Tunca Bengin

Seçim sonuçları kimin lehine sonuçlanırsa karşı tarafta büyük bir dalgalanma olacağı baştan belliydi, hep konuşuldu da… Dolayısıyla, kazanan taraf yeni yönetim, kabine kadrolarına odaklanmışken, kaybeden muhalefet cephesinde çalkalanma, hareketlilik, gerginlik had safhada. CHP’de Kılıçdaroğlu Genel Başkanlık koltuğunu bırakır mı; İmamoğlu değişim çıkışıyla ne demek istedi, ne planlıyor, İYİ Parti kurultayının tavrı ne olur ne diyecek, Millet İttifakı yoluna devam mı edecek yoksa 6’lı masanın diğer dört bileşeni partiler tabelalarını asıp milletvekilleriyle birlikte ayrı ayrı ya da kendi aralarında oluşturacakları farklı bir yapıda yeni bir yol mu çizecekler gibi. Ki bu anlamda kopuşlar da başladı zaten. Yani yine herkes eldekileri korumak adına kendi koltuk hesabında aslında. Elbette bu siyasetin, ortaya çıkan tablonun gereği ama daha önce yapılması gereken, masaya gelen “sandık hesabını” görmek, verilen mesajı anlamak kaydıyla. Bu seçimi neden kaybettiklerini, hataları, yanlışları tek tek canlarını yakacak şekilde konuşup, tartışmak, gerçekle

Siyasette roller değişmedi. İlk turdaki kadar olmasa da yine oldukça yüksek, bir katılımla sandığa giden seçmen Cumhurbaşkanı Erdoğan’a desteğini bir kez daha ortaya koydu... Cumhurbaşkanı Erdoğan 21 yıllık iktidar rekorunda çıtayı yükseltti. Tersinden, kaybetme anlamında bakıldığında ise aynısı CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu için de geçerli. O da Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı olarak peş peşe iki yenilgi daha aldı. Üstelik bu defa kaybeden sadece kendisi de değil, onunla birlikte 6’lı masanın bileşenleri ile onlara sonradan eklenen İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları da var. Çünkü onlar da Cumhurbaşkanı yardımcıları adayları olarak tam tekmil sahadaydılar. Tabii bir de dışarıdan destek veren HDP ile ikinci turda son dakika kadroya dahil olan Zafer Partisi Genel Başkanı Özdağ’da var. Yani daha önceki seçimlerde AKP’den oy devşirmek hesabıyla muhafazakâr kanattan popüler isimleri CHP kadrosuna katan Kılıçdaroğlu, şimdi de doğrudan bel kemiğini muhafazakarlardan oluşturduğu, dışarıdan HDP destekli ve milliyetçi damar

İlk kez yaşayacağımız ikinci tur oylamaya dönük kampanyada son saatler... Siyaset sahnesinde seçmene ve ittifak bileşenlerine odaklı iki farklı görüntü var. Seçmene dönük olan aleni, oldukça hararetli ve yüksek tondan. Her iki ittifak da özellikle ilk turda sandığa gitmeyen 8.5 milyon civarındaki kitleyi iknaya çabalıyor. Öncelikle de ilk turdaki mevcut oy potansiyelini korumak kaydıyla. Çünkü orada kaçak, eksilme olursa, üzerine koymak zor. Yoksa havuz problemi gibi bir durum çıkar ortaya. Bir yandan doldururken, diğer yandan boşalması gibi. Problemi çözemezsen de sandıkta başarıyı falan unut. Havuzda kaçak olasılığı içeren problemi çözmek kritik önemde açıkçası. Ki bu anlamdaki birleşme, üstüne koyma adına ittifak bileşenlerine milliyetçi damar ağırlıklı dopingler de malum. Ama o da ittifak dengelerini zorlayan bir durum aynı zamanda. Özellikle de milliyetçi damara yönelik söylemleriyle ilk turdaki stratejisinden çok daha farklı bir yola giren Millet İttifakı

İkinci tura iki gün kala seçmen davranışını etkilemek anlamında iki kritik dinamik var. Milliyetçilik damarı ve ilk turda sandığa gitmeyen 8.5 milyona yakın seçmeni ikna etmek. Tabii ilk turdaki mevcut durumu da korumak kaydıyla. Dolayısıyla, ikinci tur kampanya sürecinde de ilginç gel-gitlere tanık olduk, oluyoruz. Hiç umulmadık, siyasi aktörlerden beklenmedik en keskin milliyetçi söylemler, görüntüler ya da getirisi, götürüsüne odaklı hem parti teşkilatları hem de seçmenlerin kafasını hepten karıştıran yeni denge hesapları gibi. Malum, önceki çok daha farklı yaklaşımlar, mutabık kalınan detaylar içeriyordu, kamuoyu algısı da öyleydi. Görüntü daha da flulaştı açıkçası. Bunun son ana kadar süreceği de belli. Hal böyle olunca da ittifakların, özellikle de Millet İttifakı’nın en iddialı stratejik hedefi, esas gündemi “Sistem değişecek, ekonomik sıkıntılar dâhil her şey düzelecek” söylemi, yani Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e dönüş iddiası,

İkinci tura odaklı sandık hesabında Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönmesi ya da gönderilmesi en çekici başlıklar arasında…  

İlk turda da öyleydi ama bu anlamda zorla gönderilme dahil en sert söylemlerde bulunan Ata İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Oğan ve Zafer Partisi Genel Başkanı Özdağ’ın aldığı oylar nedeniyle popülaritesi daha da arttı. Özellikle de milliyetçi damara doğru oldukça keskin bir manevra yapan Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kılıçdaroğlu açısından. Dolayısıyla Kılıçdaroğlu’nun bu konuda ilk tur kampanya döneminde, hatta daha öncekilerdeki söylemleri şimdilerde tonlama anlamında epey bir değişti… Önceleri Esad ile görüşüp anlaşma davul zurna ile gönderilme gibi, yumuşak bir üslup söz konusuydu şimdilerde ise daha bir keskin ve sert dil hakim... Sığınmacıların 2 yıl içerisinde mutlak ülkelerine gönderileceğini vaat ediyor... 

Birleşe birleşe oy devşirme hesabı yani... O nedenle önümüzdeki bir kaç günde  Suriyeli sığınmacılar söyleminde

İkinci tura odaklı kâğıt üzerinde yeni toplama, çıkarma, çarpma, bölme hesaplarıyla sonuca dönük öngörüler ve algı faaliyetleri yine devrede. Radikal manevralar, siyasi kurgular yapılıyor. Malum, ilk turdaki oylama milliyetçi bir rüzgârı çok net ortaya koydu, milliyetçi oylar çok belirleyici oldu. Hem Cumhur İttifakı bağlamında hem de Ata İttifakı adayı Oğan’a verilen oylar anlamında. Dolayısıyla, Kılıçdaroğlu’nun rota değişikliği, sert söylemleri ve yeni algı kurgusu daha bir milliyetçi damara yöneldi. Bu anlamda da Oğan’ı saflara katıp bunu perçinleme çabası var. Bunun ilk adımı da Kılıçdaroğlu-Zafer Partisi Genel Başkanı Özdağ görüşmesiyle atıldı. Bu arada akşam saatlerinde de Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dolmabahçe’deki Çalışma Ofisi’nde Oğan’ı kabul etti. Erdoğan-Oğan görüşmesi bir saat sürdü. Oğan’ın tercihi hangisi olur olmaz, olursa 5.2’lik desteğin ne kadarı hangi ittifaka nasıl akar ve de getirisi, götürüsü ne olur ayrı bir

Sandıkta ikinci tur ilk kez yaşayacağımız deneyim. Daha önce böyle bir süreç yaşamadık, seçmen davranışlarında hangi dinamiklerin etkili olacağı, ön plana çıkacağı merak konusu. Beş puanlık farkla psikolojik üstünlüğün Cumhurbaşkanı Erdoğan’da olduğunu ve farkın açılacağını söyleyenler de var, yine nefes nefese bir çekişme, kıl payı bir sonuç olasılığını savunanlar da... Dolayısıyla, seçimi ikinci tura taşıyan Ata İttifakı adayı Oğan’a ilgi malum. 5.2’lik seçmen desteğini kendi ittifaklarına çekebilmek. Hangisinden yana olur, olmaz ya da nasıl olur veya olursa da Oğan’a destek oylarının ne kadarı akar, akmaz, dahası Oğan’ın tercihinin siyasi geleceği açısından getirisi, götürüsü ne olur ayrı bir tartışma konusu ama her iki taraf açısından öncelikli bir başka kritik gerçeklik de şu:

Kendisine oy veren insanların, kitlelerin motivasyonunu, umudunu yüksek tutmak, ikincisi de ilk turda sandığa gitmeyen 8.5 milyon civarında seçmeni ikna etmek. Sonrasında da üstüne koymak, koyabilmek.

Ya

Siyasette eline kâğıdı kalemi ya da hesap makinesini alan herkes ittifaklar bağlamında seçime dönük öngörülerde bulundu. Hepsi de kazanmak üzerineydi. Yanılgı olasılığı ise pek önemsenmedi. Oysa siyasette iki kere iki her zaman dört etmediği gibi, üç, hatta 5 ettiği de oluyor, olabilir. Hele de adayların doğrudan öne çıktığı Cumhurbaşkanlığı seçiminde. Nitekim öyle de oldu. Seçmen “Doğru hesap budur” dedi. Hem de daha önceki örneklerde olduğu gibi oldukça yüksek, hatta rekor denilebilecek bir katılımla sandığa giderek. Aslında buna muhalif seçmen büyük bir coşku içinde, seçimi aldık havasıyla sandığa koştu, iktidar seçmeni de kaybediyoruz endişesi ya da olasılığıyla sandığa sarıldı denilebilir. Yani karşılıklı birbirini tetikleme ya da dip dalga durumu. Ortaya çıkan tabloya bakıldığında da baskın dip dalganın yönü, hasarı da açık ve net. Dolayısıyla, her iki adayı, özellikle de Millet İttifakı’nı açık ara önde gösteren kamuoyu araştırmaları feci şekilde