Amerika Birleşik Devletleri(ABD)'nde elektrikler kesildiğinde New York'ta idim. Kuzey Amerika kıtasında şimdiye kadar yaşanan en uzun süreli ve en yaygın elektrik kesintisi oldu. Elektriklerin kesildiği bölgelerin toplam büyüklüğü neredeyse Türkiye kadardı. Yani, burada olup bitenlerin bir bölümünü anlayabilmeniz için, bir an 29 saat boyunca Türkiye'nin hiçbir yerine elektrik verilemediğini düşünün. Gelişmişliğin bir sonucu olarak, bu bölgede kullanılan elektrik kapasitesi Türkiye toplamının tahminimce 9 - 10 kat üstünde. İşte bu nedenle, 8 ABD eyaleti ve Kanada'nın en büyük iki kentini (Toronto ve Ottawa) kapsayan elektrik kesintisi hayatı tamamen felç etti.
Elektrik kesintisi hiç kimsenin hazırlıklı olmadığı bir durumdu. Burada, gökdelenlerin çoğunda, evlerin hemen hemen hepsinde jeneratör yok. Elektrikler kesilince bir süre sonra sular da kesiliyor; çünkü, bazı yerleşim birimleri hariç, bizde olduğu gibi su depolama sistemi yok. Bilirsiniz bizde elektrikler kesilse dahi telefonlar çalışır. Burada ise, telefonların çoğu elektrikler kesilir kesilmez tamamiyle kesildi. Sadece elektrikle ilgisi olmayan telefonlar ve sokak telefonları kullanılabildi. Acil çağrılar açıktı. Cep telefonları kesintinin ilk anlarında çalışırken, bir süre sonra aşırı yüklenme nedeniyle onlar da durdu. Birçok telefon sağlayıcısı ile çalıştıkları için olsa gerek, benim Türkiye'de kullandığım 532'li telefon çeşitli telefon servis sağlayıcılarını taradıktan sonra çalıştı. Tabii ki, Türkiye üzerinden. Ama, hiç yoktan faydalı oldu.
ABD'de bundan önceki elektrik kesintisi tam 26 yıl önce 1977 Temmuz ayında yaşanmıştı. Tesadüfen, o kesintide de ben New York'ta idim. O kesintide, özellikle Harlem bölgesinde birçok mağaza yağmalanmıştı. Zaten, o zamanlar Harlem'e gitmek cesaret işiydi. O zamanki kesinti, hatırladığım kadarıyla 5 - 6 saat sürdü ve bu denli yaygın değildi. Bu seferki kesintide yağmalama olayı yaşanmadı. Ancak, herkeste bir terör korkusu vardı. Kesintinin bir terörist saldırı olması olasılığı yüksekti. Zaten bu nedenle, sahiller kapatıldı ve her türlü ön tedbir alınıp kontroller yapıldıktan sonra bölgelere kademeli olrak elektrik verilebildi. Başkan Bush'un ve diğer bütün yetkililerin kesintinin terörist bir hareket olmadığı yolundaki açıklamaları insanları biraz rahatlattı. Ancak, kesintinin nedeninin uzun süre açıklanamaması ciddi bir tedirginlikti. Neyse ki, bir terörist saldırı olmadığı ve kesintinin nedeninin büyük bir olasılıkla Ohio eyaletindeki santrallarda oluşan bir iletişim bozukluğu olduğu anlaşıldı.
New York Borsası elektrikten en az etkilenen kurumdu. Hem jeneratörü vardı hem de bütün verileri anında yapılan yedeklemelerle başka bir eyalette de tutuluyordu. Borsa uzmanları ("trader"lar) ve idareciler elektrik kesintisi ile karşılaştıklarında, sabah seansında görevlerinin başında olabilmek için borsanın üst katlarında sabahladılar. Neyse ki, özellikle bu bölgeye seanstan tam önce elektrik verildi ve New York Borsası bir gün bile olsa kapatılmadı. Gün sonunda borsa endekslerinde düşmeler yaşandıysa da, uzmanlar bu durumun geçici olduğunu açıkladılar.
Üç dakika içinde yaklaşık 60 milyon kişinin elektriği kesildi. Yani, Türkiye'nin toplam nüfusuna yakın kişi bir anda elektriksiz kaldı. Çoğu gökdelenlerde olmak üzere, 800'den fazla asansör katlar arasında durdu. Metro trenleri yer altında oldukları yerde kaldılar. İnsanlar karanlıkta raylar arasında yürüyerek istasyonlara ulaştılar. Yaklaşık 500 kişi yürüyemediği için ekipler tarafından trenlerden kurtarıldı. Milyonlarca kişi köprülerden geçip kilometrelerce yürüyerek evlerine gitmek zorunda kaldı. Elektriklerin olmadığı perşembe gecesi sadece Manhattan'da seksen bin kişi acil yardım talebinde bulundu. Beş bin kişi sağlık yardımı istedi ve bunların çoğu hastanelere kaldırıldı. 4 kişi öldü. Şehirde, altmıştan fazla ciddi yangın çıktı.
Havaalanlarında tam bir keşmekeş yaşandı. 500'den fazla uçak seferi iptal edildi. Kesinti anında uçağa biniş kartı almış olan yolcular, terör olasılığı göz önüne alınarak bagajları yüklenmeden uçaklara bindirilip, gönderildiler. Elektrikler geldiğinden saatlerce sonra bile, hala gelen yolcular üç saate yakın uçaklarda bekletildiler.
Yetkililer toplam zararın 1 milyar doları bulacağını söylüyorlar. Ama, bence bunun çok üzerinde.
Elektrik kesintisinin Amerikalılar için bir tek artı yönü vardı. O da, siyah - beyaz, Müslüman - Hıristiyan - Musevi demeden birbirlerine kenetlenmiş olduklarının ciddi biçimde görülmesi idi.
Bir de, muhalefet parti temsilcilerinin söylemleri çok manidardı. Örneğin, eski Başkan Clinton'ın eşi Hillary'nin Başkan Bush'un elinden geleni yaptığını söylemesi ve bir terör saldırısı olmamasının en sevindirici şey olduğunu vurgulaması insanları çok rahatlattı.
