Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Çözüm 2002 yılında, piyasadaki paranın ortalama % 87.1'ini iki devlet bankası almış. Bu tarihi bir rekor ve krizi aslında devletin sürüklediğini gösteriyor. Çünkü, faizleri artıranlar devlet bankaları olmuş. Merkez Bankamız da buna seyirci kalmış. Hal böyle olunca, devlet bankalarının iflas etmeleri gerekirken, çok yüksek faizlerle borçlanmak zorunda kalıp likidite sıkıntısına düşen özel bankalar iflas etmişler. Devlet bankalarına el konulması gerekirken, bunların açıkları kapatılıp devlet bankaları parayı emdiği için normal faizlerle borç alamayan özel bankalara el konulmuş.Doğal olarak, maliyet bu kadarla da kalmadı. Siyasi ve sosyal maliyet de buna eklenmeli. Piyasadaki likiditenin neredeyse tümü çılgın faizlerle kamu bankaları tarafından emilmişti. Merkez Bankası, özel bankaların olmasa bile kamu bankalarının likidite ihtiyacını gidermeliydi. Bilerek ya da bilmeyerek bu yola gitmedi. Sonuçta, özel bankalar piyasada likidite bulamadılar. Bulduklarını da çok fahiş faizlerle alabildiler. Oysa, bankalarından para çekiliyordu. Böylece, hangi bankaya el konulacağı bir siyasi tercihle veya IMF baskısıyla yapılabilir hale geldi. Çünkü, aynı durumdaki bazı bankalara el konulmadı. BDDK raporunda bu gelişmeler de ilk kez açıklanıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların geçtiğimiz kriz sırasındaki ve bugünkü piyasa hareketlerini açıkladı. Bu ilginç tablo, 2001-2002 krizi sırasında başta devlet bankaları olmak üzere hangi bankaların piyasadan borçlandığını, hangi bankaların piyasaya borç verebildiklerini gösteriyor. Tablolara bir göz atalım: 2002 2006 Halk Bankası 64.8 Tekstil Bankası 27.9Ziraat Bankası 22.3 Arap Türk Bankası 22.5Yapı-Kredi 3.5 Turkish Bank 15.1Oyakbank 2.8 ABN Amro 8.4Finansbank 1.4 Sınai Kalkınma 6.7 Piyasalardan borç alan bankalar ve tüm işlemler içindeki % payları 2002 2006 Akbank 22.2 Vakıflar 39.4Ziraat Bankası 12.1 Citibank 21.0İş Bankası 7.5 Takasbank 17.1Koçbank 6.9 Kalkınma Bankası 9.7İller Bankası 5.5 Deutsche Bank 2.6 Piyasalara borç veren bankalar ve tüm işlemler içindeki % payları Kamu bankalarının zararları 19.0 Kamu bankalarına destek 2.9 TMSF'ye kamu yardımı 17.3TMSF'ye özel sektör kaynağı 5.2Sermaye benzeri kamu desteği 0.1 Özel bank. güçlendirme maliyeti 2.7İmar bankası 6.4Toplam 53.6 ytoruner@milliyet.com.tr BDDK, son krizin maliyetini de açıkladı (milyar $):