Çekirdek keyfi stokçuya kâr olmasın!

Çin’de baş gösteren koronavirüsü salgını, vatandaşın çekirdek keyfini de kaçırdı. Çin’den ithal edilen siyah ayçekirdeğinin, yurda girişinde zaman zaman kesintiler yaşanmaya başladı. Sektör temsilcileri, stoklarda iki aylık ürün olduğunu, ürün girişinin durması halinde ayçekirdeğinin kilogram fiyatının iki katına çıkarak 40 lirayı bulabileceğini söyledi.

Tüm Kuruyemiş Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Hüsamettin Karaman, “Şu anda ithalat sürüyor. Sürmesi de lazım. Yoksa halk 40 liradan çekirdek yer, ithalatçı da zengin olur” dedi. İthal çekirdeğin Mersin Limanı’ndan yurda girdiğini, kendisinin de Mersin İl Tarım Müdürlüğü’nden günü gününe bilgi aldığını belirten Karaman şunları söyledi:

Siyah sevildi

“Geçen hafta gelen ürün, Çin’den iki ay önce yüklenmişti. Bu hafta gelen ise 45 gün önce yüklenmişti. Gelen ürün elbette yapılacak tahlillerin ardından sorun görülmemesi durumunda mutlaka yurda alınmalı. Stokçuya gün doğmasın!”

Siyah ayçekirdeğinin tadının ve kalitesinin, beyaza göre çok daha iyi olduğunu belirten Karaman, “Bu nedenle tüketici tercihi son yıllarda buna kaydı. Biz kendimiz de siyah ayçekirdeği yiyoruz” dedi. Tüketicinin bu eğilimini dört-beş yıl önce gördüklerini ve bakanlığı uyardıklarını belirten Karaman şöyle konuştu:

“Yetkililere, ‘Bu üründe ithalata bağımlı olmayalım. Türkiye’de de yetiştirelim. Tohum istiyoruz’ dedik. Kendimizi daha yeni yeni anlatabildik. Nihayet tohum geldi. Bu yıl Türkiye’de de ağırlıklı olarak siyah ayçekirdeği üretilecek. Ama tabii yeni sezon ürünün hasadı eylül-ekimde yapılacak. Bu sürede ithalat şart.”

Beyazın tadı kaçtı

Ayçiçeğinin sürekli aynı toprağa ekilmesi durumunda toprağın mineral bakımından fakirleştiğini, ürünün kalitesinin düştüğünü anlatan Karaman şunları söyledi:

“Bu da beyaz ayçekirdeğinin tadını değiştirdi. Tüketici de siyaha yönelip beyazın piyasası azalınca çiftçi bu yıl beyaz ayçekirdeğini geçen yıllardaki kadar çok ekmedi. O nedenle şimdi piyasada beyaz ayçekirdeği de fazla değil.”

Karaman, Çin’den kabuklu ceviz de ithal edildiğini, ama o ürünün alternatifi olduğu için sıkıntı bulunmadığını belirtirken, “Ancak çekirdeğin alternatifi yok” dedi.

Kişi başı 1 kilodan fazla yedik

Ayçekirdeği hasadı eylülde yapıldığı için ithalat sezonu da eylülden eylülde geçen bir yılı kapsıyor. Karaman’ın verdiği bilgiye göre, Türkiye 2018 Eylül ile 2019 Eylül arasındaki sezonda Çin’den 85 bin ton siyah ayçekirdeği ithal etti. Yani Türkiye’de bir yılda kişi başına bir kilogramdan fazla siyah ayçekirdeği tüketildi. 2019 Eylül ile 2020 Eylül arasındaki sezonda da 80 bin tonluk ithalat planlanıyordu. Şu an depolarda iki aylık tüketime denk ürün bulunuyor. İthalat sürmezse nisandan itibaren yeni ve yerli ürünün hasat edileceği eylüle kadar fiyatların 40 liraya kadar tırmanacağından endişe ediliyor.