Dünya biter, yalan bitmez!...

Yalan, “yalgan” sözcüğünün, “yalamak”la ilgili “g” sesinin düşmesiyle “yalan”a dönüştüğünü söylüyor İsmet Zeki Eyuboğlu ağabeyimiz.

Ve “yalan” sözcüğünün “yal” kökünden türediğini, anlam genişlemesi sonucunda da değişerek “yalgamak (yalamak)”, “yalganmak (yalanmak)”, “yalgaşmak (yalaşmak)”, “yalgatmak (yalatmakyutturmak)” gibi sözcüklere dönüşüyor...

Canlılar içinde kandırmaca ya da aldatmacayı yalandan saymazsak, yalan insanlara özgü, gerçeğin dışında bir söz söyleme biçimi. Günümüzde ise bir yaşama biçimine dönüşmüş; söz söyleme sanatı.

Sözlükler yalanı, “Aldatmak amacıyla bilerek ve gerçeğe aykırı olarak söylenen söz” olarak tanımlıyor. Yalan, insan yaşamının öyle bir parçası haline dönüşmüş ki, neredeyse felsefesiyle, edebiyatıyla, etiğiyle kendine ayrıcalıklı bir yer edinip, “yalan kültürü” diyebileceğimiz bir yaşam alanı oluşturmuş...

Günlük yaşamımızda yalanla ilgili pek çok deyiş, deyim ve atasözü var. Hatta öylesine bir hüner olarak kabullenilmiş ki yalan, “Yalan kıvırmak!” diye de bir deyim üretilmiş ortaya. Başarısızlığın göstergesi, “Yalanını yiyeyim!” Yani herkes öyle kolay kolay yalan söylemeyi beceremez; bunu yapabilmek için de yalan konusunda yetenekli olmak gerekiyormuş.

Dil konusunda değerli çalışmaları olan arkadaşım Yusuf Çotuksöken’in “yalan, yalancı ve yalancılık” üzerine tespitleri şöyle: “Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz. Arife günü yalan söyleyenin bayram günü yüzü kara çıkar. Dünya tükenir, yalan tükenmez. Yalancının evi yanmış, kimse inanmamış. Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.”

Siz, “Yalancı, yalancı, sana kimse inanmaz!” şarkısına başlamadan, ne yalan söyleyeyim, bu yazıyı konu bulamadığım için uydurmadım. Dersimi iyi çalıştım, araştırdım. Ama doğrusunu isterseniz, yalanla ilgili pek önemli verilere de internette bile rastlamadım. Yalan bugün icat olmadı. Geçmişte de vardı. Yalan makinesi icat oldu, yalan bozulmadı.

Büyüklerimizin dediği gibi, galiba, “Dünya bitiyor, yalan bitmiyor”. Üstelik de gelişip, büyüyüp, renklenip, akılla beslenip dünyamızı sarmaya devam ediyor