Çözüm a) Hastalık ve ilaç konularında hastanın bilgilendirilmesi,b) İlaçların fiyatlandırılma ve piyasaya çıkarılma prensiplerinin konulması,c) Tedavi ve ilaç bedellerinin geri ödenme sisteminin etkinliği.Hastaların, hasta yakınlarının ve giderek tüm toplumun hastalık ve ilaçlar konusunda bilgilendirilmesi, Avrupa Birliği'nin de sağlık konusundaki en büyük ilgi alanlarından biri. Avrupa Birliği, sağlık konusunda hastaları doğrudan ilgilendiren konuları 3 temel başlıkta topluyor: Hatta, sadece ilaçlar ve etkileri konusunda değil, ilacın hazırlanma süreci ve nedenlerinin de hastalar ve kamuoyu tarafından takip edilmesinin gerekliliği üzerinde duruluyor. Gerçekten, obezite, diyabet, depresyon, kalp gibi hastalıklara yakalanma oranının azaltılması, ancak bu konularda bilgi verilebilmesi ve bilinçli yaklaşımların geliştirilmesi sayesinde sağlanabiliyor.Gıda etiketlenmesi ve etiketlerin içeriği, çocuklarda obeziteye yol açan yiyecek ve içecek ilanlarının yasaklanması, sigara paketlerinin üzerine yalnız yazılı değil, resimli uyarıların da konulması, bilgilendirmenin belli aralıklarla tekrarlanması, doktor-hasta iletişiminin geliştirilmesi, ilaçların rasyonel kullanımının sağlanması, reçeteli ilaçların reklamının yasaklanması gibi konular üzerinde Avrupa Birliği de ciddi biçimde çalışıyor.Yaşları 70'i aşmış olanlar, çoğu zaman sağlık istatistiklerine yeterince dahil edilemiyor. Bu nedenle, araştırmalardan çok güvenilir sonuçlar alınamıyor. Çoğu zaman, yaşlılar da yeni bir iş bulup, çalışabiliyorlar. Bu nedenle, Avrupa Birliği, yaşlı insanları da kapsayan uzun eğitimler vermeye devam edilip edilmemesini tartışıyor. Yaşlılara yaratıcılıklarını gösterebilecek olanakların sağlanması da çok önemli.Sanılanın aksine, yaratıcılığın belli bir yaştan sonra başladığı gerçeğiyle de karşılaşıldı. Çünkü, yeterli tecrübe ve bilgi ancak belli bir yaştan sonra edinilebiliyor. Picasso gibi birçok ressam en iyi eserlerini 60-70 yaşından sonra vermiş. Michelangelo 90'ına kadar yaşadı ve en iyi eserlerini 80 yaşından sonra verdi. Matisse de öyle. İlaçlar ve etkileri Yenilik yapabilenler, birçok konuda artık çalışma olanakları kalmayıncaya kadar çalışanlar arasından çıkıyor. Ressamlar genellikle, fırça tutamayacak hale gelinceye kadar resim yapıyorlar. Öte yandan, hayat beklentisi ve sağlıklı ömür geçirilmesi arasında önemli farklar var. Amaç, uzun fakat sağlıklı bir yaşam süresine ulaşılması. Avrupa Birliği'nde de kadınlar erkeklerden fazla yaşıyor. Erkekler kadınlardan daha az sağlık hizmeti alıyor.Erkekler, daha çok intihar ediyor.Avrupa Birliği'nin sorunları bizimkilerden farklı değil ama sorunların üzerine çok daha ciddi biçimde gidiliyor. ytoruner@milliyet.com.tr Sağlıklı bir ömür