Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Krueger'in açıkça belirttiği hedefler şöyle:a) Uluslararası parasal işbirliğini sağlamak.b) Uluslararası ticaretin dengeli bir biçimde büyümesini ve genişlemesini sağlamak.c) Çok taraflı bir ödemeler sistemi kurulmasına yardımcı olmak.IMF bütün ülkelere aynı reçeteyi veriyor. "Ülkelere ekonomik müdahale yapılmıyor" görüntüsü vermek istiyor. Şeffaflık sayesinde, bizim ekonomik bilgilerimize bizden önce veya aynı anda ulaşmak istiyor.Krueger, IMF'nin temel prensiplerinin en önemlilerini şöyle sıralıyor:a) Bütün üyelere eşit davranmak.b) Üye ülke ekonomilerini yıllık bazda gözden geçirmek.c) Maliye, bankacılık, para ve kur politikaları konusunda zorlama yapmadan üye ülkelerle görüş alışverişinde bulunmak.d) Üye ülke ekonomilerinde şeffaflık sağlamak. Bunu da iyi ve istikrarlı politikalar gütmeleri için yapmak.1970'lerin sonlarına kadar olan ekonomik krizler "ödemeler dengesi" krizleri idi. Çünkü, bu dönemde hemen hemen bütün ülkelerde sıkı kambiyo kontrolü vardı ve krizler ülke döviz rezervlerinin yetersizliğinden kaynaklanıyordu. Bizim de, 1993 - 94 yılına kadar yaşadığımız krizlerin temel karekteristiği böyleydi.Dünyada 1990'lı yılların başlarına kadar özel sektörün döviz birikiminin ve sağladıkları dış kredilerin devletlerden fazla olduğu bir dönem yaşandı. Bu yıllardan sonraki krizlerin temel özelliği "sermaye hareketleri"nden çıkmaya başlamış olmaları idi. Bu değişim Türkiye için de geçerli. Krueger'e göre, "ödemeler dengesi" krizleri ile "sermaye hareketleri" krizleri arasında şu temel farklılıklar var:a) "Sermaye hareketleri" krizleri çok daha süratle geliyor ve ani müdahale gerektiriyor.b) "Sermaye hareketleri" krizlerinde uluslararası piyasalarda ülkeye olan güven daha süratle kayboluyor. Bu nedenle, ülkelerin krizlere karşı olan direnci düşük.c) Bir ülkenin ekonomi politikası ve bu politikaların sürdürülebilirliği konularında bir şüphe oluşması bile krizleri tetikleyebiliyor.d) Hükümetlerin "sermaye hareketleri" krizleri karşısında hareket kabiliyetleri daha düşük.e) "Sermaye hareketleri" krizlerinde, dış yatırımcıların borçların zamanında geri ödeneceği konusundaki inançlarının devamı çok önemli.Krizler konusundaki açıklamalardan alınacak dersler kısaca şunlar:n Kriz yönetimini iyi yapacak ve anında müdahale edebilecek bir bürokratik kadroya ihtiyaç var.n IMF ile olan anlaşmamız mümkün olduğunca uzun süre sürdürülmeli.n Dünyadaki ekonomik gelişmeler ve globalleşme hareketleri çok yakından izlenmeli.* * *Oyunun yenilenen kuralları dikkatle incelenmeli. ytoruner@milliyet.com.tr IMF'nin yeni beyni Anne O. Krueger 12 Haziran'da ABD Devlet Bakanlığı'nda bir konuşma yaptı. Konuşması, IMF'nin temel hedefleri ve ekonomik krizlerin yeniden irdelenmesi bakımından çok ilginç. IMF'nin temel hedefleri ve prensipleri, zannedildiği gibi bizim gibi ülkelerin ekonomilerinin düzelmesine yardım etmek, ülkeleri geliştirmek filan değil. Hedeflar globalizasyonu sağlamaya yönelik.