Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Veriler Merkez Bankasının genellikle başarılı bir yıl geçirmiş olduğunu gösteriyor. Bakın, raporda dikkati çeken hangi noktalar var:a) Banka son 3 yılda kümülatif olarak % 181 olarak gerçekleşen bir enflasyon ortamında faaliyet gösterdi. (Hazine ve Bankaya eksi puan)b) Bilançodaki madeni para 8.6 trilyondan, 7.3 trilyona düştü. (Hazineye eksi, bankaya artı puan)c) Dahildeki muhabirler hesabı 2.6 katrilyondan 1.7 katrilyona indi. (Bankaya artı puan)d) Menkul Kıymetler 28.8 katrilyondan 27.6 katrilyona düştü. (Bankaya artı puan)e) İç krediler 262.8 trilyondan 6.5 trilyona geriledi. (Bankaya artı puan)f) Açık piyasa işlemleri ile piyasaya verilen para 2 katrilyondan 433 trilyona indi. (Bankaya artı puan)g) İştirakler 7.8 trilyondan 20.7 trilyona çıktı. (Bankaya eksi puan)h) SDR tahsilatı Hazine yükümlülüğü 249 trilyondan 233 trilyona geriledi. (Hazineye artı puan)i) Değerleme hesabının 2002de pasifte 1.2 katrilyon iken, 2003 yılında aktifte 723 katrilyona gelmesi rezervin büyüdüğünü ve Türk lirasının değer kazandığını gösteriyor. (Bankaya eksi puan)j) Aktifteki faiz ve gelir reeskontları, muvakkat borçlular ve diğer aktifler düşmüş; pasiftekiler (Faiz ve gider reeskontları hariç) artmış. (Bankaya artı puan)k) Basılan banknot para 7.6 katrilyondan 10.6 katrilyona yükseldi. Yani, % 30 arttı. Buna rağmen, enflasyon artışı % 20nin altında. (Bankaya artı puan)l) Hazinenin alacakları 357 trilyondan 294 trilyona geriledi. (Hazineye ve Bankaya artı puan)m) Merkez Bankasına yapılan mevduat arttı. Bunlar arasında kamu mevduatı ve kredi mektuplu hesaplar da var. Mevduatın bir bölümü Türk lirası bir bölümü döviz olduğu için karşılaştırma güçlüğü var. (Bankaya eksi puan)n) Açık piyasa işlemleri yoluyla Hazine ve piyasaya verilen para 9.5 katrilyondan 8.2 katrilyona düştü. (Bankaya artı puan)o) Banka geçen yıl 31.3 trilyon kar etmişken bu yıl 1.5 katrilyon zarar etti. Zarar aslında çok daha büyük ve esas itibariyle bankalara verilen faizden kaynaklanıyor. Ama, Hazineden zarar karşılığı para alınmayacak. (Hazineye artı, bankaya eksi puan)Merkez Bankası 2003 yılında kredi mektuplu hesaplar için yaklaşık 1.5 milyar dolar, bankalararası para piyasasına yaptığı müdahaleler nedeniyle bankalara yaklaşık 2 milyar dolar ve açık piyasa nedeniyle de yine bankalara yaklaşık 1.5 milyar dolar para ödemiş. (Kredi mektuplu hesap faizlerini düşürdüğü için bankaya artı puan; bankalara ödenen faizler için ise eksi puan)Sonuçta, hem Hazine hem Merkez Bankası sınıfını geçmiş görünüyor. Ancak, Hazine "orta" Merkez Bankası "iyi" ile sınıfını geçmiş. ytoruner@milliyet.com.tr Merkez Bankası genel kurulu cuma günü yapıldı ve Bağımsız Denetim Raporu belli oldu. Rapor, 31 Aralık 2002 ve 31 Aralık 2003 tarihli verilerin karşılaştırmalarını yapıyor.