Dünyada son dakika... Çin ordusu harekete geçti, manşetler değişti!
23.05.2024 - 08:36 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
'Baş belası' olarak tanımlanan ismin seçimi kazanması fay hatlarını yerinden oynattı, yerel saatle 07.45'te savaş gemileri denize açıldı, jetler havalandı. Ada tamamen kuşatılırken, dünya boğazda yapılan anonsu konuşuyor.
Gazze Şeridi'nde sekizinci ayına çoktan giren ve 35 bini aşkın Filistinlinin yaşamını yitirdiği savaş... Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı taarruz ve işgal ettiği bazı köyler… İran'da meydana gelen helikopter kazası ve Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölmesi… Çin'den bu sabah gelen haberler, dünya gündeminin ilk sırasına tırmanıp manşetleri değiştirdi.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu bu sabah yerel saatle 07.45'te harekete geçti, savaş gemileri denize açılırken jetler de kalkış yaptı. Ordu, ada çevresinde bu sabah başlattığı tatbikatı ayrılıkçılara karşı güçlü bir 'cezalandırma' olarak adlandırdı.
Çin ordusu en hassas bölgesel sorunu olan adayı savaş uçakları ve gemileriyle tamamen kuşatırken, özellikle zamanlama dikkat çekici. Zira, Tayvan'da gerçekleşen seçimleri kazanan bağımsızlık yanlısı William Lai üç gün önce yemin etti. Pekin yönetimi, 'baş belası' olarak tanımladığı Lai'nin seçimde ipi göğüslemesini istemiyordu.
William Lai yemin törenindeki konuşmasında Çin'den Tayvan'ı tehdit etmeyi bırakmasını istedi, Tayvan Boğazı'ndaki mevcut statükonun korunmasına bağlı kalacaklarını söyledi. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, yemin törenindeki konuşmayı 'tam bir rezalet' olarak tanımladı.
180 kilometre genişliğindeki Tayvan Boğazı, Çin'le Tayvan'ı birbirinden ayırıyor. 1949 yılında Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler, Tayvan adasına kaçmışlardı.
YAYINLANAN HARİTA
Savaş gemileri ve jetler halihazırda Tayvan Boğazı'nın batısının yanı sıra adanın çevresindeki Kinmen, Matsu, Wuqiu ve Dongyin'de konuşlanmış halde.
İLK KEZ HEDEFLER ARASINDA
Çin ordusunun önceki tatbikatlardan bir adım daha ileri giderek, Tayvan'a tam ölçekli bir saldırı senaryosunu hayata geçirdiği bildiriliyor. Tayvan'ın Çin kıyılarına yakın adaları ilk kez hedefler arasında gösterildi.
ADI 2024 A! DEVAMI GELEBİLİR
Bir başka farklılık, Çin ordusu tatbikatları önceden duyuruyordu. Bugünkü gövde gösterisi, ancak başladıktan sonra açıklandı.
Gövde gösterisine 2024 A adı verilmesi ise, yıl içerisinde yeni tatbikatların gelebileceği olarak yorumlandı.
'ROTANIZI DEĞİŞTİRİN, YOKSA HAREKETE GEÇECEĞİZ'
Yeryüzünün en tehlikeli su yollarından biri olan boğazda gün içinde Tayvan sahil güvenlik gemileriyle Çin fırkateynleri ve devriye gemileri karşı karşıya geldi. Tayvan sahil güvenliğinden yapılan anonsta, Çin'e ait 548 sınıfı fırkateyn ile Yılan devriye gemisinin bölgeden ayrılması istendi.
Anonsta, "Çin 548 gemisi, Yılan devriye gemisi. Hareketleriniz Tayvan Boğazı'ndaki huzur ve güvenliğe ciddi zarar verecektir. Güvenlik riski ve olay ihtimalini artıracaktır. Lütfen rotanızı değiştirin. Eğer girmeye karar verirseniz, sizi geri püskürtmek için harekete geçeceğiz" denildi.
ABD: BÖYLE BİR ŞEY BEKLİYORDUK
Tayvan'dan yapılan ilk açıklamada Çin'in tatbikatı 'mantıksız provokasyonlar' olarak tanımlandı. Çin ordusunun gövde gösterisini kınayan Tayvan Savunma Bakanlığı, deniz, hava ve kara kuvvetlerinin adanın çevresinde alarm durumuna geçirildiğini duyurdu.
ABD ordusunun Hint-Pasifik Komutanlığı ise "Açık söylemek gerekirse, böyle bir şey bekliyorduk" açıklamasını yaptı.
70 YILLIK ORTA ÇİZGİ SİLİNDİ
Tayvan'ın başkenti Taipei'den bildiren BBC muhabiri Rupert Wingfield-Hayes, Çin'in ada etrafındaki tatbikatlarının giderek büyüdüğüne ve gerçekçi hale geldiğine dikkat çekiyor.
Pekin yönetimi, yaklaşık 70 yıl boyunca gayr-ı resmi sınır olarak görülen Tayvan Boğazı'ndaki orta çizgiyi 2022'den bu yana rutin olarak ihlal ediyor.
WEIBO'DA BİNLERCE BEĞENİ ALAN YORUM
Çin sosyal medya platformu Weibo'da Tayvan'ın kuşatılması anında ses getirdi, sitedeki en çok konuşulan 10 etiketin üçü tatbikata dair.
Weibo'daki tanınmış milliyetçi hesaplarda belirgin bir heyecan göze çarparken, devlet televizyonu CCTV'nin bir paylaşımının altına "Taipei'deki başkanlık konutunun üstünde beş dakika uçmamızı tavsiye ediyorum" yorumu yapıldı. Bu yorum 3 binden fazla beğeni aldı.
Başka bir kullanıcı ise "Bunun bir uyarı olduğunu görebiliyorum ancak ceza nerede?" diye yazdı.
Çin'de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edildi. Söz konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.
Çin Tayvan'ı bir gün anakara ile bir araya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birçok Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor. Çin ayrıca uluslararası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan'la, diplomatik ilişkileri olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.
Pekin yönetimi 2019'un başında Tayvan'ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurdu, Şi Jinping ada ülkesine saldırabileceklerini söyledi:
"Tayvan'daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır. Ayrılıkçı herhangi bir adıma izin vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir söz vermeyeceğimiz gibi, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı saklı tutacağız."
Tayvan'ın en önemli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019'da Çin'in muhalefetine rağmen Tayvan Boğazı'na savaş gemileri gönderdi. ABD Tayvan'la diplomatik ilişkisi kurmasa da çeşitli anlaşmalar gereği Tayvan'ı koruma altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon'un açıkladığı verilere göre, son 10 yılda Tayvan'a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.
