Lagos, Mart 2000'de Şili Cumhurbaşkanı oldu ve 6 yıl cumhurbaşkanlığı yaptı. Bu yıl, Lagos'un yerine seçilen Michelle Bachelet ülkenin ilk bayan cumhurbaşkanı. Lagos, 1987'de kurduğu Demokrasi Partisi ile General Pinochet'nin diktatörlük rejimine ciddi biçimde karşı çıkmıştı. % 51'in üstünde bir oyla iktidara gelen Lagos ve onun modeli, uluslararası değerlendirmelerde Latin Amerika'daki en başarılı yönetim modeli seçildi.Lagos, ekonomi tahsili yaptı. Doktorasını Duke Üniversitesi'nden aldı. 1990'da Milli Eğitim Bakanı olarak hizmet verdi. Lagos, 1973'te devrilen Salvador Allende'den sonraki ilk sosyalist cumhurbaşkanı.Lagos "The 21st Century (21. Yüzyıl)" isimli kitabının başlangıcında, "Demokrasilerde, cumhurbaşkanı olmak bir ayrıcalık değil. Özgür insanların her birine, her gün hesap vermeyi kabul etmiş durumundasınız" demiş. İngiltere Başbakanı Tony Blair, Lagos'un bu kitabına yazdığı önsözde: "Dostum Lagos'un, Şili'nin bölgenin zengin ve istikrarlı ülkesi olmasında büyük rolü oldu" diyor. Şili Cumhurbaşkanı Ricardo Lagos'la tanışma ve yemek yeme fırsatını yakaladım. Lagos'un jeopolitik, tarihi, ekonomik, dini ve etnik konulara hâkimiyeti ve bu konulardaki kuşbakışı, çözümcü ve hoşgörülü görüşlerinden etkilendim. Dünyanın güvenlik sorunlarına yaklaşımı, demokrasi ve sosyal devlet konusundaki görüşleri, insan hakları konusuna hâkimiyeti, bana "Bizde neden böyle bir lider yok?" sorusunu sordurdu. Lagos, Türkiye'de 2000 yılında yaşadığımız krizin temel nedeninin uluslararası para sisteminde olan bozukluk nedeniyle oluştuğu görüşünde. Türkiye'yi ziyareti sırasında, Genelkurmay Başkanımızla da görüşme fırsatı olduğunu ve Türk ordusunun demokrasiye ne kadar bağlı olduğunu bir kez daha gördüğünü vurguluyor. Lagos, ülkemize, biri turistik olmak üzere 2 kez geldi.Lagos, insan haklarına ve refahına odaklanmış bir ülke yaratmaya çalıştı. Demokratik kurumların gelişip yerleşmesine, Şili kültürünün kökleşmesine; ülkesinde gelişim ve büyümenin kesintilere uğramamasına, hukuk devletinin yerleşmesine; sağlam uluslararası ilişkiler geliştirilmesine; kaçınılmaz globalleşme içinde, ülkesinin yerini almasına çalıştı. Ülkesiyle, Amerika Birleşik Devletleri(ABD) arasında "serbest ticaret" anlaşması imzalayarak Şili mallarının ABD'ye gümrüksüz girişini sağladı.Lagos, tarihi olmayan milletlerin geleceğinin olmayacağı görüşünde. "Yönümüzü şaşırdığımızda, geçmişe dönüp ayak izlerimizi yeniden izlemek zorundayız" diyor. Irak'ta da başka ülkelerde olduğu gibi istikrar olmalı. Üstelik, istikrar, sadece politikanın ve ekonominin devamlılığı anlamında değil; insanların iş ve sağlık güvencelerinin, eğitim, barınma ve iyi yaşama güvencelerine ulaşmalarının devamlılığı anlamında da anlaşılmalı."Bizden önce, Şili nüfusunun % 40'ı yoksulluk sınırı altındaydı. Bu oranı % 18'e indirdik. Sanırım birkaç yıl içinde ülkemizde fakir aile kalmayacak. Zorunlu eğitim yaşını 12'ye çıkarmamızın bir amacı da bu nedenle oldu" diyor.Şili'den öğreneceğimiz şeyler var. ytoruner@milliyet.com.tr Para sistemi bozuk
