Üniversite ve toplum

"Taşra"nın, "kenar"ın çocukları eğitim kanallarından hızla yukarılara ve "merkez"e yürüyorlar.Geçen beş yılın sonuçlarını iller düzeyinde inceledim: Başarı oranında 1999 yılında Şırnak ve Kırıkkale mesela, İzmir'i geçmiş... 2000 yılında Çorum ve Kırşehir İstanbul'un önüne geçmiş.Kırşehir bu sene daha büyük başarı kaydetti. Kırşehir'in atağa geçmesinde Timur Şeyhoğlu adlı Milli Eğitim Müdürü'nün "toplam kalite" yöntemini uygulamasının büyük rolü olmuş! Kafa ve teknik faktörü!2001'de Elazığ ve Karabük Bursa'yı geçmiş; 2002 yılında Kilis ve Uşak İstanbul'u...Bu sene, sayısal puan ortalamasında ilk 15 ilimiz şöyle: Ankara, Konya, Antalya, Eskişehir, Karabük, Yalova, Denizli, Mersin, Bursa, Kayseri, İzmir, Aydın, Hatay, Diyarbakır, Batman...* * *MERSİN'İN Mut ilçesinden kebapçı Durmuş Şahin, Türkiye yabancı dil birincisi olan oğlu Harun'u borç harç içinde okutabilmiş. Şimdi "oğlum bir devlet kapısına girsin" diyor.Ama Türkiye'de gelişmenin tek kapısı artık sadece "devlet kapısı" değil. Göreceksiniz Harun, başka alanlarda başarılı bir gelecek kuracak... Çünkü, Anadolu okudukça vizyonu da genişliyor...Tarihimizin en büyük değişimini yaşıyoruz: 20. yüzyılın yarısına kadar "bürokrasinin yönettiği köylü toplumu" yapısından olan durgun Türkiye, artık "girişken bir orta sınıf" toplumuna dönüşüyor. Ona göre de iş ve başarı anlayışımız, hak ve hürriyetlerimiz konusundaki görüşümüz de değişiyor.Bu dönüşüm büyük bir başarı motivasyonu yaratıyor.Üç alanda Türkiye birincisi olan Emre Kaçar'ın söyledikleri:"9 kişilik arkadaş grubumla değişik paylaşma ortamını yakaladım, sosyal aktiviteleri birlikte gerçekleştirdik... Ailem, okulum ve dershanem ve 9 arkadaşımın sayesinde bu hale geldim. Bu başarı büyük bir emeğin ve birikimin sonucu..."İdeoloji için değil, başarı için dayanışma!..* * *SINAVLARDAKİ başarıların kurumsal kökenine baktığımızda, fen liselerinin, anadolu liselerinin, özel statülü okulların ve dershanelerin büyük rolünün olduğu görülüyor.Bunlar henüz yetersiz de olsa, bütün Anadolu'ya yaygın...Genel kalkınma ve modernleşme teorilerinde olduğu gibi, Türkiye'de de fırsat eşitliğinin ve sosyal değişmenin en önemli kanallarından biri eğitim...İkincisi ise Anadolu'ya "pratik rasyonelleşme"yi götüren piyasa ekonomisi... Köylülük ve eski tip esnaflıktan işadamlığına yöneliş süreci..."Taşra"dan veya "kenar"dan "merkeze" geliş sürecidir bu aynı zamanda... Eğitim ve piyasa ekonomisi yoluyla, "taşralılar" eskiden küçük ve kibirli bir kesim olan "elitler"in düzeyine tırmanıyorlar, onların statülerine giriyorlar! Engellemelere rağmen!Ve "merkez"e gelirken kendi değerlerini de getiriyorlar; ama bu değerleri dönüştürüyorlar aynı zamanda...Evet, "dün yoktu bunlar..."Türkiye büyük, köklü, sancılı ama sağlıklı yeni bir sentezi yoğuruyor. t.akyol@milliyet.com.tr ÖSS sonuçlarına göre, Konyalı Emre Kaçar, bütün dallarda Türkiye birincisi oldu! Mersin'in Mut ilçesinden Harun Şahin ise Türkiye'de yabancı dil birincisi... İkisi de dar gelirli ailelere mensup...