Roche, NeoRecormon adlı ilacı üç ayrı kuruma üç ayrı fiyattan satmış. Ama, fiyatlardan hiçbiri Sağlık Bakanlığının bu ilaç için belirlediği fiyatın üstünde değil. Yani, aslında Roche, kar marjını azaltarak ilacı bazı yerlere iskontolu satmış. Roche, bu düşük fiyatlı işlemleri "müşteri bağlama (promosyon)" amaçlarını güderek yaptığını, bu tür piyasa koruma davranışlarının her ilaç firması tarafından yapıldığını söylüyor. Zaten, ucuz fiyatla yapılan satışlar toplam satışların yaklaşık kırkta biri.Bakanlıkça titizlikle belirlenen üst fiyat aşılmadığı için, Rocheu kusurlu ilan etmek ve firma itibarını zedelemek gerçekten haksızlık. Ama belki de, bu kurgu rakip firmaların işine de geldi. Bu iddialardan sonra, eczaneler ve özellikle de SSK, Roche markalı ilaç alımlarını azalttı. NeoRecormon adlı kanser ilacı, Rocheun dünyadaki toplam gelirlerinin % 3.8ini oluşturuyor. Türkiyede iki rakibi daha var ama Rocheun ilacı rakip eşdeğer ilaçların toplamından fazla talep görüyor.Rekabet Kurumu Başkanlığı, Rocheun eski çalışanının başvurusu üzerine konuyu inceledi ve Rekabet Kurulu oybirliğiyle Rocheu aklama kararı aldı. İddia, Rocheun ayrımcılık yaparak hakim durumunu kötüye kullandığı konusundaydı. İddiaya göre ilaç, Özel Başkent Üniversite Hastanesi ve Başkent Hastanesine indirimli ve uzun vadeli fiyatla satılırken, aynı indirim ve vade SSK için yapılmamıştı. Yine, bu satışlar için Başer Ecza Deposuna diğer depolara verilmeyen indirim ve vadeler uygulanmıştı.Rekabet Kurumu raportörleri, fiyat farklılıklarının farklı rekabet koşullarından, farklı pazarlık güçlerinden ve etkinliklerinden kaynaklandığını, iddiada söz konusu edilen tarafların eşit alıcılar sayılamayacağını ve iddianın reddedilmesi gerektiğini ifade ettiler.İhaleye çıkılan ilaç türü ve sayısı çok fazla olduğundan SSK ilaç ihalelerine genellikle sadece ilaç depoları katılabiliyor. Bu durumda, indirimlerin ilaç grubunun toplam bedeli üzerinden yapılması söz konusu oluyor. İhaleye sadece etken madde belirtilerek çıkıldığında, katılımcı sayısı arttığı için ilaç fiyatları aşağı düşebiliyor. Bazı ihalelerde doz ve form da belirtildiğinden, tek bir firma adres gösterilebiliyor. Bu durumda, Sağlık Bakanlığınca saptanan üst fiyat üzerinden satış yapılıyor. Yani Roche, diğer ilaç firmaları ve ecza depoları ihale şartlarını belirlemedikleri için, suçlamalar da haksız oluyor.Rekabet Kurulu,a) Katılımcıların fazla olduğu ihalelerde fiyatın daha düşük seviyelerde oluşmasının doğal olduğu,b) Grup bazındaki ihale sonuçlarını ürün bazında karşılaştırmanın doğru olmayacağı,c) Bakanlığın belirlediği üst fiyat olduğundan, ihalelerde fahiş fiyatla ilaç satıldığı iddiasının mesnetsiz olduğu,d) Her alımdaki farklı rekabet koşulları nedeniyle, eşit alıcılar arasında ayrımcılık yapılmadığı, nedenleriyle şikayeti reddetti.Muhtemelen, SSKnın ilaç alım sisteminde hatalar var. Ama, burada hata hiç bir biçimde Rocheun değil.Rekabet Kurulunu bu kararı nedeniyle alkışlıyorum. ytoruner@milliyet.com.tr İsviçreli Roche dünyanın en büyük ilaç şirketlerinden biri. Türkiyede de büyük yatırım yapma kararı almış vaziyette. Geçtiğimiz aylarda şirketin eski bir çalışanı, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) ihalelerinde Rocheun yüksek fiyatlarla ilaç sattığını iddia etmişti. Konu, bir gazete tarafından büyütüldü ve hatta konuyu sütunlarına taşıyan muhabir ödül aldı. Şimdi Roche, eski çalışanını mahkemeye vermiş durumda.