JTI Küresel Daire Başkan Yardımcısı Hiroşi Kimura, geçtiğimiz günlerde "Tekelin özelleştirme ihalesine katılacağız, iddialıyız, kazanacağız" gibi heyecanlı demeçler veriyordu. Bir gurup gazeteci ile birlikte gittiğimiz Cenevre merkezinde de neredeyse aynı sözcükleri kullandı.Tekel, 133 sayfalık özelleştirme raporunu müşterilere teslim etmiş. Rapordan tek satır söyleyemiyorlar. Geçen hükümet döneminde en büyük krizlerden biri Telekom özelleştirilmesiydi. Zamanın Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz, IMFye gelinlik kızımızı kapmaya çalışan hayırsız damat adayı gözüyle bakıyordu. Dün İsviçrenin Cenevre kentinde benzer bir bakış, Tekel için dile getirildi. Hem de Japan Tabacco International (JTI) yöneticileri tarafından. Pazarın yüzde 65i Dünyanın üçüncü büyük tütün üreticisiyiz. JTnin tütünden elde ettiği toplam net satış, 31.4 milyar dolar. 2002de yaklaşık 453.5 milyar sigara sattı. Dünyada en çok satılan 5 sigara markasından, 3ünü biz üretiyoruz. 120den fazla ülkede 90 farklı sigara markası satılıyor. Türkiyede yılda 30 milyar adet sigara üretiyor. 2002de 100 milyon dolar ihracat yaptı. Aynı yıl 547 trilyon lira vergi ödedi. 1.700 kişi çalıştırıyor.Tekel ne durumda? Yılda satılan 115 milyar adet sigaranın yüzde 65i Tekel markaları. Türkiye dünya sıralamasında 6 veya 7nci sigara tüketicisi... Nüfus genç, yılda yüzde 2.5 oranında büyüyen bir pazar. Ve toplam 32 bin çalışanı bulunuyor, bunların 8 bini sigara üretim hattında. JTI, Tekele ne vaat ediyor? Tütün kalitesini artıracağını söylüyor. Vergi uygulamalarına bağlı olarak fiyatların artabileceği işaretini veriyor. Tekelin markalarını dış pazara açacaklarını vurguluyor. Israrlı sorum; tütün üreticisine ve tüketicisine JTI ne tür avantajlar getirecek? Buna tam yanıt alabilmiş değilim. İstiyorum ki; yalnızca Tekel markalarını değil, JTI sigaralarında kullanılmak üzere Türk tütünü ihracatı artsın. İşçileri küt diye işten atmasınlar, istihdam programı uygulasınlar... Sigara fiyatları üzerine bir şey söylemeyeceğim; ne kadar yüksek tutarlarsa nasıl olsa o kadar az tüketim şansı olur. Kimura kendini anlatıyor: Rusyaya bakmak gerek Hükümet, Tekel özelleştirmesini başarı ile tamamlarsa görevini yerine getirmiş, rotasında ilerliyor demektir. Ancak bunu da Petkim gibi ellerine yüzlerine bulaştırırlarsa, 2004te değil IMF progaramını kesmek, kim bilir daha neler yapmak zorunda kalabilirler. Tekel, Türk halkının çıkarları gözetilerek özelleştirilecek mi; önemli olan bu!Taliplerden JTIyı dinledik şimdilik, öbürleri sessiz. Philip Morris, BAT bakalım onlar neler önerecekler... syilmaz@milliyet.com.tr Türkiye Tekel özelleştirmesini çok ciddiye almak durumunda. Adamlar ağızlarıyla söylüyorlar: Tekel gelinlik kız... Pazar acayip büyük, nüfus zaten bol, sigara tüketim alışkanlığı derseniz, maalesef tüketim her yıl artıyor.
