Kalenderhane Nedir? Kalenderhane Olarak Bilinen Yerler Nelerdir?

 Hane kelimesiyle oluşturulan diğer birleşik isimlerden bazıları şunlardır. 

 1- Çilehane 

 2- Darphane 

 3- Cephane

 4- Gülhane

 5- Fakirhane 

 Kalenderhane Nedir?

 Osmanlı döneminde, mutasavvıflara ve dervişlere kalender denirdi. Hane gibi dilimize Farsçadan geçen kalender kelimesinin sözlük anlamı geniş ve rahattır. Dervişler de dünya hayatına karşı kayıtsız oldukları için bu ismi almışlardır. 10. yüzyılın sonunda İran ve çevresinde kurulan Kalenderilik mezhebine bu ismin verilmesinin nedeni de aynıdır. 

 Kalenderhane ise fakir dervişlerin konakladığı zaviyelerdir. Özellikle bir evi olmayan gezgin dervişler kalenderhane adıyla bilinen yerlerde birkaç gün boyunca konaklar ve ibadet ederlerdi. Bazı büyük kalenderhanelerde yemek de pişirilirdi.

 Bu yapılar birçok açıdan kervansaraylara benzer. Örneğin her iki yerde de konaklayanlardan para alınmaz. Kalenderhaneler ile kervansarayların arasındaki en önemli fark ise birinin ibadethane diğerinin ise han olmasıdır. 

 Kalenderhane Olarak Bilinen Yerler Nelerdir?

 Kalenderhane olarak bilinen yerler, genellikle padişahlar, vezirler ve devlet büyükleri tarafından inşa edilen zaviyelerdir. Bu zaviyelerde bekar ve fakir dervişlere yemek verilir ve kalacak yer tahsis edilirdi. Her tarikattan ve mezhepten dervişin kalabildiği kalenderhanelerin bazılarında şeyhler için özel olarak ayrılmış bölümler yer alırdı. Kasr-ı şeyhane adıyla da bilinen bu odalarda sadece şeyhler ve izin verdiği müritler kalabilirdi. 

 Kalenderhanelerden bazıları Kurtuluş Savaşı'nda karargah ve hastane olarak kullanılmıştır. İstanbul'da elliden fazla kalenderhane bulunmaktadır. Bunların arasında en meşhurları şunlardır: 

 1- Lalizade Kalenderhanesi 

 2- Numan Bey Kalenderhanesi 

 3- Beylerbeyi Kalenderhanesi

 4- Yetim Ali Çelebi Kalenderhanesi