Terör, uygarlığa yakışmaz

Resmi bir ziyaret için bugün Ankara'ya gelen Litvanya Cumhurbaşkanı Adamkus, teröre karşı uluslararası işbirliğinin zorunlu olduğunu söyledi

Dinçer GÜNER


Avrupa'nın Kuzey'inde, Baltık Denizi kıyılarında yer alan bağımsız Litvanya Cumhuriyeti'nin, aynı zamanda ABD pasaportuna da sahip Devlet Başkanı Valdas Adamkus, bugün resmi ziyaret amacı ile Ankara'ya geliyor.
Şimdi 73 yaşında olan Başkan Adamkus, 51 yıl önce, 22 yaşında iken, cebinde sadece beş Dolar para ile göçmen olarak ayak bastığı ABD'den 1997'de anayurduna döndü ve Ocak 1998'de yapılan seçimlerin sonunda, 50 yıl uzak kalıp özlemini çektiği ülkesinin cumhurbaşkanı oldu.
Başkan Adamkus, geçen hafta, Litvanya başkenti Vilnius'taki Başkanlık Sarayı'nda Milliyet'in sorularını yanıtladı. Adamkus, "Terör uluslararası bir sorun. Teröre karşı uluslararası işbirliği zorunlu. Üstelik terör, eşiğine geldiğimiz 21. yüzyıla hiç yakışmaz" dedi.
Ülkesi önce Alman işgaline uğrayan, sonra Stalin döneminde Sovyetler Birliği tarafından işgal edilen Adamkus, ABD'ye göç ettikten sonra, kendisi gibi Litvanyalı olan okul arkadaşı ve sevgilisi Alma ile 1951 yılında evlenmiş.
Adamkus, Türkiye'deki PKK terörü hakkında "PKK olayı Türkiye'nin kendi iç sorunudur. Bu sıkıntının, siyasal yöntemlerle çözüme kavuşturulması gereğine inanıyorum" dedi ve şöyle devam etti: "Uygarlık böylesine geliştikten sonra terörizmi hoşgörmek olası değil."
Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecinde başı Baltık ülkeleri çekmişti. Başkan Adamkus "Evet, Sovyetler Birliği'nin dağılmasını üç küçük Baltık ülkesi, Litvanya, Letonya ve Estonya başlattı. Ancak bu atılımda Litvanya her zaman bir adım önde oldu" diye konuştu.
Yüksek öğrenimini ABD'de tamamlayan Valdas Adamkus, Chicago kentini ve Göller Yöresini içine alan çok geniş bir bölgenin 'Çevre Koruma' örgütü yöneticiliğine yükselmiş. 1997 yılına kadar bu görevde kaldıktan sonra ayrılıp ülkesine dönmeyi kararlaştırmış.
ABD'ye göç etmiş Litvanyalıların hemen tümü, Chicago ve çevresinde yaşıyor. Bu nedenle Litvanyalılar sohbetlerde, "Chicago, Litvanya'nın en büyük kenti" diyorlar. Ama son yıllarda 'tam bağımsız' bir ülke olan Litvanya'nın gurbetteki insanları ülkelerine dönmeye, çeşitli sorumluluklar üslenmeye başlamışlar.
Valdas Adamkus'un anayurduna dönüp cumhurbaşkanı olması gibi, bugün Litvanya'ya dönüp politikaya atılmış, parlamento üyeliğine seçilmiş birçok kimse var.
Bunların büyük kesiminin tutkusu şimdi, ülkelerinin AB ve NATO üyesi olması. Yedi, sekiz yıl öncesine kadar sayısız ekonomik, siyasal ve toplumsal sorunlarla boğuşan bir ülke olan Litvanya şimdi kendisini Avrupa Birliği üyeliğine hazırlıyor.
Adamkus, Litvan toplumuna malolmuş 'NATO ve AB üyeliği tutkusu'nun, kendisinin de benimsediğini vurgularken şunları söyledi:
"Bu örgütlerle bütünleşme isteklerimizin tek amacı 'bütünleşmiş, saldırganlığı reddeden bir güvenlik sistemi içinde yer alabilmek'. Bunların gerçekleşmesi için zaman gerek. Beş yıl, belki daha da fazlası. Yeni bir yapılanma çabasındayız. Bu yapılanmayı sadece yönetim açısında düşünmüyouz. Yaşamın her alanında, yeni bir yapıya kavuşmak için uğraş veriyoruz. Serbest girişimciliği, açık pazar ekonomisini ve ulusal güvenliği sağlamlaştıracak görüşleri benimsedik. Avrupa ile her alanda bütünleşme yolundayız. Bu yolda önümüzde engeller var. Bu engeller de yeni düşüncelerin, yeni bir felsefenin yardımı ile aşılacaktır. Son 50 yıl boyunca ulusumuza büyük zararlar veren bürokrasi kavramını kaldırıp atıyoruz. Ama şurası da bir gerçek. İster beğenin, ister beğenmeyin. Bürokrasi yine de varlığını sürdürüyor."
Adamkus, Sovyet Federasyonu'nun dağılmasında sona yerine oluşturulmak istenen 'Bağımsız Devletler Topluluğu'nu "Kağıt üzerinde bir oluşum' diye niteledi. Belirli bir rol üslenme çabasındaki BDT'nin, gerçek kimliğinin belirginleşmesi, Avrupa'da ne tür bir rol üsleneceğinin anlaşılabilmesi için zamana gerek bulunduğu da Başkan Adamkus'un altını çizdiği görüşler arasında.

'Türkiye'ye şükran duyuyoruz'

Litvanya Cumhurbaşkanı, ülkesi ile Türkiye Litvanya arasındaki ilişkilerden söz ederken "Ülkem, Sovyetler Birliği'nden koparak bağımsızlığına kavuşurken, bizi resmen tanıyan ülkelerin başında Türkiye yer aldı. Başkent Vilnius'a ilk gelen yabancı temsilci de Türkiye Büyükelçisi idi. Bu nedenle Türkiye'ye yaptığım bu gezi, benim ve Litvanyalıların Türkiye'ye beslediğini şükran duygularının ifadesi için mükemmel bir olanak" dedi.
Türkiye'yi, Litvanya'da halen Büyükelçi Altan Karamanoğlu temsil ediyor.
Adamkus'a, Türkiye gezisinde kalabalık bir işadamları grubu da eşlik ediyor. Bu işadamları, Türk meslekdaşları ile görüşüp çeşitli konularda görüş alış verişi yapmak, anlaşmalar sağlamak umudundalar. Türkiye ile 60 milyon dolar dolayındaki ticaret hacmini çok daha yukarılara çekmek istediklerini ifade ediyorlar. Ancak Litvanya'nın önemli hedeflerinden biri de, 'en kısa sürede Türkiye ile, NATO ve AB içinde birlikte bulunmak.'