Turusgaz formülünü imzalayanlar, Ruslar ile 1984 yılında imzalanan, ancak 1987 yılında alımına başlanan ilk 6 milyar metreküp doğalgaz alımında geçerli olan formülü baz aldıklarını söylüyorlar. Türkiyenin milyonlarca dolar daha fazla ödemesiyle sonuçlanan bu formül üzerinde "yanlışlıkla" yapılmış bir değişikliği ise, dikkate almama taraftarı gözüküyorlar.Oysa Rusya Federasyonu ile yapılan ikinci doğalgaz anlaşması olan Mavi Akımda da Turusgazın 1996 yılında imzaladığı formül geçerli kılınıyor ve Türkiye bu hattan yaptığı ilk alımda bu formül üzerinden fiyat ödüyor. Mavi Akım soruşturmasından yargılanan Botaş eski Genel Müdürü Gökhan Yardım, Türkiyenin aleyhine değiştirilen Turusgaz alım formülünü, Botaşın rahmetli genel müdürlerinden ve ANAP milletvekili Hayrettin Uzun ile birlikte, Ruslar ile 1994 yılında imzaladıkları doğalgaz fiyat formülünden aldıklarını söylemişti. Bugüne kadar sessizliğini koruyan Turusgaz kaynaklarının iddiası da bunu doğruluyor ve 1998 yılında değiştirilerek Türkiyenin 368 milyon dolar zarar etmesine yol açan formülün köklerinin, 1984e kadar uzandığını iddia ediliyorlar. "Olmaz" dedi, neler oldu! Bu konunun ayrıntılarını daha önceki yazılarımda aktarmıştım.2003 Mart ayında ortaya çıkan tablo karşısında yaşananlar dikkat çekici.O günün Botaş Genel Müdürü Gökhan Bildacı ve Turusgaz anlaşmalarını imzalayan Botaş genel müdürlerinden Gökhan Yardım, Enerji Bakanı Hilmi Güler tarafından tartışmaya davet ediliyor.Yardım, belirttiğim nedenlerden dolayı formülün değişmesini teklif ediyor, Bildacı "Olmaz" diyor...işte Bildacının olmazı, Turusgazda formül değişikliği olduğunu ve Türkiyenin son 5 yılda 368 milyon dolar zarar ettiğini gündeme getiriyor.Hem de nerede?Meclis Yolsuzluk Araştırma Komisyonunda. Bu komisyonun çalışması Yüce Divana kadar gidebilecekken; doğalgaz ve enerji yatırımlarına ilişkin açılmış onca soruşturmaya bir de formül ekleniyor...Soruşturmanın ilk ayağı kamuoyuna yansıdığı gibi Enerji Bakanı Gülerin, Yolsuzluk Araştırma Komisyonuna verdiği ifadeler oluşturmuyor. Biraz daha gerilere, mart ayına gitmek gerekiyor.Ruslar, Mavi Akımdan ilk satışı yaptıklarında, doğalgaz fiyatını belirleyen baz formülün hatalı olduğunu, değiştirilmesi gerektiğini söylüyorlar.Gökhan Yardımın döneminde olduğu gibi bugün de Botaşta doğalgaz dairesinde görev yapan bürokratlar ortaya çıkıp, "Biz düzeltiriz" diyorlar, Bildacı "Olmaz" diyor.Gerekçesi açık:Taraflarca imzalanmış, paraflanmış, TBMMden geçmiş, hukuki bütünlüğü olan bu anlaşmayı değiştirme yetkisi yalnızca Meclisindir... Mart ayında gümbürtüyü kopartan Ruslar... Güler kime ceza kesti? İşte bu noktadan sonra Güler, hem Turusgaz, hem de bu şirketin Botaş ve Rus şirketi Gazprom ile ortağı olan Türk şirketi Gamayı da hedef alan açıklamalar yapıyor.Ancak ne hikmetse Güler bir taraftan Gama ve Turusgazı karşısına alırken, öbür taraftan da kendisine bu malzemeyi veren Botaş Genel Müdürü Bildacının da raporu tesliminden bir hafta sonra işine son veriyor.Bildacının yerine Türkmenbaşının sağ kolu Ahmet Çalıkın enerji şirketlerinin başındaki yönetici Mehmet Bilgiçi getiriyor. Zaman nasıl ve kime karşı çalışacak göreceğiz.Tabii formül meselesinde henüz atılan taklaların sonuna gelmediğimiz için, Ankara Cumhuriyet Savcılığına teslim edilen Mavi Akım soruşturmasının; müteahhitlik, avans, Rusyadaki temaslara giremedik.Olacak inşallah. Yeter ki, Mavi Akım iddialarının ilk ortaya çıktığı 1999dan beri havanda su dövmediğimizi bilelim.Artık kimin neyi niçin yaptığını bilerek yürümek zorundayız. Çok beylik olacak ama, jeostratejik durumumuz da var ya, bunu unutmayalım. Bugün Rusyanın doğalgazında olduğu gibi, yarın İranın petrolünü veya doğalgazını tartışabiliriz... syilmaz@milliyet.com.tr Dünkü yazımda Yardım, Bildacı ve Güler arasında geçenlerini belirtmiştim. Bu sürecin sonunda, Bildacı Enerji Bakanı Gülere yaptığı araştırmayı teslim ediyor. Bildacının raporunda, Turusgazdaki formül değişikliği tablosu ortaya çıkıyor.
