Petrol ve borsa şampiyon oldu
Yılın ilk çeyreğinde Brent petrol yüzde 35 arttı. Varil fiyatı 77.7 dolardan 105.1 dolara çıktı. Aynı sürede Borsa Endeksi ortalama yüzde 20 yükseldi ve reel getiri sağladı. Altın ve doların getirisi ise enflasyonun gerisinde kaldı.
Yılın ilk çeyreğinde hisse senetleri ortalama yüzde 20 yükseldi. Borsa 30 hisseleri ise ortalama yüzde 22.33’lük artış ile öne çıktı. Petrolün fiyatı ilk üç ayda yüzde 35 oranında artış gösterdi. Rusya ile Ukrayna savaşının başladığı 24 Şubat’tan itibaren emtia fiyatlarının artış hızı yükseldi. En önemli maliyet kalemlerinden biri olan petrolün varil fiyatındaki artış yan etkilerini de beraberinde getirdi.
Yıla 77.7 dolardan başlayan petrolün varil fiyatı 105.1 dolara çıktı. Petrolün yükselişi ile birlikte tüm türev ürünlerde de artış oldu. Bu gelişme maliyet kalemlerinde de artışa yol açtı.
Petrolün varil fiyatı en son 2008 yılındaki finansal krizde 147 dolara kadar yükselmişti. Rusya sadece petrolde değil, kömür, doğal gaz, buğday, nikel, alüminyum gibi birçok emtiada da büyük bir üretici ve ihracatçı. Bu durum başta elektrik olmak üzere birçok maliyet kalemlerinde artışı tetikledi.
Borsa 30 yükseldi
İlk çeyrekte petrol fiyatlarından sonraki en fazla artış Borsada gözlendi. BIST 100 Endeksi yüzde 20 yükseldi. Yükseliş BIST 30 Hisselerinin öncülüğünde gerçekleşti. BIST 30 Endeksi 2.025 seviyesinden 2.477’ye çıktı. Artış yüzde 22,33 oldu. BIST 30 hisselerinin tamamı ilk çeyrekte kazandırdı. Bu hisselerin 20’sinin getirisi dolar kurundaki artışın da üzerinde gerçekleşti. Kardemir (D), Türk Hava Yolları, Tüpraş, Koza Madencilik hisselerindeki getiri ilk çeyrekte yüzde 46 ile 69 arasında oldu.
BIST 100 Endeksi son üç çeyrekte art arda yükseldi. BIST 100 Endeksi 2021’in üçüncü çeyreğinde yüzde 3.69 oranında yükselirken dördüncü çeyrekte yüzde 32.08 arttı. Endeksin 2022 ilk çeyrekteki yükseliş ise yüzde 20.22.
Yerli alıyor
Borsada yabancı payı yüzde 37.50 seviyesinde. Tarihi dip seviyelerde bulunuyor. Yabancıların borsadan çıkışı sürüyor. Yabancı satışlarını yerli bireysel ve kurumsal yatırımcılar karşılıyor.
Enflasyonun yüksek seyri ve düşük faiz ortamında hisse senetlerinin getirilerinin ilk çeyrekte sadece yüzde 20 ile sınırlı kalması gözlerin bu yana çevrilmesine neden oluyor.
Çeyreklik bazda en büyük düşüşler
1987 yılından bu yana çeyrek dönemler itibariyle bakıldığında Borsa İstanbul 87 çeyrek dönemi artıda tamamlarken 51 çeyrek dönemi ekside bitirdi. Çeyrek bazda en büyük aşağı yönlü dalgalanmalar krizlerde gerçekleşti. 1987-88, 1990, 1994, 1998, 2000, 2008 ve en son 2020’de pandemi ile birlikte çeyreklik bazda yüzde 20’nin üzerinde düşüş yaşandı.
Çeyreklik bazda en büyük yükselişler
Çeyrek bazda en büyük yükselişlerse kriz dönemleri sonrası ve ardındaki iki yılda gerçekleşti.
Temettü verimine dayalı yatırım yapanlar için
Bu yatırım stratejisinde temettü verimi en yüksek 5 hisseye ağırlık verilir. BIST Tüm Endeks hisseleri sıralanır. En yüksek temettü verimi olan 5 hisse alınarak her üç ayın birinci günü yenilenir. Listeye giren şirket varsa alınır. Koşulları sağlamayan varsa çıkarılır. Bu yatırım tarzında başka kritere bakma ihtiyacı duyulmaz. Son kritere göre oluşan yeni listeye Türk Telekom, Ereğli Demir Çelik, Ege Seramik, İskenderun Demir Çelik ve Türk Traktör giriyor.
Temettü döneminde dikkat edilecek 5 detay
1- Temettü dağıtım tarihinden yalnızca bir gün önce hisseyi almak yeterlidir.
2- Uzun süre taşımanıza rağmen temettü dağıtım tarihinden bir gün önce satarsanız temettü alamazsınız.
3- Temettü dağıtım günü dahi hisseyi satsanız temettüye hak kazanırsınız.
4- Kâr payı, temettü dağıtım tarihinden sonraki ikinci iş günü hesabınıza geçer.
5- İkinci iş günü tatile denk gelirse bir sonraki iş günü hesabınıza geçer.
S&P not etkisi
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor’s (S&P), Türkiye’nin uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunu “B+” olarak teyit ettiğini, yerel para cinsinden kredi notunu ise “BB-”den “B+”ya indirildiğini açıkladı. Artan gıda ve enerji fiyatları dahil olmak üzere Rusya-Ukrayna savaşının Türkiye’yi etkileyeceğine işaret edilen açıklamada, Türkiye’nin ödemeler dengesi pozisyonu, özellikle TCMB’nin net döviz rezervleri güçlenirken kamu politikasının ve para politikası etkinliğinin sürekli ve artan öngörülebilirliğinin gözlemlenmesi halinde görünümün durağan olarak revize edilebileceği aktarıldı. Kredi kuruluşlarının not düşüşleri eskisi kadar etkili değil. Türkiye’de zaten mevcut bir yabancı çıkışı var. Yabancıların dikkat çektiği makro ekonomik verilerde iyileşmeler sağlandığında yeniden geri dönüşleri de beklenebilir.