Toskalar ve Gegalar

Değerli okuyucum Celil Sağır'dan bir elektronik not aldım. Son yazımda Arnavudlardan bahsederken kuzeydekilere "Toska", güneydekilere ise "Gega" denildiğini de eklemişdim. Sayın Sağır oysa tam tersinin doğru olduğunu belirterek - nezaketen!!! - herhalde dizgide bir yanlışlık olduğu tahmininde bulunuyor. Kimsenin günahını almayalım! Üstelik benim dizgicilerim son derece dikkatli arkadaşlar. Hata bende... Anlaşılan biraz çalakalem gitmiş ve kuzeyle güneyi karıştırmışım. Yani kuzeydekiler "Gega", güneydekiler "Toska"... Tipleri de farklıdır: Gegalar ince uzun, Toskalar ise kısaca boylu ve daha ziyade tıknaz... Arnavutluk'un ortasından Şkumbin Irmağı akar. Kabataslak alınırsa bu ırmak Gegalarla Toskaların yerleşim bölgeleri arasındaki sınırı da oluşturur. Vaktiyle Batı Roma imparatorluğu ile Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) arasındaki sınır da bu ırmakdı. Onun için Toskoların Hıristiyanları Ortodoks Mezhebi'ndendir. Gegaların Hıristiyanları ise Roma Katolik Kilisesi'ne bağlıdır. Alman kaynakları nüfusun % 70'ini Müslüman, % 20'sini Ortodoks ve % 10'unu Katolik olarak gösterirler.
16. Yüzyıl'da büyücek bir Toska grubu Adriya Denizi'nin Batı Yakası'na göçederek İtalya'nın belirli bir bölgesine yerleşmişdir. Zamanla burası "La Reggione Toscana" (Toskalılar Bölgesi) adını aldı. Bugünkü Toscana işte o topraklardır. Giacamo Puccini'nin ünlü "La Tosca" Operası da "Toska Kadını" anlamına gelir.
Bakınız, laf nereden nereye geldi...
Kısaca bir başka konuya daha değinmek istiyorum...

Irkçılık mı?

Son zamanlarda adet oldu. Sırpların Kosova'daki vahşetine "etnik milliyetçilik" adı veriliyor. Yani düpedüz ırkçılık... Ben bundan pek emin değilim. Zira eğer bu bir ırkçılık türüyse o zaman Sırpların daha önce Hırvatlara ve Boşnaklara karşı giriştikleri akıl almaz gaddarlıkları nasıl adlandıracağız? Aynı soru tabii Hırvatların Sırplara ve Boşnaklara karşı işledikleri soykırım ve benzeri alçaklıklar için de geçerli. Arada iki tarafdan da eziyet ve katliama uğrayan sırf Müslüman Boşnaklar oldu.
Aslında bu üç halk topluluğu akrabadan da öteye üçüz gibidir. Soy ve dil olarak birbirlerinden hemen hiç farkları yokdur. Bir tek dinleri farklıdır. Zavallı Boşnaklar, Türkler gelmeden önce de Katolik Hırvatlar ve Ortodoks Sırpların her türlü mezalimine maruzdular. Çünkü Boşnaklar, Müslüman olmadan önce "Bohumil İnanç Kolu"na mensubdular. Hıristiyanlık'ın çok rasyonalist (akılcı) bir koludur bu. Mesela Hazret - i Meryem'in bakire olduğu halde hamile kaldığını reddeder.
Demek istediğim Balkanlar'da yaşanan, ırkçılıkdan farklı bir taassub şekli... Özel bir sosyo - patolojik hadise...