Çözüm Kayıtdışılık tarım sektöründe yüzde 90'a ulaşıyor.Yeni yaratılan 100 istihdamdan, sadece 8'i kayıt içi olarak gerçekleşiyor.Önümüzdeki 10 yılda tedrici olarak kayıtdışılık kaldırılırsa, bunun ekonomiye katkısı, özelleştirme gelirlerinin birkaç misli, 184 milyar YTL olacak. Türkiye'de, n Kayıtdışı ekonominin, genel ekonomik faaliyetlere oranının, 2000 yılı itibariyle yüzde 32.1 olduğu hesaplanıyor. Bankalardaki para hareketinin tahminen yüzde 5'e varan miktarı, kara paranın aklanması amacıyla gerçekleştiriliyor.Sadece uyuşturucu ticaretinden elde edilen gelirlerin, her yıl dünya gayri safi milli hasılasının yüzde 2.5'ine (yaklaşık yıllık 1 trilyon dolar) ulaştığı tahmin ediliyor. Dünyada, Uyuşturucu baronlarının elinde biriken, harcanabilir aklanmış fonların 15 ile 20 trilyon dolar arasında olduğu düşünülüyor. Aklanmış fonlar 20 trilyon $ Kayıtdışılık, kara para ve kirli para kavramlarının birbiri içine girdiği anlaşılıyor. Oysa, kayıtdışı işlemlerden, uyuşturucu ticareti, terör desteği, kaçakçılık gibi suç unsuru taşıyanların, kirli para işlemi sayılıp kara para kapsamı içinde düşünülmesi lazım.Borsa manipülasyonu, vergi kaçakçılığı amacıyla gizli yapılan işlemler, yasalarca yasaklanmasa bile toplumsal olarak ahlaki sayılmayan işler birer kara para suçu sayılıp buna göre cezalandırılıyor. Bizde, Kayıtdışı çalışanlar mümkün olduğunca kayıt altına girmekten kaçınırlarken; kara paralarını aklamak isteyenler, kayıt altına girmek ve vergi vermek çabasındalar.Kara para yaratılmasının ve bunun aklanmasının önlenmesi, terör mücadelesinin çok önemli bir parçası. Terör desteğine giden para, 100-200 dolar gibi küçük transferler aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Genel olarak, Para aklanması işinden zengin olmuş devletler var. Güney Kıbrıs da bunlardan biri.Kara paranın aklanmasının ilk aşaması bir bankada hesap açılması. Bu nedenle, bankaların hesap açarken çok dikkatli olmaları gerekli.Daha sonra, bloke çek, ödeme emri, kredi kartı ödemesi, internet işlemleri, oto veya gayrimenkul ticareti, menkul kıymet yatırımları vs. ile paranın başka bir enstrümana çevrilmesi ve başka bir bankaya gönderilmesi sağlanıyor. Bu biçimde, birkaç ülke dolaştırıldıktan sonra, para, aklanmış olarak, istenilen ülkeye geri döndürülüyor. Bütün bu konularla, şimdiye kadar devlet uğraşıyordu. Şimdi, gelişmiş bütün ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de, kara paranın ve aklanmasının önlenmesi için, yabancı ortaklı, Kurumsal Risk Yönetim Servisleri isimli bir şirket kurulmuş. Böyle bir oluşuma ihtiyaç vardı. Çünkü, şirketlerinde para aklandığını bile bilmeyen bir sürü işadamı var. ytoruner@milliyet.com.tr Bu parayla zengin olanlar