Geçen hafta, Sağlık Bakanlığı’nın başlattığı uygulamayı anlatmış ve bu uygulamanın ulusal ilaç firmalarını nasıl zorda bırakacağından bahsetmiştim. Bilindiği gibi, yeni ilaç geliştiren araştırmacı firmalar, piyasaya sürdükleri ilaçların fiyatlarını yaklaşık 20 yıl boyunca, istedikleri gibi belirleyebiliyorlar.
20 yıldan sonra, bu ilaçlarla tıpatıp aynı olan “jenerik”leri piyasaya sürülebiliyor. Türk ilaç firmaları, sadece, “jenerik” ilaçları üretip satıyorlar. Bakanlık, yeni başlattığı uygulamayla yabancı ilaç firmalarının orijinal ilaçlarının fiyatlarını aynen kabul ederken; ulusal firmaların ürettiği ilaçların fiyatlarını, orijinal fiyatlarının yüzde 80’inden, yüzde 60’ına çekti.
Hatta, çeşitli uygulamalarla, fiyat çok daha fazla düşüyor. Böylece, ulusal firmaların çoğu ciddi zararlar edecek. Uygulama ile bütçe açığının kapatılmasına yardımcı olunması düşünülüyor.
Eleştirilerime, AİFD (Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği) Başkan Yardımcısı Engin Güner katkıda bulundu; özetle diyor ki:
- Beşeri İlaçların Fiyatlandırılmasına Dair Karar’da yapılan değişiklik hastalarımızın ilaca erişimini zorlaştırabilecek ve ülkemiz ilaç endüstrisini büyük sıkıntıya sokacak boyutlar taşımaktadır.
- Alınan önlemler tüm ilaç endüstrisini sıkıntıya sokuyorsa da, orijinal ve yeni ilaç üreticileri özellikle daha büyük sıkıntılar içine girecektir.
- Referans Fiyatlandırma Sistemi ve ilaç sektörümüzün bugüne kadar göstermiş olduğu büyük özveriler sayesinde, Türkiye bugün Avrupa’da orijinal ilaçların en ucuz satıldığı ülkelerden biri olmuştur.
- Ülkemizde jeneriği bulunan ilaç fiyatları, referans alınan Avrupa ülkelerindeki fiyatların en fazla yüzde 60’yla sınırlandırılmış, halen uygulanan yüzde 11 iskontoya ek olarak, sadece jeneriği olmayan orijinal ilaçlara uygulanacak yüzde 13 ilave iskonto getirilerek, pazara ilk kez giren orijinal ilaçlar toplamda yüzde 24 iskonto verilmek durumunda bırakılmıştır.
- Orijinal ürünün ülkemizde jeneriği çıktığı andan itibaren de referans alınan fiyatın yüzde 60’ına kadar fiyat düşürülmesi gerekecektir.
- Bu düzenleme, 20 yıllık ürünler hariç bırakıldığında orijinal ürünleri jenerik ürünlere kıyasla yaklaşık dört katı daha fazla etkileyecektir. 20 yıllık ürünlerde de durum benzeridir.
- Tasarruf önlemlerinin, bu haliyle hastalarımızın ilaca erişimini güçleştirme riski taşıdığını, sektörün rekabet dinamiklerini aksatacağını, yatırımların azalmasına neden olacağını düşünüyoruz.
- SGK ile 15 milyon insanımız daha sağlık güvencesine kavuşmuştur. Hizmetlere gerçekten ihtiyacı olanlara öncelik sağlamaya yönelik sevk zinciri benzeri sistemler uygulamadan kaldırılarak, en basit sağlık sorunları için bile devlet, üniversite ve hatta özel hastaneye başvuru imkânı sağlanmıştır. Bunlar, sağlık harcamalarının doğal seyrinin dışında artmasına neden olmuştur.
- En etkin tasarruf yöntemi, doğru ve etkin ilacın hastaya zamanında ve doğru dozlarda verilmesidir. Böylece, tedavi süresi kısalmakta, ameliyat ve yatarak tedavi masrafları azalmakta, iş günü kayıpları düşmektedir.
- Orijinal ve jenerik ilaçlar birbirlerinin rakibi değildir.
Sayın Güner haklı.
Bakalım, bir akıllının kuyuya attığı bu taşı nasıl çıkaracağız?