Silahların gölgesinde 20 bin Türk işçisi var

GÜNDE ORTALAMA 70 KİŞİNİN ÖLDÜĞÜ IRAK'A KOŞTULAR Sadece Türkiye İş Kurumu vasıtasıyla Irak'a giden işçi sayısı 2004 başından Ekim 2006 sonuna kadar 19 bin 450'ye ulaşırken, Irak'ta öldürülen Türklerin sayısının 200'e yaklaştığı tahmin ediliyor. Enkazdan çıkan dramlar Türkiye İş Kurumu verilerine göre, 2004'te 4 bin 900 kişinin çalışmak üzere gittiği Irak 2005'te 8 bin 237 kişiyle en çok işçi gönderilen ikinci ülke oldu. 2006 Ocak-Ekim döneminde ise 6 bin 313 kişi İş Kurumu aracılığıyla Irak'a gitti. Özel şirketlerin İş Kurumu vasıtası olmadan istihdam ettikleri işçi sayısının da önemli seviyede olduğu tahmin ediliyor. Irak'taki Türk işçilerin ücretlerine ilişkin net bir açıklama yapılmıyor. Ancak işçiler daha önce 2 bin dolara bu ülkeye çalışmak için giderken, çalışmak isteyenlerin sayısının artması sonucu ücretlerin 600-700 dolara düştüğü söyleniyor. Her gün ortalama 70 kişinin öldüğü Irak, Türk iş dünyası için önemli bir gelir kapısı olmaya devam ediyor. Özellikle müteahhitlik firmaları Irak'ta yeni projelerle gündeme gelirken, Türkiye'de yaşanan işsizlik pek çok işçiyi bu ülkedeki projelerde çalışmaya zorluyor. Türk - Irak İş Konseyi Başkanı Ercüment Aksoy, Türkiye'den Irak'a çalışma amacıyla gidenlerin hayatlarını kaybetmesinin 2003 sonunda başladığını, özellikle kamyon şoförü ölümlerinin 2004'te arttığını ve 2005'in ilk çeyreğinde de devam ettiğini söyledi. Aksoy, bu dönemde hayatını kaybedenlerin sayısının 150 olduğunun tahmin edildiğini belirtti. Daha sonra gerçekleşen ölümler ve önceki gün gerçekleşen uçak kazasında 30 kişinin ölmesi de eklendiğinde toplam kayıp sayısının 200'e yaklaştığı söylenebilir. Türkiye mobilyadan bisküviye kadar pek çok kalemde Irak'a ürün ihraç ederken müteahhitlik hizmetleri Türkiye'nin Irak'tan gelir elde etmesini sağlayan en önemli kalemlerden biri. İrili ufaklı yaklaşık 1.000 şirketin Irak'ta iş yaptığını kaydeden Aksoy, 2004-2006 döneminde ABD üstlerine mal ve hizmet satışından elde edilen gelirin de 5-6 milyar dolar olduğunu söyledi. Mobilyadan bisküviye ihracat Aksoy, yaşanan kayıplara karşın Irak'ta iş yapılmaya devam edilmesinin Türk insanının cesaretini ve girişimciliğini gösterdiğini söyledi. Önceki gün düşen Antonov tipi uçağa binilmesinin riskli olduğunu belirten Aksoy, "Bu uçağa binmek bile bir cesaret" dedi. Aksoy, "ABD'yi bilemem ama Türkiye Irak'ta iş yapan yabancı ülkeler arasında 1 numara" şeklinde konuştu. Türk - Irak İş Konseyi Başkanı Aksoy, Türklerin iş yaparken yer ayırt etmediğini Bağdat'ın göbeğinde de en tehlikeli yerlerde de çalıştıklarını söyledi. İşçilerin Irak'a gitme kararlarında Türkiye'deki işsizliğin etkili olduğunu da sözlerine ekledi. Aksoy: Türk insanının cesareti Irak 2005'te 2.7 milyar dolarla Türkiye'nin en çok ihracat yaptığı 7'nci ülke oldu. Toplam ihracatta payı yüzde 3.7 seviyesinde.Irak'tan ithalat 2005'te 468 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.Türkiye'nin en fazla ihraç ettiği ürün grubu mineral yakıtlar. Ham petrol, motorin ve LPG'nin ağırlıkta olduğu mineral yakıtlar grubunun ihracatta payı yüzde 20.Gıdadan demir - çeliğe pek çok kalemde ihracat önemli tutarlara ulaşıyor.İthalatta da mineral yakıtlar grubu 418 milyon dolarla önemli bir paya sahip. 2003'te Irak'ta 23 müteahhit firması varken bu oran 2005'te 86'ya çıktı. Irak, en çok ihracat yapılan 7'nci ülke Müteahhitler 2006'da 1.5 milyar dolarlık iş yaptı Irak'ın yeniden yapılandırılmasında Türk müteahhitlik firmaları önemli rol oynuyor. Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren, Irak'ın altyapısı için 50 milyar dolarlık bir iş hacmi bulunduğunu belirterek, "Ancak, bölgedeki güvenlik sorunları nedeniyle Türk müteahhitlik firmaları 2006'de 1.5 milyar dolarlık iş hacmi gerçekleştirdi" dedi.Müteahhitler, Irak'taki işlerden 2003'ten bu yana toplam 2.3 milyar dolar kazandı.Türk müteahhit firmaları ağırlıklı olarak Kuzey Irak'ta çalışıyor. Müteahhitler Birliği'ne üye olan ve Irak'a iş yapan şirketler arasında Kulak İnşaat, Metiş, Yüksel İnşaat, Tepe İnşaat, Makyol, Age İnşaat, Cengiz İnşaat, Yenigün İnşaat, Zafer İnşaat bulunuyor. Bunların yanı sıra Müteahhitler Birliği'ne üye olmayan onlarca orta ve küçük firma da Irak'ta iş yapıyor. Türk firmalarının Irak'ta yaptığı müteahhitlik işlerinin arasında Erbil Havaalanı, Süleymaniye Havaalanı, Süleymaniye Üniversitesi olmak üzere birçok devlet binası ve yol inşaatı bulunuyor. Ayrıca Bağdat ve çevresinde ABD ve İngiliz üslerine yönelik işleri de Türk firmaları yaptı. Irak'ın Türkiye için önümüzdeki 10 yılın hedef pazarı olduğunu söyleyen Eren, "Irak'ın hem yakın olması hem de bölgeyi iyi biliyor olmamız bizim için avantaj" dedi."Irak'ta iş yapmak tehlikeli, savaş devam ediyor, her gün onlarca insan ölüyor" diyen Eren, işsizlik nedeniyle, kişilerin can güvenliği olmamasına rağmen Irak'a gittiğine dikkat çekti. 'Hedefimiz Irak pazarı' Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) verilerine göre, Habur Sınır Kapısı'ndan her gün binlerce araç Irak'a giriş - çıkış yapıyor. Irak'a mallarını boşaltıp Türkiye'ye giriş yapmak isteyen Türk araçları 14 günden önce geçiş yapamıyor, bu süre içinde ise araç sürücüleri büyük sıkıntılarla karşı karşıya kalıyor. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından Irak'a uygulanan ambargo kararı nedeniyle, uzun yıllar Irak'ın dış ticaretinin tamamen BM Yaptırımlar Komitesi'nin kontrolü altında yürütüldü. Bu nedenle, 90'lı yıllar boyunca Irak'a yönelik olarak sadece gıda maddesi taşıyan araçlar bu ülkeye yük taşıdı, karşılığında Türkiye'ye 'petrol karşılığı gıda programı' kapsamında ham petrol ve motorin getirdi. Habur Sınır Kapısı'ndan her gün binlerce araç giriş - çıkış yapıyor Yıl Girişler Değişim Çıkışlar Değişim (tanker) (yüzde) (TIR+Kamyon) (yüzde)2000 291.632 -24 51.690 242001 232.029 -20 93.165 802002 174.495 -25 70.930 -242003 56.500 -68 248.715 2512004 202.130 (boş) 360 481.830 942005 203.426 (boş) 0.8 499.554 4 Kaynak: UND