Dünya medyası manşetten gördü: İsveç mahvetti, yıllar alabilir!
23.01.2023 - 08:51 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Türk Büyükelçiliği önünde Kur'an-ı Kerim yakılması ABD'den İngiltere'ye, Fransa'dan Yunanistan'a, Lübnan'dan Birleşik Arap Emirlikleri'ne, İran'dan Kanada'ya her yerde yankı buldu. Yeni bir krizin ateşlendiğini yazan gazete ve televizyonlar, NATO başvurusunun ölümle yüzleştiği yorumunu yapıyor.
Dünyanın en büyük askeri ittifakı NATO'ya üyelik başvurusu yapan İsveç ve Finlandiya, terör örgütlerine verdikleri destek nedeniyle Türkiye'nin vetosuyla karşılaştı. Haziran 2022'deki NATO zirvesinde Ankara ile anlaşma imzalayan Stockholm ve Helsinki verdikleri sözleri yerine getirmedi, üstüne üstlük geride kalan altı ayda bir dizi skandala imza attı.
2023'e girilmesiyle önce YPG'li teröristler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın maketini astı, ardından aşırı sağcı politikacı Rasmus Paludan Kur'an-ı Kerim yakarak en büyük provokasyonu gerçekleştirdi. Ateşe benzin döken provokasyonların ardı arkası kesilmezken, dünya medyası diplomatik krizi yakından takip ediyor.
Amerikan Associated Press (AP) haber ajansı, Türkiye'nin İsveç'te Kur'an yakılmasını protesto ettiğini ve bakanların buluşmasının da iptal edildiğini abonelerine geçti. Ajans, Pazar günü ise 'Türk Müslümanlar İsveç'te Kur'an yakılmasını protesto ediyor' başlıklı bir haber servis etti. İstanbul'daki İsveç Başkonsolosluğu önünde ikinci gün de 250 kadar göstericinin toplandığını belirten AP, Ankara'da da protestoların devam ettiğini yazdı.
AP, başkonsolosluk binasındaki bir pencereye asılan pankartı öne çıkardı. Konsolosluk çalışanlarının astığı pankartta, 'Kitap yakan aptalın görüşüne katılmıyoruz' yazıyordu.
Amerikan ABC televizyonu ve Washington Post gazeteleri, AP'nin haberini internet sitesinde kullandı. Washington Post ayrıca, 'Türkiye İsveç'teki protestoları kınıyor, bakanların buluşması iptal' başlığını seçti, skandalın ardından İstanbul ve Ankara'da İsveç karşıtı gösterilerin düzenlendiğini okuyucularına aktardı.
Amerikan Politico dergisi, 'İsveç'te Kur'an yakılması, NATO teşebbüsü için Türkiye ile gerilimi alevlendirdi' derken, Ankara'nın iki ülkenin savunma bakanlarının buluşmasını iptal ettiğini yazdı.
CNN International, 'Stockholm'deki protestolarda Kur'an yakıldı, Türkiye'den güçlü bir kınamayı harekete geçirdi' başlıklı haberinde terör yandaşlarının skandal fotoğraflarını kullandı.
Uluslararası haber ajansı Agence France-Presse (AFP), 'İsveç'te Türkiye karşıtı gösteri, NATO teşebbüsü için gerilimi derinleştiriyor' başlığıyla geçtiği haberde, Ankara'yı ikna etmeye çalışan Stockholm'ün yeni bir krizi ateşlediği yorumunu yaptı. Türkiye'deki gösterilere haberinde yer veren ajans, ayrıca Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin Paludan'ın Kur'an yakmasını kınadığını bildirdi. AFP, bir başka haberinde 'İsveç Başbakanı Kur'an yakılmasını kınıyor' dedi.
Euronews, 'Kur'an yakma' Türkiye ve İsveç'in NATO görüşmelerini mahvetti' başlığıyla sunduğu haberde, İsveç Savunma Bakanı Pal Jonson'un Ankara ziyaretinin acil şekilde iptal edilmesine vurgu yaptı.
France24, 'İsveç'te Türkiye karşıtı protestolar, NATO başvurusu için tansiyonu yükseltiyor' başlığını kullandı, özellikle Kur'an yakılmasının gerilimi keskin şekilde tırmandırdığını kaydetti.
'Türk Büyükelçiliği dışında Kur'an yakılması, İsveç'in NATO başvurusunu tehlikeye attı' başlığını tercih eden Financial Times gazetesi, provokasyonun ardından Stockholm yönetiminin NATO hedefini rayında tutmak için çılgınca bir çabanın içine girdiğini yazdı. İsveç başbakanı ve dışişleri bakanının Türkiye'den yükselen tepkiyi yatıştırmayı denediğini aktaran İngiliz gazetesi, Türkiye'deki öfke dalgasının iktidar, muhalefet ve halktan geldiğini bildirdi.
Stockholm Üniversitesi'nden Türkiye Araştırmaları Enstitütüsü yöneticisi Paul Levin, NATO görüşmelerinin 'derin bir kriz'in içine atıldığını söyledi. FT'ye konuşan Levin, İsveç'in ittifaka katılmasının yıllar alabileceği tahmininde de bulundu.
The Guardian gazetesi, 'Türkiye İsveç'te aşırı sağcıların Kur'an yakmasını kınıyor' başlıklı haberinde, büyükelçilik önündeki olayın Ankara ve Stockholm arasındaki gerilimi daha da kışkırtacağını dile getirdi.
Birleşik Arap Emirlikleri merkezli yayın organı El Arabiya, 'İsveç Başbakanı, Kur'an yakılmasını 'son derece saygısız' diyerek kınadı' başlığıyla gelişmeleri aktardı.
İran'ın Tasnim haber ajansı, gelişmeleri aktardığı haberine 'Türkiye İsveç'in NATO taahhütlerini sorguluyor' başlığını attı.
Yunan Skai televizyonu, 'Stockholm'ün Türkiye ile NATO müzakereleri çabaları kördüğüm' dedi.
Lübnan'dan El Meyadin televizyonu, 'İsveç'in NATO başvurusu, Türkiye ile yinelenen kavgalar nedeniyle ölümle yüzleşiyor' başlığını tercih etti.
Kanada'dan CBC televizyonu ise, 'İsveç Dışişleri Bakanı, ülkesinin NATO üyeliğinin onaylanmasına yaklaştığını söylüyor' başlıklı haberinde, bakan Tobias Billström'ün röportajına yer verdi. Röportajda Dışişleri Bakanı Billström'ün son günlerdeki skandallardan hiç söz etmediği göze çarptı.
AL JAZEERA GÜN GÜN SAYDI
Al Jazeera, Türkiye ve İsveç arasındaki gerilimin günlüğünü çıkardı. Yayın organının işaret ettiği ilk tarih, 12 Mayıs 2022. Söz konusu tarihte Finlandiya NATO'ya üyelik başvurusunda bulunacağının sinyalini verdi.
Bir gün sonra, 12 Mayıs 2022'de ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan Finlandiya'ya ilk kırmızı ışığı yaktı, Ankara'nın Stockholm ve Helsinki'nin NATO'ya girişine destek vermesinin mümkün olmadığını söyledi.
Takvimler 15 Mayıs 2022'yi gösterdiğinde İsveç ve Finlandiya arka arkaya NATO'ya üye olmak istediklerini resmen duyurdu. Bir gün sonra Erdoğan Türkiye'nin iki ülkenin üyeliğine olumsuz baktığını doğruladı, Ankara'ya heyet gönderme teklifini reddetti.
18 Mayıs 2022'de NATO'ya beklenen başvuru resmen yapıldı.
28 Haziran 2022'de ise NATO zirvesi başlamadan hemen önce Türkiye, İsveç ve Finlandiya bir anlaşma imzaladı. Veto kartını geri çeken Ankara, İskandinav ülkelerinden 33 teröristin iadesini beklediğini resmen açıkladı.
2022'nin sonuna yaklaşırken, 19 Aralık 2022'de İsveç Yüksek Mahkemesi Ankara'nın talep ettiği teröristlerden birinin iadesini durduran bir kararı açıkladı.
22 Aralık 2022'ye gelindiğinde ise, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu İsveç'in verdiği sözlerin yarısını bile yerine getirmediğini aktarıp Yüksek Mahkeme'nin aldığı kararın müzakerelerdeki olumlu atmosferi zehirlediğini söyledi.
8 Ocak 2023'te konuşan İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Türkiye'nin tüm taleplerini yerine getirmelerinin mümkün olmadığını savunup yine de NATO'ya katılmaları için Ankara'nın onay vereceğinden emin olduğunu söyledi.
Kristersson'un konuşmasından üç gün sonra, 11 Ocak 2023'te, bu kez YPG'li teröristler sahneye çıktı. Başkent Stockholm'deki tarihi belediye binası önünde Erdoğan maketi asan YPG'li teröristler, İsveç medyasına röportajlar verdi.
Maket skandalının yankıları dinmeden aşırı sağcı provokatör Rasmus Paludan saldırıya geçti, Türkiye'nin Stockholm Büyükelçiliği önünde kutsal kitap Kur'an-ı Kerim'i yaktı. Ankara, hafta içinde söz konusu alçak eylemi yapacağını duyuran Paludan'a İsveç makamlarının izin vermemesini istemişti.
