Kişi başına milli gelir 5 bin 318 dolar

Öte yandan, son 19 dönemdir kesintisiz süren GSMH büyümesi sonucunda kişi başına milli gelir de artmaya devam etti. TÜİK'in bu yıl için öngördüğü 73 milyon kişilik nüfusa göre yapılan hesaplamalar 2005 yılında 5 bin 8 dolar olan kişi başına yıllık gelirin eylül sonu itibariyle 5 bin 318 dolara ulaştığını ortaya koydu. Yılın üçüncü çeyreğinde gayri safi milli hasıla (GSMH) sabit fiyatlarla bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3 oranında artarken, gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) yüzde 3.4 büyüdü. Büyüme yüzde 4.7 - 4.8 olan piyasa beklentilerinin altında kalırken, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, son bir yılın en düşük büyüme oranları kaydedildi. Düşüşte mayıs - haziran döneminde piyasada yaşanan dalgalanma ve Merkez Bankası'nın faizleri artırması etkili oldu. Türkiye ekonomisi bu yılın ilk dokuz aylık döneminde ise sabit fiyatlarla yüzde 5.7 oranında bir büyüme kaydetti. Hükümetin tüm yıl için yüzde 5 olan büyüme hedefinin tutturulması bekleniyor. Ocak-eylül döneminde dolar cinsinden ise yüzde 10.3 artan GSMH 290 milyar 103 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yılın ilk dokuz aylık döneminde GSYİH ise sabit fiyatlarla yüzde 5.6 oranında büyüdü. Dolar cinsinden GSYİH ise yüzde 10.1'lik bir büyümeyle 290 milyar 103 milyon dolar oldu. Eylül sonu itibariyle son bir yıllık dönemde Türkiye 'nin milli geliri yüzde 16.1 oranında büyüyerek cari fiyatlarla 548 milyar 939.2 milyon YTL olarak gerçekleşti. Dolar cinsinden yıllık GSMH ise yüzde 12.4 artarak 388 milyar 76 milyon dolara yükseldi. Türkiye ekonomisi 2000 yılında 199.7 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahip bulunuyordu. 2001 krizinde milli gelir 145.9 milyar dolara kadar düşmüştü. Ocak - eylül: Yüzde 5.7 Önceki çeyreklerde yüzde 8.4 ve 10.4 olan özel nihai tüketim harcamalarındaki artış, temmuz - eylül döneminde önceki yılın aynı dönemine göre yalnızca yüzde 1.3 oranında arttı. Bunda, mayıs - haziran döneminde piyasalarda yaşanan dalgalanma sonucu Merkez Bankası'nın faizleri artırması etkili oldu. Ayrıca yatırım harcamalarını gösteren gayri safi sabit sermaye oluşumundaki artışın yüzde 9.4'e gerilemesi de dikkat çekti. Bu kalemde artış oranı önceki dönemlerde yüzde 30.8 ve yüzde 11.5 olarak kaydedilmişti. Öte yandan devletin nihai tüketim harcamalarındaki artış yüzde 15.4'e, ihracattaki artış yüzde 5.7'ye yükseldi. Tüketim ve yatırımlar hız kesti 2001 krizinde yüzde 9.5 oranında küçülen Türkiye ekonomisi, 2002 yılındaki yüzde 7.9'luk hızla yeniden büyümeye başlamıştı. 2003 yılında yüzde 5.9 olan büyüme oranı 2004 yılında ise yüzde 9.9'a ulaşmıştı. 2002 - 2005 yılları arasındaki toplam büyüme yüzde 35.1'e yükseldi. Bu yılın birinci üç aylık döneminde ise üretim ve ihracatta azalmayla kendisini gösteren olumsuz gelişmelere karşın yüzde 6.4'lük bir büyüme kaydedilmişti. Türkiye ekonomisi 2001 krizinden sonra 2002'nin ilk çeyreğiyle başlayan söz konusu büyüme döneminde 19 çeyrek dönem aralıksız büyüyerek yeni bir rekor kırdı. Türkiye ekonomisi 19 çeyrektir kesintisiz büyüyor Temmuz - eylül döneminde büyümeye en büyük katkıyı sanayi sektörü yaptı. Yüzde 6.4 oranında büyüyen sanayi sektörü, GSMH'deki büyümenin 1.7 puanlık kısmını yaratmış oldu. Sanayinin katkısı ilk dokuz ayda ise 2.2 puan oldu. Üçüncü çeyrekte ithalat vergisindeki yüzde 3.23'lik artışın katkısı ise 0.2 puan olarak gerçekleşti. Söz konusu dönemde ulaştırma ve haberleşmede yüzde 0.9 mali kuruluşlarda yüzde 1.5 büyüme, ithalat vergisinde yüzde 3.2 oranında artış kaydedildi. Büyümeye en büyük katkı sanayiden Yılın üçüncü çeyreğinde sektörel olarak en hızlı büyüme yüzde 20'yle inşaat sektöründe gerçekleşti. Böylece yüzde 3 olan GSMH büyümesinin 1 puanlık kısmı inşaat sektöründen gelmiş oldu. İnşaat sektörü ilk çeyrekte yüzde 27.1'le rekor büyüme kaydetmiş ikinci çeyrekte de yüzde 14.7'lik artışla ekonomik büyümenin motorlarından biri olmuştu. En hızlı büyüme yüzde 20'yle inşaatta Üçüncü çeyrekte yüzde 2 oranında daralan tarım sektörü üçüncü çeyrekte büyüme hızını 0.4 puan aşağı çekti. Birinci çeyrekte yüzde 5.4 artan tarımsal üretim, ikinci çeyrekte yüzde 1.6 azalmıştı. Tarım sektöründeki daralmanın yanı sıra ticaretin hız kesmesi de dikkat çeken faktörlerden biri oldu. İlk çeyrekte yüzde 7, ikinci çeyrekte yüzde 7.5 artan ticaret üçüncü çeyrekte yalnızca yüzde 3.7 yükseliş gösterdi ve GSMH büyümesine katkısı 0.9 puanla sınırlı kaldı. Bu kesim geçen yıl yüzde 7.1 oranında büyümüştü. Tarımda daralma, ticarette yavaşlama