Çözüm Geçen yıl, bu konuda dünyanın en büyük borsası sayılan Chicago Mercantile Exchange'teki (CME) alışveriş miktarı 3 trilyon doların üzerindeydi. Bu borsada canlı hayvandan keresteye, peynirden borsa endeksleri ve faiz oranlarına kadar her konuda yatırımcı işlemi veya spekülatif alım satım yapılabiliyor. Diğer borsalar da düşünülürse, hububat konusundaki alım satım işlemlerinin 7 trilyon dolara ulaştığı hesaplanıyor.Hububat üretiminde, hava şartları ile çiftçilerin ekim eğilimleri ve kararları büyük rol oynuyor. Bu nedenle yatırımcılar, iklim koşullarıyla yakından ilgililer. Dünyadaki iklim değişikliği ve çiftçilerin ürün seçimi nedeniyle, Kuzey Amerika ile Avrupa da dahil olmak üzere önemli üretim miktarlarına ulaşan ülkelerde, bu yıl beklenen üretim düzeyine ulaşılamayacağı anlaşılıyor. Son birkaç yıldan beri, diğer mal piyasalarında olduğu gibi, hububat piyasalarında da büyük alışveriş hacmi var. Özellikle, bu konudaki opsiyon ve vadeli işlemler piyasası işlemleri bir patlama gösterdi. Sadece kişisel ve kurumsal yatırımcılar değil, spekülatif (hedge) fonlar ve emeklilik fonları da bu piyasada geniş ölçüde işlem yapmaya başladı. Bunun sonucu olarak, büyük bir olasılıkla bu haftadan başlayarak hububat fiyatlarında büyük artışlarla karşılaşabileceğiz. Çünkü, hububattaki üretim miktarı ve hububat talebini hangi ölçüde karşılayabileceği, bu günlerde kesine yakın biçimde belli olacak.Hububat stokları çok azaldı. Üretim azlığının da buna eklenmesiyle, başta Rusya ve Avustralya olmak üzere yoğun biçimde hububat ihraç eden ülkeler, ihracatlarına sınır getirme eğilimine girdiler. Öte yandan, bir alternatif enerji kaynağı sayılan "biyodizel" üretimi amacıyla, çiftçilerin yoğun biçimde "mısır" ekimine geçmeleri de, hububat fiyatları üzerindeki yükseliş baskısını arttırmış görülüyor.Buğday fiyatları, şimdiden geçen yılki fiyatların iki katına ulaştı. Bu artışın, giderek tüm hububat ve bakliyat fiyatlarına yansıması da bekleniyor. Bu gelişme ise, kaçınılmaz olarak global bir enflasyon baskısını gündeme getirecek.Bu durumda, Tarım Bakanlığı'nın acilen çiftçiyi ve bu konuda çalışan, dışalım ve satım yapan sektörleri bilgilendirmesi ve yönlendirmesi gerekiyor. Enflasyon beklentilerinin hesaplanmasında da, ekonomi yönetimince bu gelişme göz önüne alınmalı. Öte yandan, CME'nin belli başlı finans merkezlerinde temsilciliği veya şubeleri var. İstanbul'da veya İzmir'de bu borsanın bir şubesinin açılması için girişimlerde bulunulmalıdır. ytoruner@milliyet.com.tr Fiyatlar artacak