Zeynep Aktaş

Piyasalar riskleri satarken güvenli limanlara sığınarak nakitte beklemeyi tercih etmeye başladı. Yılbaşından bu yana üst üste devam eden gelişmeler adeta bir kabus gibi piyasaların üzerine çökmüş durumda. ABD’nin Bağdat Havalimanı’nda düzenlediği saldırıda, İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kasım Süleymani’nin öldürmesi İran ile ABD arasında ciddi bir krize yol açarken sorun büyümeden kısa sürede geride bırakıldı. Şimdi de Çin’in Wuhan kentinden dünyaya yayılan koronavirüs salgını ile mücadele gündemde. Her ülke kendi sınır geçişlerindeki güvenliğini en üst seviyeye çıkarırken virüs haberleri gündemden düşmüyor.

Öte yandan doğal felaketler de ekonomiyi doğrudan etkilemekte. Avusturalya’da eylül ayında başlayan yangın ancak şubat ayının ilk yarısında yağan yoğun yağışların da katkısıyla kontrol altına alınabildi. Ülkemizde son olarak merkezi Elazığ’ın Sivrice ilçesi olan 6,8 büyüklüğündeki deprem can ve mal kaybına yol açarken beklenen İstanbul depremini tekrar akıllara getirdi. Endonezya’da yaşanan sel ve toprak kayması felaketinde ise 70 kişi hayatını kaybetti.

Dolar yerine gram altın

Dolar kuru yılbaşından bu yana yüzde 2,49 yükselirken gram altın yüzde 10 değer kazandı. Altının küresel bazda çıkışını sürdürmesi ve yurt içerisinde dolarla fiyatlanması gram altının yükselmesinde etkili oluyor. Dolarda yükseliş eğiliminin devam etmesi altındaki çıkışı destekliyor.

Piyasalarda jeopolitik riskler devam edecek. ABD ekonomisinin güçlü görünümü sürüyor. Bu da altının ilgi görmesine yol açıyor.

Borsa kritik eşikte

Borsa İstanbul haftayı 116.829 seviyesinden tamamladı. Endeks geçtiğimiz kasım ayından bu yana 50 günlük ortalamanın altına kaymamıştı. İlk defa iki gün üst üste 50 günlük ortalamanın altında kapanış gerçekleştiriyor. Endeks bu hafta 119.258-119.500 seviyelerinin üzerine çıkmayı başaramazsa düzeltme süreci biraz daha aşağılara çekilerek devam edecektir. 112.474 seviyesinde 100 günlük ortalama, 107.097 seviyesinde de 200 günlük ortalama var. 93.000-124.000 aralığındaki yükselişin yüzde 23’lük geri alma seviyesi olan 116.900’ler test edildi. Şimdi bu seviyeden yüzde 38 ve yüzde 50’lik geri çekilme seviyelerini test edip etmeyeceğimizi takip edeceğiz. Pazartesi ve salı günü 50 günlük ortalama aşılamazsa borsa bir alt basamakta hareket etmeye başlayacak. Faiz indirim kararının ertesinde yatırım ve emeklilik fonlarının hisse azalttıklarını görüyoruz. Yabancı yatırımcı zaten çekilmiş durumda. Emeklilik fonları ve yatırım fonlarının hisse azaltma eğilimlerinin sürmesi halinde borsaya olumsuz yansıyacaktır.

Merkez Bankası yıllık enflasyon ve faiz hedefleri doğrultusunda indirimlere devam ediyor. 19 Şubat’ta gerçekleşen faiz toplantısında TCMB faizi 50 baz puan indirerek faizi 10,75 seviyesine çekti.

TCMB’nin faiz notlarına bakıldığında temkinli ifadeler göze çarpıyor. Kredi büyümesi ve kompozisyonunun yakından takip edileceğine vurgu yapılırken cari açığın ılımlı kalmasına atıfta bulunuluyor. Gelişmekte olan piyasalara yönelik akımın izleneceğini görüyoruz.

Öte yandan korumacılık önlemlerinin, küresel ekonomi politikalarına dair diğer belirsizliklerin ve jeopolitik gelişmelerin yanı sıra son dönemde ortaya çıkan salgın hastalığın sermaye akımları, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla oluşturabileceği etkiler yakından takip ediliyor.

Merkez’in hala faiz indirmek için marjı var. Korona başta olmak üzere bazı riskler de masada... Bu ortamda indirim 25 baz puan olabilir

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yılın ikinci faiz toplantısı için 19 Şubat’ta yeniden toplanıyor. TCMB’nin faiz indirimlerine devam etmesi bekleniyor. Ağırlıklı görüş faizlerin aynı kalmasından yana olsa da yapılan anketlerde 50 baz puana kadar indirimlerin yapılabileceği tahmin ediliyor.

TCMB’nin bu toplantıda da faiz indirimine devam ederek 25 baz puan daha faizi indirmesini bekliyoruz. Yabancıların hisse senedi ve tahvilde satıcı olduklarını görüyoruz. Faiz indirimlerinin devamı, yabancı satışlarının sürmesine neden olacaktır.

Faiz indirimlerinin devam etmesi ile birlikte dövize kayma riski gündemdeki yerini koruyor.

Korona etkisi

Piyasalar bir yandan da korona virüsü ile ilgili gelişmeleri izliyor. Virüs nedeniyle ölü sayısının 1868, vaka sayısı da 72 bin 436’a yükseldiği yönündeki haberler piyasalar için riskten kaçışı beraberinde getiriyor. Bu nedenle TCMB’nin gerçekleştireceği toplantıda alacağı faiz kararı kadar piyasalara vereceği mesajlar da önemli olacak.

Salgının henüz kontrol altına alındığına yönelik ikna olunmuş değil. Sağlık olarak daha zayıf ülkelere virüsün sıçramasının, beraberinde daha büyük korkuları da getirebileceğinden endişe ediliyor.

Spor ve bilişim sektörü hisseleri yatırımcıların yüzünü güldürdü. 2019’da yüzde 77 değer kazanan spor hisseleri, 2020’nin bir buçuk ayında da yüzde 41 prim yaptı. Geçen yıl yüzde 118 yükselen bilişim sektörü hisseleri ise yüzde 31 arttı

Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi, küçük hisselerin öncülüğünde güçlü seyrini sürdürüyor. Yılın öne çıkan hisseleri spor ve bilişim sektörü şirketleri oldu. Spor firmalarına ait hisseler yılbaşından bu yana yüzde 17,5 ile yüzde 116 arasında değişen oranlarda artışlarıyla dikkat çekti. Trabzonspor hissesi 2,15 TL’den 4,66 TL’ye çıkarken yüzde 116 oranında değer kazandı. Galatasaray yüzde 41,87, Fenerbahçe yüzde 20, Beşiktaş ise yüzde 17,55 oranında yükseldi.

Borsada işlem gören spor firmalarına ait hisseler, özellikle şampiyonluk beklentilerinin öne çıktığı dönemlerde ciddi yükselişler kaydedebiliyor. Beşiktaş ve Fenerbahçe hisselerinde daha önce yaşanan yükselişin bir benzerini bu defa Trabzonspor hissesinde görmekteyiz. Trabzonspor’un üst sıralarda yer alması hisseye ilgiyi canlı tutuyor.

3 haftada %70 getiri

Trabzonspor hissesi üç hafta içerisinde yatırımcısına yüzde 70 kazandırırken yılbaşından bu yana getirisi yüzde 116 oldu. Şampiyonluk beklentileri hisselere ilgiyi canlı tutuyor.

Hisse senetlerinde yaşanan hareketlilik ister istemez işlem yapanların gözlerinin bu hisselere dönmesine neden oluyor. Şirket hisselerinde 10 Şubat’tan bu yana özellikle de bireysel yatırımcıların mağdur olmaması için bazı tedbirler devreye alındı.

Yaşanan sert fiyat hareketleri nedeniyle Sermaye Piyasası Kurulu kararı uyarınca devreye alınan Volatilite Bazlı Tedbir Sistemi (VBTS) kapsamında 28 Şubat günü seans sonuna kadar hissede açığa satışa ve kredili işlemler olamayacak.

Borsa İstanbul’da Katarlı yatırımcıların portföy büyüklüğü 77 milyar TL ile ilk sıraya çıktı. Yatırım ve emeklilik fonları hisse almaya devam ediyor. Borsa, düzeltme sonrasında yönünü tekrar yukarı çevirecek

Borsa İstanbul’da en yüksek portföy değerine sahip yabancı yatırımcı sıralamasında tepeye Katarlılar yerleşti. Katarlı yatırımcıların portföy büyüklüğü ağustosta 15 milyar TL iken rakam ocak sonunda 77 milyar TL’ye yükseldi. Bu sürede Katarlı yatırımcı sayısı 6’dan 4’e düşse de portföy büyüklüklerinde kayda değer bir artış yaşandı. Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre Katar, 77 milyar 313 milyon TL’lik portföy büyüklüğü ile daha önce listenin başında olan ABD’’nin önüne geçti.

Diğer yabancı fonlarının portföy değerinin artmasına rağmen Katar merkezli fonlar portföylerini daha hızlı artırdı ve  ilk sıraya yerleşti. Daha önce listenin ilk iki sırsında yer alan hem Amerikalıların hem de Birleşik Krallığın portföy değeri ağustos ayından bu yana 11 milyar TL arttı. Amerikalı fonların portföyleri yüzde 17, Birleşik Krallığın yüzde 39, Hollanda’nın ise yüzde 31 oranında yükseldi. Fakat Katarlı fonların artış hızı yüzde 403 olunca listenin üst sırasına çıktı.

Fon girişi var

Ağustos ayında 96.718 seviyesinde olan BIST 100 Endeksi, ocak ayında 119.140’a yükseldi. Borsadaki artış oranı beş ayda yüzde 23 oldu. Bu sürede BIST TÜM-100 Endeksine dahil hisselerin piyasa değerindeki artış oranı ise yüzde 222 seviyesinde gerçekleşti. Aynı sürede Katarlıların portföy değerindeki artışı yüzde 403 oranında oldu. Veriler 2019’da yabancı fonların BIST 100 Endeksi dışındaki hisselere yöneldiğini gösteriyor. Bununla birlikte söz konusu şirketlerin sermayeleri ve hacimleri göz önüne alındığında özellikle Katarlı fonların portföy büyüklüklerinin borsadaki değer artışı ile açıklanmasına yetmemekte. Bu itibarla Katar’dan Borsa İstanbul’a fon girişi olduğu ve dört fon ile portföy büyüklüğü açısından listenin ilk sırasına yerleştiği anlaşılıyor.

Yatırımcı sayısı arttı

Borsa İstanbul’da Ağustos 2019 - Ocak 2020 döneminde yatırımcı sayısı 66 bin 422 kişi artarak 1 milyon 232 bin 118 oldu. Gerçekleşen bu artışın 66 bin 267 kişisisini yerli, 155 kişisini de yabancı yatırımcı oluşturdu. Endekste yaşanan çıkış borsaya ilgiyi artırırken faizlerdeki düşüşün de borsaya yönelimde etkili olduğu söylenebilir. Ancak henüz borsaya ilginin yatırımcı sayısının zirve yaptığı 2000 yılının gerisinde olduğunu not düşmek gerekiyor. 2000 yılında toplam yatırımcı sayısı yaklaşık 1.5 milyon kişi idi.

Negatif reel faiz ortamı fonların önünü açtı. 2020 fonların yılı olacak. Mevduata alternatif borçlanma araçları fonları ve borsadaki yükselişle değer kazanan hisse fonlar, birikim sahiplerinin takibinde.

Piyasalar 2020 yılına güçlü bir başlangıç yaptı. 2019’daki önden yüklemeli faiz indiriminin 2020’de daha sınırlı olmasına rağmen devam etme eğilimi, paranın alternatif adreslere kaymasına yol açıyor. Yatırım fonları ciddi bir seçenek haline geldi.

Gelişmelere baktığımızda Borsa 22 Ocak’ta 124.537 ile rekor seviyelere tırmanırken dolar kurunda oynaklık en düşük seviyelere geriledi. Dolar/TL 6 TL’nin altında hareket ediyor. TCMB ise politika faizini 11.25 seviyesine çekti. Enflasyon oranı ise 12.15 seviyesinde bulunuyor. Merkez Bankası 2020 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 8.2 olarak açıkladı. Ekonomi programında enflasyon hedefi ise yüzde 8.5 seviyesinde. Şimdi banka mevduatları da yıllık enflasyon oranı göz önünde bulundurularak yüzde 9 seviyelerinde veriliyor. Ancak güncel enflasyon yüzde 12.5 düzeyinde. Böyle bir ortamda parasının değerinin erimesini istemeyen birikim sahipleri fonlara yöneldi.

Fon seçenekleri

Fonlar; alternatif karma, esnek, koruma amaçlı, altın, hisse gibi farklı alternatiflerle tasarruf sahiplerine mevduat ve enflasyona göre yüksek getiriler sunuyor. Mevcut performanslar ve fonların seyirleri göz önünde bulundurulduğunda parayı fonlarda değerlendirmek en uygun seçenek olarak öne çıkmaya başladı.

2018 kur şoku ile birlikte fonlar cazibesini kaybetmiş, para faizlere kaymıştı. Yatırımcı tercihlerinde fonlar en alt sıralarda yer alıyordu.

Fonbul.com’dan derlediğimiz verilere göre son bir yılda yatırım fonları yüzde 21, emeklilik fonları ise yüzde 27 oranında getiri sağladı. Hem mevduat faizlerinin hem de enflasyonun üzerinde bir getiri oranı ile öne çıkan yatırım fonları ve emeklilik fonları 2020 yılında da en fazla tercih edilen yatırım araçları arasında yer alacak.

Yılın ilk ayı geride kaldı. Ocakta küresel piyasalara korona virüsü damgasını vururken dolarda oynaklık en düşük seviyelerde. Borsa ve altın kazandırıyor

Piyasalar yılın ilk ayını geride bırakırken ay boyunca yaşanan gelişmeler paranın seyrini doğrudan etkiledi. Küresel piyasaların gündeminde Korona virüsü yer alıyor. Dünyada ivmelenerek yayılıyor. Yılın ilk günlerinde ABD-İran arasındaki gerilimin hızlı savuşturulmasına rağmen sonrasında Çin’de ortaya çıkan virüs ve beraberinde yayılan kaygı ay sonuna doğru tüm dünyada etkisini hissettirdi. Ülkeler olağanüstü önlemlere ek olarak Çin’e yönelik uçuşları durdurdu.

Daha önce yine Çin’de ortaya çıkan ve dünyaya yayılan  SARS virüsüne benzetilen korona virüsü, riskten kaçışı beraberinde getiriyor. Gündemin önemli gelişmelerinden biri de İngiltere’de Brexit oldu. Yasa, Lordlar Kamarasından geçti ve İngiltere Kraliçesi de onayladı. İngiltere, 1973’te girdiği birlikten resmen ayrılıyor. Brexit anlaşması ile sterlin yönünü yukarı doğru çevirdi.

Getiriler normalleşti

Dolar kurunda son 20 yıl içerisinde yüzde 20’nin üzerinde gerçekleşen üç yükseliş yaşandı. 2001, 2008 ve 2018’de dolar/TL kuru bir ay içerisinde yüzde 20’nin üzerinde değer kazandı. Serbest piyasada dolar kuru 2001 yılında bir ayda yüzde 40,98 oranında artarken bu oran 2008 krizinde yüzde 22,71 idi. 2018 yılında yaşanan kur şokunun etkisi ile ise yüzde 33,15 gerçekleşti. Alınan tedbirlerin de etkisiyle kurdaki dalgalanmanın normalleşme eğilimine girmiş görünüyor.

Dolar/TL ocak ayında yüzde 0,6 değer kazanarak 5,9491 TL’den 5,9846 TL’ye çıktı. Dolar/TL’deki son beş aydaki aylık artışlara baktığımızda sadece aralık ayında yüzde 3,51 oranında bir yükseliş yaşandığını, diğer dönemlerde çıkışların yüzde 1,5’in altında kaldığını görmekteyiz. Kurdaki aylık değerlenme marjları mevduat faizlerine paralel gelişirse yatırımcılar TL alternatiflere yönelecektir.

Borsada ‘düzeltme’ yaşanabilir

Şişecam, verimliliği ve sinerjiyi artırmak için borsadaki dört şirketini tek çatı altına alıyor. Bu birleşme ile birlikte uzun vadede verimlilik ve sinerjiyi artırmayı hedefliyor. Birleşme ile birlikte dört şirket; Trakya Cam, Anadolu Cam, Soda, Denizli Cam hisselerinin işlem sırası kapanırken hissedarları Şişecam’da pay sahibi olacak. Şişecam’ın ise zaten bu şirketlerde belli oranda payı bulunuyor. Birleşme oranlarının belirlenmesinin ardından diğer şirket hissedarlarının hisselerini değiştirme oranları da bu şekilde belirlenecek. Şişecam, birleşmenin topluluğun performansına, karlılığına ve değerinin artırılmasına hizmet edeceğini açıkladı.



Piyasa değeri
Şişecam’ın piyasa değeri bu birleşme sonrasında olumlu etkilenecek. Likiditesi ve derinliği artacağı için kurumsal yatırımcılar için daha cazip hale gelecek.
Soda’da temettü

Birleşecek şirketler içerisinde en fazla temettü verimliliği olan Soda Sanayii. Soda Sanayii hisselerini sadece temettü verimi için alanlar birleşme sonrasında aynı temettü verimliliğini alamayacak.