 6’ıncı Dairesi sonunda planların iptaline karar verdi. Mahkemenin karar metninde; “Dava konusu uygulama imar planının ve plan notlarının Kuşadası’nın doğal görünümünü, kentsel silüetini, kültürel ve tarihsel kimliğini değiştirdiği, Güvercinada’nın önünün kapatılarak kentin tarihsel ve kültürel simgesinin yok edildiği, planlama tekniklerine, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygun olmadığı” gibi ibretlik cümleler yer aldı.
İşte bu süreç sonunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da kruvaziyer limanı ve alışveriş merkezlerine izin veren planları uygulamaktan vazgeçti.
Bakanlık, beledieyeye gönderdiği yazıda mahkeme kararlarına uyulması isteniyor ve 31.01.2011 tarihinde bakanlıkça onanan planlara göre bir işlem ve uygulama yapılmaması gerektiğini ihtar ediyor.
Kuşadası’nda 5 yıldır süren ve mahkeme kararları ve Bakanlık yazısı ile son bulan süreç İzmir Limanı için yeni başlıyor.
Planlar da gerekçeler de neredeyse tıpa tıp aynı. Yani Kuşadası kararının İzmir için de emsal olacağa ortada.
Konuyla ilgili olarak görüşlerini aldığım Kuşadası Belediyesi Avukatı Enis Dinçeroğlu da bu konuya dikkat çekti.
Aynı zamanda Ege Belediyeler Birliği Avukatı da olan Dinçeroğlu görüşlerini şöyle ifade etti:
“Tüm bu hukuk kararları göstermektedir ki Kuşadası Limanı’nın tarihsel kimliğinden uzaklaştırılıp, kentin sistematiğinden soyutlanıp, limandan kruvaziyer limana dönüştürülmesine neden olan işlemler hem imar mevzuatına hem de şehircilik ve planlama ilkelerin aykırıdır. Ayrıca, kent içindeki esnafın ticari hayatını baltalayıp iktisadi kayıplarına sebep olmuştur. Bu nedenlerle kamu yararına aykırı bulunup, yargı kararlarıyla iptalleri sağlandı.”
Dinçeroğlu Kuşadası kararlarının İzmir için örnek olacağını ise şu şekilde açıklıyor:
“Alsancak Limanı’nda yapılması planlanan bir kruvaziyer liman söz konusu olduğunda kentin tarihi örgüsü ve Kemeraltı esnafının kayıpları düşünüldüğünde, bu kararlar emsal mahiyettedir. Yaşanacakları şimdiden gözler önüne sermektedir.”
Ne dersiniz? İzmir Limanı’na Türkiye’nin en büyük alışveriş merkezini yapmak isteyenler Kuşadası örneğinden ders mi alırlar? Yoksa İzmir’e boş yere 5-10 yıl kaybettirme yolunu mu seçerler?
Ben ne yazık ki ikincisini seçeceklerini düşünüyorum.
