Yapımı yıllar sürdü: İsrail'in gizli sığınağı
17.06.2025 - 07:02 | Son Güncellenme:
Pınar Tarcan Solak/DIŞ HABERLER
İsrail inşası yıllar süren ve 2024'ten beri faaliyette olan Kudüs Dağları'nın derinliklerinde yer alan gizli bir yeraltı sığınağını faaliyete geçirdi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, İran'a Cuma günü başlattığı saldırılar sonrası Cumartesi akşamı Güvenlik Kabinesi’ni gizli yeraltı sığınağında toplayacağı bildirildi. Haberi İsrail'in Kanal 13 televizyonu, resmi kaynaklara dayandırarak verdi.
Sığınak, Binyamin Netanyahu ve güvenlik kabinesinin bir savaş anında ülkeyi yönetebilmesi amacıyla donatıldı. İsrail'de 'Modern Nuh'un Gemisi' kod adıyla da bilinen ve 'Ulusal Yönetim Merkezi' adı verilen bu yer, fiziksel, dijital ve kimyasal saldırılara karşı korunma sağlıyor.
ŞİN BET 2024'TE TAMAMLADI
Ağustos 2024'te İsrail basınında yer alan haberlere göre bu sığınak, İsrail iç istihbarat servisi Şin Bet tarafından hazırlanarak aktif hale getirildi. Walla haber sitesi, Netanyahu'nun da dahil olduğu üst düzey isimlerin savaş süresince uzun süre kalabileceği şekilde donatıldığını yazdı. Sığınak, Tel Aviv'deki Savunma Bakanlığı karargahına doğrudan bağlı iletişim altyapısına sahip.
İsrail basını 'Ulusal Güvenlik merkezi'nin yer yüzünün üzerindeki kısmını böyle fotoğraflamıştı.
GİZLİ KONUM, HIZLI ERİŞİM
Kudüs'ün altına gömülü sığınağın yüzde 90'ı yerin altında ve yalnızca dev asansörlerle erişilebiliyor. Bu asansörlerin inişi, İsrail basınında yer alan haberlere göre bir bilim kurgu filminden fırlamış hissi veriyor. İçerisi ise dünyadan tamamen izole, mobil erişimin mümkün olmadığı, dış bağlantıların tamamen kesildiği steril bir ortam olarak tasarlandı. Sığınak klasik savaş tehditlerinin yanı sıra biyolojik, kimyasal, nükleer ve siber saldırılara karşı da korunaklı.
KLASİK SIĞINAKTAN DAHA İLERİ DÜZEY
Ocak 2024'te hükümet tarafından paylaşılan bir fotoğrafın, Kudüs'teki bu yeraltı sığınağında çekildiği öne sürüldü. İsrail basını, bu karenin, uzun süredir konuşulan Ulusal Yönetim Merkezi'nden ilk görsel ipucu olabileceğini yazdı. Bu merkezin Tel Aviv'deki klasik sığınaktan daha ileri düzeyde olduğu ifade ediliyor.
'ALEV TOPUNA DÖNEN ÜLKEYİ BURADAN YÖNETECEK'
Daha Önce Yedioth Ahronoth'a konuşan ve adı açıklanmayan bir kaynak, İran saldırısından önce sığınağı ziyaret ettiğini belirterek, "İnsana hem şaşkınlık hem sıkışmışlık hissi veriyor. Ama Netanyahu ve diğer liderler buradan, alev topuna dönmüş bir ülkeyi yönetecekler" ifadelerini kullanmıştı.
NETANYAHU'NUN DEĞİŞKEN İKAMET ROTASI
İsrail basının istihbarat yetkililerine dayandırdığı haberlere göre Netanyahu, sığınak tamamlanmadan önce de 7 Ekim 2023'ten bu yana ikamet yerini sürekli değiştiriyordu. Kudüs'te Gaza Street ve HaPortzim'deki evlerinin yanı sıra, Sezarrea'daki özel villası, milyarder arkadaşı Simon Falic'in Talpiot'taki nükleer saldırıya dayanıklı villası ve yakın çevresine ait başka ev ve oteller bu süreçte kullanıldı.
İSRAİL'İN TOPLU SIĞINAKLARI
İsrail başbakanlık ofisinin dün yayınladığı resmi verilere göre, İran'ın karşı misillemesinde ülke genelinde en az 30 nokta vuruldu, 24 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 600 kişi de yaralandı. Ölenlerin çoğunun saldırı anında sığınak dışında olduğu belirtiliyor.
İsrail'de tercih edilen sığınak türü, evlerde yer alan korumalı özel odalar (İbranice'de 'mamad' olarak biliniyor). Ancak bu sistem 1993 sonrası inşa edilen konutlarda yasal zorunluluk haline geldiği için, halen birçok evde bu odalar bulunmuyor.
1969'DAN BERİ ZORUNLU
Times of Israel'in haberine göre İsrail'de 1969'dan itibaren binalarda ortak bodrum sığınakları zorunlu hale gelmişti. 1970-80'lerde ise bazı yüksek katlı apartmanlarda her katta ortak sığınaklar yapılmaya başlandı.
İsrail basınına göre evde ya da binada korumalı alan bulunmuyorsa, ikinci en iyi seçenek kamu sığınakları. Okullar, belediye sığınakları ve metro istasyonları gibi yerler, İç Cephe Komutanlığı tarafından öneriliyor. Araçla seyahat ederken saldırı anında en güvenli yer, bir tünelin iç duvarlarına sığınmak olarak belirtiliyor.
Kudüs Belediyesi verilerine göre şehir genelinde okullarda 452, şehir genelinde dağınık halde 190 kamu sığınağı, 57 yer altı otoparkı ve hareket kısıtlılığı olan kişiler için erişilebilir 18 yer üstü sığınağı bulunuyor. Tel Aviv Belediyesi de yüzlerce kamu sığınağının yerini internet sitesinde yayınlıyor. Hayvan sahipleri, hayvanlarını ağızlık takarak bu sığınaklara getirebiliyor.
