Son Dakika! ABD, İran'a karşı İsrail'in savaşına girdi, Orta Doğu'da en büyük soru: Sırada ne var?
23.06.2025 - 15:39 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Orta Doğu'nun iki iyi silahlanmış gücünün savaşı komşu ülkeler arasında çatışmaların sıçrayacağı endişesi sürerken, ABD'nin savaşa dahil oluşu korkuları artırdı. New York Times'a konuşan uzmanlara göre 'Pandora'nın Kutusu' açıldı.
İsrail panolarına yansıtılan 'Teşekkürler Bay Başkan' mesajı. AP
Orta Doğu'nun birçok bölgesinde savaş uçakları ve füzeler düzenli olarak gökyüzünü kat ediyor. Bu kez İsrail ile İran arasında patlak veren bölgedeki en yeni savaş, bir kez daha milyonlarca insanı istemedikleri bir çatışmanın ortasında bırakmış durumda.
Savaş, bölgede uzun süredir düşman olan ve güçlü silahlarla donanmış iki tarafı karşı karşıya getiriyor. Etnik ve siyasi olarak bölgedeki diğerlerinden farklı olan bu iki tarafın mücadelesinin, komşuları tarafından sınırların ötesine taşmasından korkuluyor.
'PANDORA'NIN KUTUSUNU AÇIYORUZ'
Cumartesi gecesi Başkan Trump, ABD güçlerinin İran’daki üç nükleer tesisi vurduğunu duyurdu. Bu tesisler arasında, bir dağın derinliklerine gömülü olan Fordo nükleer zenginleştirme tesisi de yer alıyor.
Uzmanlara göre bu hamle, İran'ı Orta Doğu'daki Amerikan üslerine ya da müttefiklerine saldırmaya ya da Yemen'deki Husiler gibi vekil güçleri kullanarak ticaret yollarını sabote etmeye ya da petrol altyapısına zarar vererek küresel ekonomiye darbe indirmeye itebilir.
Johns Hopkins Üniversitesi Orta Doğu çalışmaları bölümünden doçent Narges Bajoghli New York Times'a "Pandora'nın kutusunu açıyoruz. İran beyaz teslim bayrağını çekmeyecek."
New York Times'ın analizine göre "Bu savaş, Orta Doğu'daki güç dengelerinin son yıllarda ne denli değiştiğini açıkça ortaya koyuyor."
Habere göre bu yeni çatışmadaki tarafların, sivilleri öldürmekten veya hastaneleri vurmak gibi eylemlerden dolayı hesap vereceği pek düşünülmüyor. "İsrail bunu Gazze'de defalarca yaptı ve İran da geçtiğimiz perşembe günü İsrail'de benzer saldırılarda bulundu."
'21. YY TEKNOLOJİSİYLE ORMAN KANUNLARI'
Bununla birlikte habere göre Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin bu savaşı durdurmak için harekete geçeceği beklentisi de düşük. Bunun en büyük sebebi, ABD'nin savaşı durdurmaya yönelik herhangi bir kararı neredeyse kesinlikle veto edeceği gerçeği.
Prof. Bajoghli, "Yeni bir uluslararası döneme, yeni bir dünya düzenine giriyoruz. Ve bu, bir anlamda eski bir dünya düzeni: güç ve orman kanunları... Ama 21. yüzyılın teknolojisi ve silahlarıyla" diyor.
'İSRAİL BİR SONRAKİ ADIMDA NEREYE YÖNELECEK?'
Netanyahu, başlattıkları saldırının geniş hedeflerinin "bölgesel dönüşüm ve rejim değişikliği" olduğunu da ima etti. "Orta Doğu'nun çehresini değiştiriyoruz ve bu, İran’ın içinde köklü değişimlere yol açabilir" dedi.
NYT'ye göre "Savaş, Orta Doğu'nun geri kalanı için son derece istenmeyen bir gelişme. Diğer hükümetler, bölgede yıkıma neden olmuş çatışmaları geride bırakıp yeniden inşa sürecine ve ekonomik kalkınmaya odaklanmak istiyor."
Bloomberg Economics adlı araştırma grubunda Orta Doğu baş analisti olan Dina Esfandiary, bölgedeki liderlerin savaşa karşı tepkilerinin karmaşık olduğunu söylüyor:
"Bölgedeki yetkililer, İran'ın üst düzey kadrosunun birer birer ortadan kaldırılmasından ve İran'ın vekil güçlerinin liderlerinin de hedef alınmasından sessizce memnun. Onların bakış açısından bu, bölgedeki gerçek tehditlerden birinin ortadan kaldırılması demek" diyor.
Analiz şöyle sonlanıyor: "Ancak İsrail'in bölgede daha büyük bir rol üstlenmesinden de korkuyorlar. Zira ABD'den aldığı büyük askeri ve diplomatik destek göz önüne alındığında bu çok olası. Bu da diğer ülkeleri şu soruyla baş başa bırakıyor: İsrail bir sonraki adımda nereye yönelecek?"
