10.03.2009 - 01:00 | Son Güncellenme:
Ömer Erbil İstanbul
Dünyanın 7 Harikası’ndan biri olarak kabul edilen Efes Artemis Tapınağı, adeta hayvanat bahçesini andırıyor. Yılda 1.5 milyona yakın ziyaretçinin gezdiği tarihi tapınağın etrafı koruma içinde olmadığından içinde ördek, kaz, tavuk, koyunlar otluyor. Turizimciler, tapınağın bir maketinin sergilenmesini ve ören yerine bilgilendirici levhalar konulmasını istiyor.
Aydın’ın Selçuk ilçesi sınırları içindeki tapınak, Lydia Kralı Kroisos tarafından M.Ö. 560 - 550 yıllarında İon düzeninde yaptırıldı. M.Ö. 356’da Herostratus isimli bir delinin yakması üzerine aynı büyüklükte, ancak, 3 metre daha yüksek olarak yeniden inşa edildi.
55.10 x 115 metre boyutlarında, mermer heykelleriyle de ünlü tapınak, Hellenistik dönem tapınaklarının en büyüğüydü. Tapınak, 262 yıllarında Gotlar tarafından yıkıldıktan sonra bir daha onarılmadı.
İlk kazı 1869’da
Efes’te ilk arkeolojik kazılara, British Museum adına J.T. Wood tarafından 1869 yılında başlandı. Wood’un ünlü Artemis Tapınağı’nı bulmaya yönelik bu çalışmalarına, 1904 yılından sonra D.G. Hogarth devam etti.
Tapınakla ilgili bulunan pek çok eser İngiltere’ye British Museum’a götürüldü. Bugün Avusturya Arkeoloji Enstitüsü tarafından kazılar devam ediyor. Viyana Müzesi’nde de tapınağa ait pek çok eser yer alıyor.
Dünyanın 7 Harikası’nı derleyen Sidon’lu Antipader, tapınağı şöyle tarif ediyor: “Mağrur Babil’in üstünde savaş arabaları için yol olan duvarını ve Alpheus’daki Zeus heykelini ve asma bahçeleri gördüm ve güneşin kolosusunu ve yüksek piramitlerin devasa işçiliğini ve Mausolos’un engin mezarını; ama Artemis’in bulutlar üzerine kurulmuş evini gördüğümde, diğer tüm harikalar parlaklıklarını kaybetti ve dedim ki; İşte, Olimpus’un dışında, güneş hiç bu kadar büyük bir şeye bakmadı.”