Son dakika... Rusya elini açık etti! Uçak indi...

Avrupa Birliği (AB), bugün acil şekilde Belarus'taki seçim sonuçlarını görüşmek üzere toplanıyor. Toplantının ana gündemi, Belarus'a uygulanacak yaptırımlar.

Ülkesini terk edip Litvanya'ya gitmek zorunda kalan muhalif lider Svetlana Tsikhanouskaya, Avrupalı liderlerden seçim sonuçlarının kati suretle tanınmamasını istedi.

Toplantı öncesi bir video kaydıyla taraftarları ve AB'ye seslenen Tsikhanouskaya, tartışmalı seçimi kazandığını söyleyerek "Aleksandr Lukaşenko halkımız ve dünyanın gözünde tüm meşruiyetini kaybetti" dedi.

Doğu Avrupa ülkesini 26 yıldır yöneten Aleksandr Lukaşenko'nun en önemli müttefiki Rusya ise, Belarus liderinin arkasında duruyor. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Belarus'a yabancı güçlerin müdahalesi karşısında alarm durumunda olduklarını söyledi. Avrupa Birliği açıklamasını eleştiren Lavrov, Belarus'un bir arabulucuya ihtiyacı olmadığını savundu.

Lavrov'dan dakikalar sonra konuşan Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov ise, görünüşte Belarus'un askeri bir yardıma ihtiyacı olmadığını ileri sürdü. Kremlin sözcüsü, Belarus'a yönelik bir askeri müdahalenin kabul edilemez olduğunu vurgulayarak isim vermeden Batılı ülkeleri suçladı.

Muhaliflerin protestolarının sürdüğü Belarus'ta sürpriz olmayan bir konuk var, Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) Başkanı Aleksandr Bortnikov.

Rus yayın organları, uçakların güzergâhlarını bildiren flightradar sitesinin verilerine dayandırdıkları habere göre, genellikle FSB Başkanı Aleksandır Bortnikov’un kullandığı TU-214 PU tipi uçak dün akşam saatlerinde Moskova’nın Vnukova Havaalanı’ndan kalkarak Belarus'un başkenti Minsk'e iniş yaptı.

Geçen hafta da Rusya Hava Kuvvetleri’ne ait iki askeri uçak, Minsk’e gitmişti. Söz konusu uçakların, Rusya Savunma Bakanlığı’nın üst düzey yetkililerini taşıdıkları bildiriliyor.

Moskova yönetimi, son bir haftada oldukça sıklaşan ziyaretlerin Lukaşenko'ya tavsiye verme amaçlı olduğunu savunuyor.

Belarus lideri Lukaşenko, yakın müttefiki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den yardım istedi. Putin'le iki kez telefonda görüşen Lukaşenko ise, hem ülkesinin batı sınırına asker yığdığını hem de Rus kuvvetlerinin kendisinin çağrısıyla Belarus'a girebileceğini ilan etmiş durumda.

BELARUS-UKRAYNA BENZERLİĞİ

Peki Rusya Belarus'a askeri müdahale yapabilir mi? BBC Moskova muhabiri Steve Rosenberg'in analizi, "Rus televizyon kanalları, 2020 yılında Belarus'ta yaşananlar ile 2014'te Ukrayna'da yaşananlar arasında endişe verici paralellikler kuruyor" cümlesiyle başlıyor:

"Ukrayna'daki Batı yanlısı devrim, Moskova'nın özel kuvvetlerini göndererek Kırım'ı ilhak etmesini ve ülkenin doğusuna askeri müdahalede bulunmasına yol açmıştı.

Aradan altı yıl geçti. Rusya, Belarus'a da askeri müdahalede bulunabilir mi?

En azından kağıt üzerinde bu adım çok yapıcı olmayacakmış gibi duruyor. Belarus'taki muhalefet hareketi, Rusya karşıtı ve Batı yanlısı bir kimliğe sahip değil. Muhaliflerin ortak noktası Lukaşenko karşıtı olmaları. Eğer Rusya, Belarus liderine destek olmak için asker gönderirse, o zaman Belarus halkını rahatsız etmiş ve Rusya karşıtı eğilimlerin doğmasına yol açmış olur.

Moskova'nın Belarus'u Rusya'nın etki alanı içerisinde tutmak istediği doğru. Kremlin'in nihai amacı, komşusuyla birleşme yolunda adımlar atmak. Bu da siyasi kozlar masaya getirilerek yapılabilir.

Kremlin, hemen yanı başında "renkli devrimler" yaşanmasından ölesiyle korkuyor. Ancak 2020'nin Minsk'i 2014'ün Kiev'i ile aynı değil. Belarus, Batı ile Doğu arasında bir seçim yapmaya çalışmıyor. Belarus halkı, güvenlik güçlerinin şiddetli müdahalesine büyük tepki duyuyor. Artık Lukaşenko'nun geleneksel tabanını oluşturan fabrika işçileri bile desteğini çekmeye başlamış durumda."

ÇALKANTILI GÜNLER

9 Ağustos'ta gerçekleşen seçimleri Aleksandr Lukaşenko'nun yüzde 80 oy alarak kazandığının açıklanmasıyla, Belarus'ta çalkantılı günler başladı. Sokaklara dökülen on binlerce muhalif, seçimlerin yenilenmesini ve Lukaşenko'nun istifa etmesini istiyor.

Gösterilere katılan muhalifleri 'sıçanlar' diye niteteleyen Belarus lideri Lukaşenko, anayasanın değiştirilmesi ve bununla ilgili yapılacak referandumun ardından tekrar seçime gitmeye hazır olduğunu açıkladı. Destekçilerinin mitinginde kürsüye çıkan Lukaşenko, muhalefete "Bu sizin sonunuzun başlangıcı olacak, Ukrayna gibi dizlerinizin üstüne çökeceksiniz ve diğer ülkeler gibi Allah bilir kim için dua edeceksiniz" diye seslendi.

Belarus'tan kamu çalışanlarının destek gösterilerine katılmaları, aksi halde işlerini kaybetmekle tehdit edildiklerine yönelik haberler geliyor. Son günlerde devlete ait fabrikalarda çalışan çok sayıda işçi işlerini bırakıp muhalif gösterilere katıldı.

Resmi sonuçlara göre, seçimin ardından güvenliğiyle ilgili kaygılardan dolayı Litvanya'ya giden ana muhalefetin adayı Svetlana Tikhanovskaya yalnızca yüzde 10 oy aldı. Seçim sonuçlarını kabul etmeyen Tikhanovskaya, oyların adil bir şekilde sayılması halinde oy oranının yüzde 60 ile 70 arasında olacağını söylüyor.

Seçimden sonra binlerce protestocunun gözaltına alınıdığı Doğu Avrupa ülkesinde, birçok muhalife gözaltında işkence yapıldığı biliniyor.