Eğer paranın dili olabilseydi, "birlikte eğlenelim ama benim önümde eğilme" derdi. Bu kişiler için de, devletler için de doğru. Ama, her zaman insanların mali sorunlarını halletme sözü veren partiler iktidar oluyorlar. AKP'nin Merkez Bankası ile yaşadığı çatışmanın altında da bu telaş gizli.
Önüme ilginç bir araştırma geldi. Bernice Kanner'in "Are you normal about money?"deki araştırmalarından da faydalandım. Bakınız, ne ilginç bulgular var:
Bugünlerde, birçoğumuz Merkez Bankası'nın Robin Hood gibi davranmasını ve faizcilere göz açtırmamasını istiyoruz. Oysa, yapılan araştırmalar halkın sadece % 27.4'ünün Robin Hood'u veya benzer biçimde davrananları haklı bulduğunu söylüyor.
Artık, zengin olmanın yolu bir iş sahibi olup, çok çalışmaktan geçmiyor. Araştırmalar son yıllarda zengin olanların sadece % 26'sının yaptıkları iş nedeniyle zengin olduklarını gösteriyor. Borsadan zengin olanlar % 22 ve gayrimenkul zenginleri % 15. Hazine bonosu zenginlerinin oranını ise hiç söylemiyorum. Hazine ve Merkez Bankası kızabilir. Bu arada, zenginlik sınırı yıllık gelirin yaklaşık 100.000 dolar olduğu seviye olarak belirlenmiş.
ABD'de yapılan bir araştırma saatte 15 kilometre hızla piyango bileti almaya giden bir kişinin bir trafik kazasında hayatını kaybetme riskinin, o çekilişte büyük ikramiyeyi kazanma olasılığından tam 3 kat fazla olduğunu söylüyor. Bizde ise, hükümetin Merkez Bankası ile medya önünde uğraşma riskinin, güven ortamını zedeleme riskine oranı hiç hesaplanmıyor.
Yine, ABD'de yapılan bir araştırmaya göre, insanların 3/5'i Nobel, Oscar vs. gibi ödüller kazanmaktansa piyangodan büyük ikramiye çıkmasını tercih ediyor. Bu araştırma bizde yapılsa, eminim oran 5/5 çıkar.
Para bazı şeyleri satın alabilir. Yapılan bir araştırma "kendisine 15 milyar lira teklif edilenlerin % 59'unun seve seve kafasını sıfır numaraya tıraş ettirmeyi kabul edeceklerini" belirlemiş.
Otomobil üretimi hala dünyanın en önemli endüstrisi. Bu endüstri büyümenin de, durgunluğun da lokomotifi. Yapılan araştırmalar otomobil almak ve bu otomobile bakmak için yaptığımız harcamaların, beslenmemiz için yaptığımız harcamalardan % 30 daha fazla olduğunu gösteriyor. Daha ileriye giderek, içeceklerimiz için ödediğimiz paradan % 39 fazlasını benzin almak için ödediğimizi söyleyebiliriz.
ABD'de yapılan bir araştırma halkın % 36'sının en büyük korkusunun sağlık faturalarını ödeyememek olduğunu gösteriyor. Halkın % 26'sının en büyük korkusu ise, Maliyeciler. Yine, halkın diğer % 26'sının en büyük sorunu borçlarını nasıl ödeyecekleri. Bizde ise, halkın % 30'u yarını nasıl getireceğini hesaplıyor.
Amerikalıların % 22'si çocuklarına hiçbir miras bırakamıyor. % 31'i anne ve babalarına bakmak yüzünden çocuklarını ihmal ediyor. % 39'unun emekli olduktan sonra yaşamını sürdürecek para bulamama endişesi var. Bu oranlar bizde % 80'in üzerine çıkar mı dersiniz?
***
Bazı insanlar yaşamak için çalışırlar, bazıları ise çalışmak için yaşarlar. Hükümetler ise, düşmemek için sürekli pedal çevirmek zorundadır. İşte, telaşları bundan!